Rok Rzeki Wisły pozwala dostrzec nowe szanse związane z królową polskich rzek. Również te biznesowe, i to na wielką skalę. Po to powstał polsko-holenderski projekt Park Rzeki Wisły. Na początku roku pisaliśmy o wydarzeniach kulturalnych i edukacyjnych, dziś pora na mieszkańców i ich przyszłość.

Park Rzeki Wisły (Vistula River Park) to program zintegrowanego i wszechstronnego rozwoju obszarów nadrzecznych wzdłuż Wisły, od Nowego Dworu Mazowieckiego do Płocka (również terenów rolniczych leżących między tymi miastami).

Pomysł powstał jako element polsko-holenderskiej współpracy w ramach programu Partners for International Business. Samorząd Województwa Mazowieckiego nawiązał porozumienie z Ambasadą Królestwa Niderlandów w tej sprawie już 3 lata temu. Ze strony holenderskiej projekt nadzoruje rząd.

Pora wykorzystać wielki potencjał

Tereny nadrzeczne od ujścia Narwi w dół Wisły w ostatnim czasie radykalnie zmieniły charakter. To już nie tylko świetnej jakości gleby gwarantujące rozwój rolnictwa. Wiele z nich pełni teraz funkcje mieszkaniowe, usługowe i przemysłowe. Stworzenie efektywnego planu zagospodarowania przestrzennego wymaga nowego sposobu współpracy ze strony coraz większej liczby podmiotów. Trzeba też wykorzystać potencjał, jaki stwarza Wisła płynąca przez tę część Mazowsza.

W styczniowym numerze „Z serca Polski” pisaliśmy o imprezach kulturalnych związanych z Rokiem Rzeki Wisły.

Projekt Parku Rzeki Wisły jest pionierski, bo zakłada działania wielotorowe – gospodarcze, przestrzenno-funkcjonalne, środowiskowe, edukacyjne i kulturalne. W dodatku mają one być przygotowane w ramach strategii tak szerokiej, jakiej w Polsce jeszcze nie było, w unikatowych formach współdziałania – Samorządu Województwa Mazowieckiego, samorządów lokalnych, środowisk i organizacji biznesowych oraz podmiotów indywidualnych. Projekt ma być długoterminowy – plany obejmą najbliższe 20 lat. O jego sukcesie przesądzą: liczba zaangażowanych podmiotów, sprawna organizacja, dobra koordynacja, stworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i spójny kierunek rozwoju.

Wiele podmiotów – jeden biznes

Park Rzeki Wisły to nie tylko ewolucja tradycyjnych branż – turystyki i rekreacji. To przywrócenie roli transportowej największej polskiej drogi wodnej, rozwój rolnictwa ekologicznego i projekty poprawy gospodarki wodnej oraz stanu środowiska. To także przemyślany, wielokierunkowy biznes z nastawieniem na eksport.

Dla przykładu – produkty rolnictwa naturalnego z okolic Płońska, dzięki firmom transportowym z Płocka, trafią sprawnie do portu lotniczego w Modlinie i ruszą w świat dzięki koordynacji logistyków z Nowego Dworu Mazowieckiego. Park Rzeki Wisły to tysiące godzin planowania ekspertów i urbanistów, które zaowocują szczegółowymi projektami, tworzącymi strategię spójną z Regionalnym Projektem Rozwoju Województwa Mazowieckiego 2014–2020.

Projekty planowane w ramach Parku Rzeki Wisły:

• Płock miastem przyszłości – zaplecze biznesowo-naukowe i położone nad rzeką tereny rekreacyjne, połączone infrastrukturą z nowymi osiedlami mieszka-niowymi, zapewnią atrakcyjne miejsce do życia, które ma przyciągnąć do miasta młode, wykształcone kadry. Pomogą one stworzyć tu centrum o znaczeniu ponadregionalnym,

• Zielony Kampus Płocka – na terenie 30 ha na północy miasta ma powstać kompleks centrów badawczo-rozwojowych i instytucji edukacyjnych przeznaczonych do wdrażania nowoczesnych technologii i metod dla rolnictwa. Działać będzie głównie na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, skupiając się na ekologii i bezpieczeństwie żywnościowym,

• Mid-Tech KampusPłocka – powstanie w dzielnicy portowej na lewobrzeżnym Radziwiu. Skupiać się będzie na produkcji energii i wykorzystywaniu źródeł odnawialnych. Tereny stoczni staną się bazą do projektowania i budowy maszyn oraz urządzeń związanych z pozyskiwaniem energii geotermalnej, solarnej, wiatrowej a także z produkcji biomasy. Ma tu dojść do współpracy podmiotów prywatnych z instytucjami badawczymi i wzornictwa przemysłowego,

• Centrum Rzeki Wisły w Nowym Dworze Mazowieckim – ponadregionalny ośrodek wiedzy i nauki o Wiśle – jako ikona całego projektu Park Rzeki Wisły – ma stworzyć ofertę wydarzeń społeczno-kulturalno-edukacyjnych. Złoży się na niego interaktywne centrum wiedzy i praktyki o ekosystemie, ośrodek studiów wodnych i środowiskowych, międzynarodowe centrum szkoleniowe i know-how oraz baza sportu i rekreacji wodnej. Powstanie na Kępie Szwedzkiej, u ujścia Narwi do Wisły,

• Bulwary miejskie w Nowym Dworze Mazowieckim – miasto otwiera się na rzeki, rozwija promy przez Narew i Wisłę oraz buduje system ścieżek rowerowych. Ukoronowaniem procesu, który ma sprawić, że Nowy Dwór Mazowiecki będzie się kojarzył nie tylko z twierdzą i lotniskiem w Modlinie, jest koncepcja utworzenia trzech bulwarów (Niebieskiego, Zielonego i Czerwonego). Mają one stworzyć przestrzeń rekreacyjno-wypoczynkową i razem z portem stać się bramą do miasta,

• Port rzeczny w Nowym Dworze Mazowieckim – w założeniach ma to być przystań sportowo-turystyczno-rekreacyjna, z rzeką połączona śluzą. Teren przylegać będzie bezpośrednio do bulwarów i nowej zabudowy mieszkaniowo-usługowej. Architektura Miejskiego Portu Rzecznego nawiąże do śródmiejskiej, z możliwością lokalizacji usług publicznych i komercyjnych w pierzejach budynków,

• Niebieska Ekowioska w Leoncinie – sąsiedztwo Wisły i parku narodowego sprawia, że pod hasłem „Smak Kampinosu” stawiają w Leoncinie na ekorozwój. Targi i festyny mają wzmocnić przedsiębiorczość, a lokalne produkty ekologicznego rolnictwa stać się magnesem dla mieszkańców Warszawy. Niebieską Ekowioskę otoczą zorganizowane przestrzenie do turystyki. Wiele atrakcji odnajdą tu osoby starsze, m.in. warsztaty zielarskie, naukę hodowli roślin leczniczych, kursy florystyczne i wikliniarskie,

• Zielony Trójkąt Mazowsza Płock–Nowy Dwór Mazowiecki–Płońsk – strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 r.wśród priorytetów zawiera rozwój produkcji w przemyśle spożywczym kierowanej na eksport. Stąd pomysł Zielonego Trójkąta, w którym Płock stworzyłby ośrodek wiedzy i zaplecza technologicznego, Płońsk zapewnił centrum produkcji, koordynacji i marketingu, a Nowy Dwór Mazowiecki odpowiadałby za centrum logistyczne i dystrybucję oraz słał towary z lotniska za granicę. Scalenie rozproszonej sieci produkcji i usług pozwoliłoby wykreować dużo większą skalę korzyści dla wszystkich przedsiębiorstw regionu. W realizacji projektu ma pomóc stworzenie strategii żywnościowej dla Europy (planów, czego będzie potrzebowała) na najbliższe 20–30 lat.

Wywiad z marszałkiem województwa mazowieckiego Adamem Struzikiem

Wisła jest najpiękniejsza na Mazowszu

W tym roku obchodzimy Rok Rzeki Wisły. Również na Mazowszu.

Marszałek Adam Struzik: W ten sposób wpisujemy się w ogólnopolskie obchody, upamiętniające pierwszy wolny flis na Wiśle i rozkwit żeglugi wiślanej, który przyczynił się do rozwoju ówczesnej Rzeczypospolitej. Poza tym chcemy pokazać, jak ważna jest to rzeka dla Mazowsza i zwrócić uwagę mieszkańców na jej walory turystyczne, przyrodnicze, ale też ekonomiczne.

W jaki sposób najlepiej spędzać wolny czas nad Wisłą?

Adam Struzik: Możliwości mamy naprawdę wiele. Warto na przykład ruszyć szlakiem nadwiślańskich miejscowości, takich jak Czerwińsk nad Wisłą czy Wyszogród, poznać ich historię i zabytki. Idealnym pomysłem jest również spływ kajakowy. Można w ten sposób poobserwować Mazowsze z zupełnie innej perspektywy i zachwycić się malowniczymi nadwiślańskimi krajobrazami oraz niezwykłą architekturą.

W tym wydaniu „Z serca Polski” można poznać szczegóły szlaku kajakowego z Wyszogrodu do Płocka.

Wiele mówi się ostatnio o działaniach samorządu Mazowsza zmierzających do ożywienia nadwiślańskich terenów. Jakie to są pomysły?

Adam Struzik: Jednym z nich jest przywrócenie Międzynarodowej Drogi Wodnej E40. Są też plany wybudowania Centrum Rzeki Wisły w Nowym Dworze Mazowieckim, ponadregionalnego ośrodka wiedzy i nauki. Mamy też nowe, bardzo dobre koncepcje zagospodarowania terenów między Warszawą, Nowym Dworem Mazowieckim a Płockiem. Chodzi oczywiście o projekt Parku Rzeki Wisły, który jest wynikiem współpracy Samorządu Województwa Mazowieckiego i Ambasady Królestwa Niderlandów w ramach programu Partners for International Business.

To dość nowatorskie podejście, bo rzeki zwykle kojarzą nam się z turystyką albo negatywnie – z powodzią.

Adam Struzik: Nie możemy ograniczać naszego myślenia o Wiśle jedynie do tych dwóch obszarów. Oczywiście, turystyka i wypoczynek nad rzeką są bardzo ważne i ten potencjał trzeba wykorzystać. Jednak całościowe podejście do tematyki, a zatem dobre zagospodarowanie Wisły, oczywiście z zachowaniem troski o środowisko naturalne, to przede wszystkim lepsza kontrola nurtu, a co za tym idzie – mniejsze ryzyko powodzi czy suszy.

A gdzie Wisła jest Pana zdaniem najpiękniejsza?

Adam Struzik: Tylko proszę nie mówić, że jestem nieobiektywny. Oczywiście na Mazowszu. Widok na Wisłę ze Wzgórza Tumskiego w Płocku nie ma sobie równych.