Partnerski rozwój kontaktów z wybranymi regionami Europy jest konsekwencją możliwości i potrzeb rozwojowych społeczności Mazowsza. Służyć ma przede wszystkim wzajemnej, korzystnej współpracy gospodarczej, wymianie informacji i doświadczeń w przygotowywaniu projektów finansowanych przez Unię Europejską oraz tworzeniu korzystnych warunków do współpracy podmiotów gospodarczych, organizacji społecznych, a także rozwijaniu stałej i wielostronnej współpracy z największymi organizacjami i instytucjami międzynarodowymi.

Klastry,  innowacyjność i smart specialization – nowe obszary współpracy

Perspektywy i warunki nawiązania współpracy w zakresie tworzenia i funkcjonowania klastrów były w 2013 r. głównym tematem rozmów z regionem Walonii-Brukseli. Tu z powodzeniem  funkcjonują centra doskonałości i klastry, koncentrujące się na sześciu priorytetowych dla rozwoju regionu dziedzinach:  logistyce i transporcie, aeronautyce i technologiach kosmicznych, nowych zielonych zawodach, biotechnologii i zdrowiu, przemyśle rolno-spożywczym oraz inżynierii mechanicznej. Struktury te mają duże osiągnięcia w zakresie tworzenia nowych przedsiębiorstw, miejsc pracy i nowatorskich opatentowanych rozwiązań.

Opracowywanie regionalnych programów operacyjnych na przyszły okres programowania oraz współpraca w ramach klastrów, w szczególności w zakresie energetyki i odnawialnych źródeł energii, były także głównymi tematami rozmów podczas wizyty delegacji wieloletniego partnera Mazowsza – Ministerstwa Gospodarki i Spraw Europejskich Brandenburgii.

Za nami XI Kongres ECRN w Maastricht. W jego ramach zorganizowany został m.in. „Bank pomysłów” – powierzchnia wystawowa wypełniona stoiskami prezentującymi regionalne doświadczenia, najlepsze praktyki i projekty, pokazujące różnorodność działań odbywających się w poszczególnych regionach chemicznych w Europie. Nasze stoisko prezentowało m.in. Inicjatywę Jessica realizowaną na Mazowszu. Pokazano też potencjał gospodarczy województwa, chemiczne inicjatywy klastrowe na Mazowszu w tym Mazowiecką Dolinę Zielonej Chemii – inicjatywę mazowieckich uczelni i instytutów badawczych. Nawiązane zostały kontakty z przedstawicielami klastra chemicznego „Mitte Deutschland” z Saksonii – Anhalt, ChemieCluster Bayern z Bawarii oraz z przedstawicielami projektu LOCIMAP – Future Industrial Parks.

Najbliżsi sąsiedzi – współpraca z regionami ze wschodu

Mijający rok był dla województwa mazowieckiego okresem kontynuowania współpracy z dotychczasowymi partnerami.

• V Forum Regionów Polska-Rosja, które odbyło się w Niżnym Nowgorodzie, poświęcone było współpracy kulturalnej i naukowej. Obydwie strony zobowiązały się do podjęcia działań na rzecz poprawy jakości i pogłębiania współpracy między regionalnymi strukturami obu krajów, instytucjami zajmującymi się edukacją i kulturą oraz organizacjami młodzieżowymi.
• Kontakty rozwijają się również z obwodem odeskim, z którym porozumienie  o współpracy podpisano w 2012 r. Podczas delegacji przedstawicieli  Sejmiku Województwa Mazowieckiego w Odessie  omówiono projekty i działania, dotyczące kształtowania wzajemnych relacji społeczno-gospodarczych, naukowo-technicznych i kulturalnych.
• Władze Mazowsza kontynuują także współpracę w partnerami ukraińskimi – obwodami winnickim i kijowskim. Winnica, jako ważny partner Mazowsza, może mieć swój udział w procesie współtworzenia projektów w latach 2012–2020. W ramach współpracy odbyło się I Regionalne Forum Gospodarcze w Wyszkowie, Dni Mazowsza na Podlasiu i Dni Polaków za granicą.
• Podczas posiedzenia  Rady Związku Transgranicznego „Euroregion Bug”, które odbyło się w Łucku na Ukrainie, omówiono udział Mazowsza jako partnera we wspólnych projektach w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina, a także w ramach innych programów unijnych o charakterze transnarodowym, jak np. Program dla Regionu Morza Bałtyckiego czy wsparcie współpracy terytorialnej w ramach programów Partnerstwa Wschodniego.
• Mazowsze stawia także na nowych partnerów. To m.in. obwód wołyński, z którym w 2013 r. prowadzono rozmowy dotyczące podjęcia w przyszłości współpracy bilateralnej oraz realizacji wspólnych projektów w dziedzinach: sektor rolno-spożywczy, gospodarka niskoemisyjna i odnawialne źródła energii, ochrona zdrowia oraz wspieranie gospodarki, ze szczególnym naciskiem na wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw.

 Kierunek – Azja! Szukamy nowych partnerów

Na Mazowszu gościła delegacja przedstawicieli wietnamskich : Ludowej Rady Hanoi, stolicy Wietnamu oraz Ludowej Rady Ho Chi Minh, największego miasta w Wietnamie.  Głównym tematem rozmów były możliwości nawiązania współpracy gospodarczej między województwem mazowieckim a  prowincjami wietnamskimi.

Z przedstawicielami chińskiej prowincji Szantung mazowieccy samorządowcy rozmawiali o możliwych kierunkach  współpracy pomiędzy regionami, m.in.: w dziedzinie badań naukowych, przemysłu rolno-spożywczego, biotechnologii, ochrony środowiska i energii odnawialnej oraz kultury i turystyki.

W Warszawie gościli również dziennikarze prasowi z Kazachstanu, którzy zainteresowani byli przede wszystkim  skutkami polskiej reformy samorządowej przeprowadzonej w 1998 r., sposobami finansowania samorządów oraz schematem organizacyjnym powstałej struktury.  Z kolei Dni kultury obwodu żambylskiego  pt. „Mój Szlak Jedwabny do Ciebie” zorganizowane na Mazowszu były okazją do przybliżeniu Polakom kultury tego regionu, będącego częścią Republiki Kazachstanu. W ramach współpracy przedstawiciele województwa mazowieckiego uczestniczyli także w III posiedzeniu Rady ds. Współpracy i Rozwoju Kazachstańsko-Polskiej Platformy Partnerstwa.

Wymiana doświadczeń

Doświadczenia województwa mazowieckiego dotyczące reformy samorządowej są cenne dla wielu regionów przygotowujących się do zmian administracyjnych. Z wiedzy mazowieckich samorządowców w tym zakresie skorzystali m.in. przedstawiciele: Republiki Kazachstanu, Rumunii, regionu zagrzebskiego. Władze Mazowsza dzielą się także doświadczeniami z zakresu aplikowania i wykorzystania środków unijnych, gospodarki odpadami i transportu publicznego.

Władze samorządowe Mazowsza także chętnie korzystają z doświadczeń innych regionów. Konferencja „Wspólna Europa – rola regionów”, w której uczestniczyli przedstawiciele regionów partnerskich Mazowsza z UE: Brandenburgii i Ile-de-France; partnerskich obwodów ukraińskich: winnickiego i odeskiego oraz eksperci  z Żupanii Zagrzebskiej z Chorwacji, nowego państwa członkowskiego UE, stała się okazją do wymiany opinii na temat roli regionów i samorządów wszystkich szczebli w kształtowaniu wspólnej Europy, finansowaniu i programowaniu współpracy zagranicznej na wszystkich szczeblach samorządu w odniesieniu do krajowych priorytetów współpracy zagranicznej, lokalnym wymiarze polityki zagranicznej oraz współpracy samorządów w zakresie spraw społecznych, młodzieży, edukacji, sztuki i współpracy dotyczącej rozwoju regionalnego.

Mazowsze na forum europejskim

Kończy się ostatni rok dotychczasowego okresu programowania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013. Podsumowanie jego stanu wdrażania oraz najważniejsze aspekty dotyczące przyszłego okresu programowania były tematami corocznego spotkania Instytucji Zarządzającej RPO WM, której rolę pełni Zarząd Województwa Mazowieckiego, z przedstawicielami Komisji Europejskiej.

Podczas konferencji w Parlamencie Europejskim dotyczącej Kolei Bałtyckiej – Korytarza Wzrostu omówiono znaczenie zrównoważonego rozwoju korytarzy transportowych dla rozwoju regionalnego oraz wzmacniania konkurencyjności. Przedstawiono sytuację  infrastruktury transportowej na Mazowszu, ze szczególnym wskazaniem na działania podjęte, by zmodernizować szlak wiodący od Niemiec poprzez Polskę i kraje bałtyckie do Finlandii, zwany RailBalticaGrowthCorridor (RBGC). Dzięki aktywnemu uczestnictwu w tego rodzaju inicjatywach, Mazowsze stanowi jeden z najważniejszych węzłów transportowych w Europie środkowo-wschodniej. Transport był także wiodącym tematem 17. Posiedzenia Komisji Polityki Spójności Terytorialnej (COTER) Komitetu Regionów w Brukseli, gdzie odbyła się dyskusja nad IV Pakietem Kolejowym. Z  punktu widzenia województwa mazowieckiego głos w tej debacie ma zasadnicze znaczenie ze względu na spółki kolejowe, które świadczą usługi przewozów pasażerskich (KM i SKM). Polityka transportowa UE ze szczególnym uwzględnieniem IV Pakietu Kolejowego oraz instrumentu „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility – CEF) i Trans-Europejskich Sieci Transportowych (TEN-T); polityką regionalną, w tym programami dla metropolii, a także inteligentną specjalizacją regionów były także omawiane podczas wizyty studyjnej w Brukseli, zorganizowanej dla marszałków województw RP przez Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.

Województwo mazowieckie jest współzałożycielem i aktywnym partnerem Sieci Europejskich Regionów Wykorzystujących Technologie Kosmiczne (NEREUS). Podczas posiedzenia Komisji Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii w Komitecie Regionów (ENVE) w Brukseli zaprezentowano opinię Komitetu Regionów w sprawie kosmicznej polityki przemysłowej. Przytoczono przykłady technik satelitarnych stosowanych na Mazowszu i ich wykorzystania m.in. do efektywnego zarządzania transportem – pozycjonowanie karetek pogotowia, pociągów; budowy systemów wczesnego ostrzegania pożarowego, powodzi i suszy (teledetekcja satelitarna), pozyskiwania informacji o przestrzeni a następnie przetwarzania jej na specjalistyczne mapy, które stanowią podstawę do planowania przestrzennego w regionie.  

Dzięki współpracy Komisji Europejskiej, województwa mazowieckiego oraz Organizacji Współpracy i Rozwoju (OECD) odbyło się dwudniowe seminarium europejskie na temat zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich i wiejskich, dotyczące m.in. rozwiązań uwzględnionych w opracowywanej „Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 r.”, służących harmonijnemu rozwojowi sąsiadujących obszarów miejskich i wiejskich.

W ramach tegorocznych Europejskich Dni Regionów i Miast „Open Days 2013”  organizowanych przez Komisję Europejską, Komitet Regionów oraz regiony i miasta mające swe przedstawicielstwa w Brukseli, województwo mazowieckie współorganizowało seminarium pt.: „Niwelowanie różnic  – transfer wiedzy jako kluczowy czynnik inteligentnego wzrostu”. Przedstawiciele Agencji Rozwoju Mazowsza S.A. omówili pionierskie rozwiązania finansowania inicjatyw związanych z polityką klastrową za pomocą specjalnego instrumentu wsparcia JESSICA. Środki finansowe w ramach tego projektu zwykle kierowane są na rewitalizację i poprawę efektywności energetycznej, jednak na Mazowszu została podjęta decyzja o dedykowaniu części funduszy z instrumentu zwrotnego na wspieranie funkcjonowania organizacji klastrowych w regionie. Zagadnienia te spotkały się z żywą reakcją podczas międzynarodowej debaty „Budowanie połączeń: transfer wiedzy jako klucz do inteligentnego rozwoju” z przedstawicielami świata nauki, biznesu, przemysłu oraz osobami odpowiedzialnymi za rozwój innowacyjności.

Ponadto województwo mazowieckie współuczestniczyło w organizacji dwóch wydarzeń w ramach „Open Days” tj. ECRN – Europejska siec regionów chemicznych oraz NEREUS – Sieć Regionów Europejskich Wykorzystujących Technologie Kosmiczne. W ramach ECRN zostało zorganizowane seminarium pt. „W kierunku zielonego wzrostu – zielone i wzrost idą ręka w rękę!” poświęcone prezentacji strategii regionalnych i innych inicjatyw oraz projektów dotyczących tzw. zielonego wzrostu, zielonej chemii, bio-gospodarki itp. Region reprezentowany był poprzez obecność i głos w dyskusji Mazowieckiej Doliny Zielonej Chemii oraz Agencję Rozwoju Mazowsza S.A.

W Brukseli działa również Biuro Przedstawicielskie Województwa Mazowieckiego.  Jego zadaniem promocja Mazowsza oraz zbieranie informacji o europejskich programach pomocowych. W 2013 r. zadanie to było realizowane m.in. poprzez współorganizację i udział w forach gospodarczych oraz seminariach, organizacje debat telewizyjnych, spotkania z przedstawicielami regionów partnerskich i promocję potencjał gospodarczego województwa Mazowieckiego europejskim przedsiębiorcom.

Stawiamy na przedsiębiorczość – fora, targi, misje gospodarcze

Centrum Obsługi Inwestora i Eksportera w Warszawie, funkcjonujące w strukturach Agencji Rozwoju Mazowsza S.A., zorganizowało cykl czterech branżowych spotkań informacyjnych „Eksport w praktyce”. Przedsiębiorcy mogli uzyskać informacje niezbędne do planowania, organizowania i realizacji eksportu poza granicami Polski oraz możliwości wykorzystania dostępnych funduszy unijnych w tym zakresie, informacje na temat VAT w eksporcie, wymiany wewnątrz wspólnotowej, zabezpieczeń należności w transakcjach z zagranicą oraz certyfikacja wyrobów eksportowanych poza UE.

Ponadto mazowieccy przedsiębiorcy mogli uczestniczyć w wydarzeniach odbywających się w ramach realizowanego przez Agencję Rozwoju Mazowsza S.A. projektu 1.7 RPO WM „Mazowsze – promocja gospodarcza serca Polski”. W 2013 r. były to m. in.:

• Międzynarodowe Targi Owoców i Warzyw Fruit Logistica w Berlinie,
• misja gospodarcza do Moskwy dla  przedsiębiorstw z branży rolno-spożywczej,
• Międzynarodowe Targi Informatyczne i Telekomunikacyjne CeBIT w Hanowerze,
• XIX  Międzynarodowe Targi Przemysłu Spożywczego i Opakowaniowego ProdExpo w Kijowie,
• Międzynarodowe Targi SIAL China 2013 w Szanghaju,
• Międzynarodowe Targi Żywności TUTTO FOOD 2013 w Mediolanie,
• misja gospodarcza do Winnicy na Ukrainie,
• XXII Międzynarodowe Targi World Food Moscow połączone z misją gospodarczą w Moskwie,
• Międzynarodowe Targi Spożywcze Anuga w Kolonii,
• Targi BioTechnica w Hanowerze,
• Targi z branży turystycznej World Travel Market w Londynie.