Samorząd Województwa Mazowieckiego wspiera działania służące pielęgnowaniu dziedzictwa narodowego, ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych tożsamości kulturowych. Niezmiernie ważnym czynnikiem w aspekcie rozwoju Mazowsza jest utożsamianie się społeczności z zamieszkiwanym przez nią obszarem. Celem działań promocyjnych jest budowanie trwałego i stabilnego wizerunku Mazowsza jako obszaru o dużym potencjale rozwoju, opartym na wysokich walorach kulturowych, przyrodniczych i krajobrazowych. Poniżej przedstawiamy niektóre z przedsięwzięć ukierunkowanych zarówno na wypromowanie naszego regionu, jak i uhonorowanie zasłużonych dla rozwoju Mazowsza.

Imprezy kulturalne organizowane przez samorząd województwa

Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego

Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego jest jednym z najbardziej prestiżowych wyróżnień na Mazowszu, honorującym najcenniejsze osiągnięcia mieszkańców regionu w dziedzinie twórczości artystycznej oraz z zakresu upowszechniania i ochrony kultury. Wyróżnienie kierowane jest do ludzi aktywnych społecznie, angażujących się w działania umacniające tożsamość kulturową Mazowsza, służące rozwojowi i promocji regionu. Doceniamy niepospolite pomysły i twórcze inicjatywy, które są wyrazem autentycznych pasji. Prestiż i szczytny cel sprawiają, że z roku na rok Konkurs cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Kandydatów mogą zgłaszać komisje Sejmiku Województwa Mazowieckiego, rady powiatów, rady gmin, stowarzyszenia, fundacje społeczno-kulturalne i naukowe, działające na terenie województwa mazowieckiego.

Organizacja Sejmiku Turystycznego Województwa Mazowieckiego

Sejmik Turystyczny Województwa Mazowieckiego jest wpisany na stałe w kalendarz przedsięwzięć mających na celu rozwój i popularyzację turystyki na Mazowszu. Umożliwia wymianę doświadczeń i podejmowanie wspólnych inicjatyw z zakresu turystyki. Uczestnikami Sejmiku są przedstawiciele starostw powiatowych i miast z terenu województwa mazowieckiego, stowarzyszenia działające na rzecz rozwoju turystyki oraz prasa turystyczna, przedstawiciele Ministerstwa Sportu i Turystyki, Polskiej Agencji Rozwoju Turystyki, Polskiej Organizacji Turystycznej oraz innych regionalnych organizacji turystycznych. Sejmik zaplanowany na 2011 r. będzie również wydarzeniem podsumowującym realizację projektu „Kreowanie wizerunku turystycznej Marki Mazowsze”.

Dożynki Województwa Mazowieckiego

To przedsięwzięcie adresowane do szerokiego grona odbiorców, między innymi :producentów rolnych, przetwórców, handlowców, samorządów i służb doradczych, ludzi i instytucji pracujących w obszarze rolnictwa, mieszkańców wsi i miast z terenu Mazowsza oraz województw ościennych. Wydarzenie uatrakcyjniają liczne imprezy towarzyszące (wystawy, prezentacje firm i instytucji związanych z branżą rolniczą) oraz bogaty program artystyczny (począwszy od zespołów ludowych, skończywszy na najpopularniejszych gwiazdach sceny współczesnej).

Konkurs fotograficzny „Mazowsze bliskie sercu”

Szansę na zwycięstwo w tym konkursie mają fotografowie-amatorzy mieszkający lub uczący się na terenie Mazowsza, których zdjęcia oddają charakter i urok naszego regionu. Do konkursu można zgłaszać fotografie w dwóch kategoriach: krajobraz i architektura. Przyjmowane są fotografie kolorowe i czarno-białe w wersji papierowej w komplecie z zapisem cyfrowym. Każdy uczestnik może nadsyłać zdjęcia równocześnie w 2 kategoriach – maksymalnie 3 fotografie w każdej z nich.

Stolica Kulturalna Mazowsza

Samorząd województwa od dziewięciu lat organizuje konkurs „Stolica Kulturalna Mazowsza”. W roku 2006 ten zaszczytny tytuł otrzymał Płońsk, 2007 – Sierpc, 2008 – Maków Mazowiecki, 2009 – Piaseczno oraz w roku 2010 – Sochaczew. Dzięki otrzymanej nagrodzie zwycięski powiat może sfinansować wiele imprez i wydarzeń promujących jego wizerunek na arenie ogólnopolskiej, a także międzynarodowej. Przedsięwzięcia roku „otwartego” kluczem do stolicy kulturalnej pokazują bogatą historię, kulturę i tradycję powiatu. Nie brakuje też imprez czysto rozrywkowych, integrujących lokalną społeczność.

Aby wziąć udział w konkursie, trzeba złożyć w Departamencie Kultury. Promocji i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego propozycję rocznego programu imprez kulturalnych wraz z preliminarzem kosztów. Powinny one być organizowane w mieście powiatowym oraz w sąsiadujących gminach i miastach należących do tego powiatu. Imprezy ujęte w programie winny zakładać udział różnych podmiotów (domy kultury, szkoły, fundacje, stowarzyszenia itp.), które organizują na danym terenie życie kulturalne. W skład komisji konkursowej wchodzi trzech radnych wskazanych przez Komisję Kultury i Dziedzictwa Narodowego Sejmiku, trzy osoby wskazane przez Zarząd Województwa Mazowieckiego oraz przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego – laureatów konkursów z 2 ostatnich lat, które były organizatorami poprzednich edycji.

Europejskie Dni Dziedzictwa

Europejskie Dni Dziedzictwa (EDD) organizowane są corocznie od 17 lat z inicjatywy Rady Europy i pod patronatem Unii Europejskiej. Głównym celem EDD jest bezpłatne udostępnianie lokalnym społecznościom  zabytków i innych obiektów kultury: muzeów, skansenów, parków, ogrodów, które na co dzień są niedostępne lub ich zwiedzanie wiąże się z opłatą. Obchody EDD uwrażliwiają dodatkowo na problematykę ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego. Od 2005 r. odbywają się pod patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego. Samorząd Województwa Mazowieckiego wspiera EDD, dotując organizację cyklu imprez odbywających się w różnych miejscowościach województwa.

Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba

Samorząd Województwa Mazowieckiego, we współpracy ze Stowarzyszeniem Muzealników Polskich – Oddział mazowiecki w Warszawie, organizuje pod patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego konkurs pn. Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba. Jego celem jest wyłonienie najlepszych placówek muzealnych oraz wyróżnienie i nagrodzenie najciekawszych zdarzeń przez nie opracowanych i zrealizowanych. Wpisanie konkursu na stałe w kalendarz imprez kulturalnych podnosi prestiż muzeów mazowieckich, wpływa na ich rozwój, a także jest wyrazem uznania dla pracy instytucji kultury w zakresie upowszechniania, opieki nad dziedzictwem kulturowym, zabytkami, wiedzy o regionie, edukacji i kształtowania świadomości lokalnej. Konkurs ma przyczyniać się do promocji muzeów, subregionów oraz całego Mazowsza, wzbogacać wiedzę i kształtować wartości estetyczne.

Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida

Nagroda przyznawana jest corocznie za wybitne dzieło bądź kreację artystom tworzącym lub mieszkającym na Mazowszu w czterech kategoriach: muzyka, sztuki plastyczne, literatura i teatr. Ideą nagrody jest przede wszystkim ukazywanie i promocja wybitnych dzieł i artystów mazowieckich przyczyniających się do wzrostu rangi naszego regionu na mapie kulturalnej Polski i Europy. To również szansa na przybliżanie Mazowszanom sylwetek i dokonań tych artystów, umacnianie tożsamości regionalnej. Kandydatów do nagrody mogą zgłaszać, działające na terenie województwa mazowieckiego, jak również czynne w danej dziedzinie, instytucje kultury, oddziały ogólnopolskich stowarzyszeń twórczych , wydawnictwa, redakcje, a także twórcy indywidualni. Kandydatury do nagrody wpływają na ręce Przewodniczącego Sejmiku Województwa Mazowieckiego, który powołuje cztery kapituły, w skład których wchodzą przedstawiciele twórców i instytucji kultury, autorytety w swojej dziedzinie oraz radni z Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kapituły wyłaniają dwunastu nominowanych, po trzech twórców w każdej dziedzinie sztuki. Nazwiska laureatów zostają ogłoszone w dniu urodzin poety – 24 września – podczas uroczystej sesji Sejmiku Województwa Mazowieckiego.

Samorząd województwa zdecydował o przyznawaniu, dodatkowo, nagrody specjalnej „Dzieło życia” za wybitne dzieła, kreacje lub za całokształt twórczości, artyście tworzącemu na obszarze województwa mazowieckiego. Kandydatów do tej nagrody mogą zgłaszać, działające na terenie Mazowsza, oddziały ogólnopolskich związków twórczych, instytucje kultury, wydawnictwa, redakcje oraz twórcy indywidualni, a także mieszkańcy Mazowsza.

Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Mazowsza”

Odznaka, nadawana przez Sejmik Województwa Mazowieckiego, jest zaszczytnym, honorowym wyróżnieniem za szczególne zasługi dla naszego regionu. Została ustanowiona, aby samorząd mógł docenić tych, którzy robią wiele dobrego dla województwa, kultury i pamięci o naszej historii. Przyznaje się ją osobom, które w istotny sposób przyczyniły się do rozwoju województwa mazowieckiego, powiatu, gminy lub miejscowości, w której działają, wzbogacając dorobek Mazowsza w takich dziedzinach, jak np.: kultura, nauka, edukacja, służba społeczna, ekologia, służba zdrowia, gospodarka, budownictwo. O nadanie odznaki mogą wnioskować: przewodniczący Sejmiku, Marszałek Województwa Mazowieckiego, Zarząd Województwa, Wojewoda Mazowiecki, klub radnych województwa lub grupa co najmniej czterech radnych, komisja stała Sejmiku Województwa Mazowieckiego. Taką możliwość mają również osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, a w szczególności organizacje społeczne i gospodarcze. Wnioski rozpatruje specjalnie powołana Komisja Odznaki Honorowej „Zasłużony dla Mazowsza”, w skład której wchodzą: Przewodniczący Sejmiku Województwa Mazowieckiego oraz przewodniczący wszystkich klubów radnych województwa.

Medal „Pro Masovia”

Dostrzegając różnorodność form aktywności osób i instytucji, które wybitnie przyczyniły się do gospodarczego, kulturalnego lub społecznego rozwoju Mazowsza, Sejmik Województwa Mazowieckiego w 2006 r. ustanowił Medal Pamiątkowy „Pro Masovia”. Jest to honorowe wyróżnienie, przyznawane przez Marszałka Województwa Mazowieckiego jako wyraz uznania dla dokonań na rzecz rozwoju województwa mazowieckiego.

Wybrane imprezy, promujące turystykę na Mazowszu, współorganizowane przez samorząd województwa

Zlot Turystów Województwa Mazowieckiego

 Każdego roku, w powiązaniu ze Światowym Dniem Turystyki, organizowany jest Zlot Turystów Województwa Mazowieckiego, którego współorganizatorami są Samorząd Województwa Mazowieckiego i Mazowieckie Forum Oddziałów PTTK. Przedsięwzięcie to ma na celu upowszechnianie turystyki w województwie mazowieckim. W trakcie zlotu wręczane są wyróżnienia i listy gratulacyjne Marszałka Województwa Mazowieckiego dla osób i organizacji, które mają szczególny wkład w rozwój turystyki na Mazowszu. Impreza odbywa się pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego.

Bursztynowy Szlak – Greenways

W 2007 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy województwem mazowieckim a Fundacją Partnerstwo dla Środowiska, dotyczące współpracy na rzecz realizacji projektu „Bursztynowy Szlak – Greenways” w Polsce. „Zielone szlaki – greenways”, to wielofunkcyjne szlaki dziedzictwa, tworzone wzdłuż naturalnych korytarzy rzek, historycznych tras handlowych i kolei. Łączą regiony, atrakcje turystyczne i lokalne inicjatywy, wspierają rozwój turystyki przyjaznej dla środowiska i rekreacji oraz promują zdrowy styl życia i niezmotoryzowane formy transportu – turystykę rowerową, pieszą, konną, wodną i in. Stwarzają szansę na poprawę jakości życia i środowiska, ożywianie gospodarki lokalnej, promocję lokalnych produktów, wzmacnianie przedsiębiorczości wśród miejscowych ludzi oraz zachowanie unikalnych wartości przyrody, krajobrazu i kultury. „Bursztynowy Szlak – Greenways” inicjuje, wspiera i wzmacnia działania społeczności lokalnych na rzecz zrównoważonego rozwoju miejscowości i regionów wzdłuż korytarza biegnącego od Budapesztu, przez Słowację i od granicy polsko-słowackiej po Morze Bałtyckie. Program „Bursztynowy Szlak – Greenways” w Polsce ma na celu wykreowanie silnej marki służącej wspieraniu rozwoju gospodarczego poprzez:

• angażowanie w jego realizację lokalnych partnerów z sektora gospodarczego, społecznego i publicznego
• wytyczanie przebiegu i znakowanie szlaku w sposób spójny, systematyczny i skoordynowany (pomoc organizacyjna)
• kreowanie i sprzedawanie produktów i usług ekologicznych (pomoc merytoryczna)
• rozwijanie turystyki opartej na wykorzystaniu zasobów dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego
• inspirowanie i wspieranie inicjatyw obywatelskich i zaangażowanie mieszkańców w realizację szlaku (pomoc finansowa i merytoryczna).

Budowanie Sieci Parków na Mazowszu

 W dniach 22-25 marca 2009 roku w Warszawieodbyła się wizyta studyjna w ramach współpracy Mazowsza z organizacją Gartentraueme (czyt. Gartentrojme) – twórcą sieci „Ogrody Marzeń” w Saksonii-Anhalt (wyjątkowy produkt turystyczny – sieć zabytkowych parków, które są sukcesywnie rewitalizowane). Stanowiła ona kontynuację cyklu spotkań, zapoczątkowanego w listopadzie 2008 r. w Magdeburgu. W przedsięwzięciu wzięli udział przedstawiciele Saksonii-Anhalt oraz francuskiego regionu Centre. Województwo mazowieckie reprezentowała grupa specjalistów m.in. z Jabłonny, Podkowy Leśnej i Opinogóry. Spotkanie było okazją do wizyty studyjnej w mazowieckich kompleksach parkowych (w tym Łazienki, Żelazowa Wola, Opinogóra) oraz kolejnym krokiem w rozmowach o wspólnym pozyskiwaniu środków unijnych na realizację projektów związanych z rewitalizacją tego typu obiektów.

Na początku października 2009 r. przedstawiciele parków mazowieckich i organizacji Gartentraueme gościli w regionie Centre. Współpraca w tym zakresie z Saksonią Anhalt to szansa dla Mazowsza na korzystanie z doświadczeń partnerów zagranicznych i stworzenie w przyszłości w naszym regionie sieci zabytkowych parków.

Współpraca z organizacjami pozarządowymi

W zakresie kultury: O tym jak Samorząd Województwa Mazowieckiego wspierał realizację zadań w zakresie kultury, sztuki i ochrony dóbr kultury i tradycji bardzo wymownie świadczy współpraca z organizacjami pozarządowymi. W latach 2006-2009 przeznaczono na ten cel w sumie 11 859 000 , udzielając 1420 dotacji.

W zakresie turystyki: Dzięki współpracy z organizacjami pozarządowymi zrealizowano przedsięwzięcia mające na celu rozwój i popularyzowanie szeroko pojętej turystyki na Mazowszu. Inicjatywy te wypromowały województwo mazowieckie, prezentując turystyczne uroki Mazowsza. Pozwoliły poznać tradycję i kulturę jego subregionów, dzięki czemu wzrosło poczucie tożsamości lokalnej, aktywizacja lokalnych społeczności, rozwój gospodarczy i turystyczny w regionie. W latach 2006-2009 na ten cel dofinansowanie w liczbie 6 402 695 zł otrzymały 761 podmioty.

W zakresie ochrony zabytków: Zabytki architektoniczne Mazowsza są świadectwem bogactwa kulturalnego i niezwykłej historii naszego regionu. Ich stan zachowania to magnes przyciągający turystów, którzy dzięki nim odkrywają piękno naszego regionu. Dlatego jednym z priorytetów samorządu województwa była ochrona tych cennych obiektów. Ogólna kwota dofinansowania renowacji mazowieckich zabytków wyniosła 17 444 885 zł. Skorzystało z niej 637 podmiotów.