Dzięki portalom mapowym możemy zlokalizować swoją działkę czy sprawdzić, gdzie warto inwestować. Dostęp jest bezpłatny i powszechny. O tym, jak i dlaczego warto korzystać z zasobów, rozmawiam z dyrektorem Departamentu Geodezji i Kartografii UMWM Krzysztofem Mączewskim.

Co kryje się pod nazwą regionalna infrastruktura informacji przestrzennej (RIIP)?

To sieć łącząca komputery w gminach, miastach, powiatach i województwie, na których znajdują się mapy obrazujące różne dane i zjawiska przestrzenne. Budowane w ramach RIIP portale mapowe są dostępne dla wszystkich obywateli i struktur samorządu terytorialnego, jednostek administracji rządowej, różnego typu służb państwowych i publicznych. Infrastrukturę informacji przestrzennej na Mazowszu tworzą zaangażowani w projekt partnerzy[1] samorządu gminnego i powiatowego. Udostępniają na portalach mapowych stale aktualizowane informacje przestrzenne. RIIP na Mazowszu to węzeł regionalny infrastruktury informacji przestrzennej oraz 243 węzły lokalne.

Kto może korzystać z portali i w jaki sposób?

Właściwie każdy, kto ma komputer lub urządzenie mobilne z dostępem do internetu. Do portalu mapowego węzła regionalnego można wejść poprzez Wrota Mazowsza oraz Mazowiecki System Informacji Przestrzennej. Z portalami węzłów lokalnych zapoznamy się natomiast, uzupełniając adres o interesującą nas jednostkę np. „Radom” – w przypadku miast i gmin lub „płoński” – w przypadku powiatów. Węzeł regionalny oferuje ponad 500 warstw informacyjnych interaktywnej mapy, pogrupowanych w 30 kategoriach tematycznych oraz wyszukiwarkę metadanych, pozwalającą przeglądać dane Mazowieckiego Systemu Informacji Przestrzennej. Wyszukiwać można, wpisując tematyczne słowa kluczowe lub zasięg przestrzenny zbioru. Informacje są stale uzupełniane, a materiały już opublikowane – aktualizowane. Zyskujemy dostęp do olbrzymiego zbioru różnorodnych, wiarygodnych danych.

Co to oznacza dla użytkownika?

Do najbardziej interesujących zbiorów danych przestrzennych należą Mazowiecki System Informacji Przestrzennej, ewidencja gruntów i budynków, miejscowości, ulic i adresów, lokalizacje terenów inwestycyjnych, planowanie przestrzenne, ortofotomapy, mapy topograficzne oraz dane ogólnogeograficzne i tematyczne. Są dostępne dla każdego. Nie trzeba niczego nikomu płacić, jeśli chcemy np. sprawdzić jaki numer ma nasza działka, albo czy jest ona w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego… Możemy odkryć nieścisłości związane z granicami działek i jeśli mamy dokumentację poświadczającą inny ich przebieg, wyjaśnimy i naprawimy błędy w dokumentach instytucji publicznych. Korzystanie z portali mapowych to wzbogacenie wiedzy, ale też świadomości o najbliższej okolicy, co jest wartością dodaną.

Dostęp do informacji może wpłynąć na gospodarkę regionu?

Większość decyzji podejmujemy w oparciu o dane przestrzenne, często nie zdając sobie z tego sprawy. Udostępnianie ich ułatwia dotarcie do informacji, które wykorzystujemy, realizując własne potrzeby, m.in. inwestycyjne. Poznajemy szczegóły na temat dróg, kolei, szkół, szpitali, gęstości zaludnienia, itp. Umiejętność wykorzystania takich wiadomości może wpłynąć np. na wybór bezpiecznego miejsca zamieszkania, budowy domu, lokalizacji inwestycji. Dzięki danym przestrzennym możemy uniknąć uciążliwości związanych z zanieczyszczeniem środowiska czy nadmiernym hałasem. Gdy planujemy budowę lub inną inwestycję, unikniemy jej lokalizacji na terenach powodziowych czy osuwiskowych. Nie bez znaczenia jest również świadomość, czy w rozpatrywanym miejscu zlokalizowane są korzystne źródła energii odnawialnej.

Departament Geodezji i Kartografii prowadzi statystyki odsłon. Co spotyka się z największym zainteresowaniem użytkowników?

Zdecydowanie: plany zagospodarowania przestrzennego gmin, dane ewidencji miejscowości, ulic i adresów, dane ewidencji gruntów i budynków, dane zgromadzone w bazie Mazowieckiego Systemu Informacji Przestrzennej (w tym np. informacje o bezpieczeństwie, sieci drogowej, infrastrukturze sieciowej, zabytkach, ochronie środowiska, wodach, szpitalach, gospodarce, kulturze, turystyce, pomocy społecznej, edukacji i wiele innych – około 500 warstw tematycznych), a także informacje zgromadzone w bazie danych obiektów topograficznych. W kwietniu br. Portale Mapowe Mazowsza odwiedzono aż 200 tys. razy. W przypadku gmin liderem jest Lubowidz. Na portal tej gminy zaglądano 3238 razy. Wśród powiatów rekordzistą jest powiat płocki – 3350 odsłon.

RIIP podpowiada, gdzie warto inwestować… Jak to rozumieć?

Warstwa „Tereny inwestycyjne” udostępnia lokalizacje terenów w specjalnych strefach ekonomicznych. Wyświetlamy informacje o danym obszarze i poznajemy szczegóły analizowanego miejsca. Korzystając z portalu mapowego węzła regionalnego, inwestor m.in. zidentyfikuje, które tereny podlegają bezwzględnej ochronie (np. parki narodowe, obszary Natura 2000, rezerwaty przyrody), jakie grunty ze względu na klasę bonitacyjną podlegają ochronie i nie można na nich inwestować, a które przeznaczono pod zabudowę…

Jakie możliwości zyskują włodarze gmin czy powiatów?

Korzystanie z potencjału danych przestrzennych stwarza dodatkowe możliwości jednostkom samorządu terytorialnego. Umożliwia właściwe i celowe wybory oraz optymalizuje koszty procesu decyzyjnego. Szacuje się, że ponad 80 proc. zapadających w urzędach decyzji ma związek z danymi przestrzennymi. Oprócz oczywistych zagadnień, dotyczy to spraw, które wymagają posłużenia się danymi przestrzennymi tylko na jednym z etapów realizacji. Przykładem może być zadanie związane z wytyczaniem tras autobusów szkolnych. Warto w tym miejscu wspomnieć o ważnej właściwości gromadzonych przez nas danych, mianowicie o łatwości ich integracji z innymi rejestrami. Umożliwia to połączenie informacji gromadzonych w Bazie Danych Obiektów Topograficznych BDOT10k, stanowiącej część wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, z punktami adresowymi z ewidencji miejscowości, ulic i adresów oraz danymi z rejestru PESEL. Szybko identyfikujemy miejsca zamieszkania dzieci i wyznaczamy te rejony, do których powinny dojeżdżać autobusy szkolne. Dysponując informacją o położeniu szkół w danej gminie, korzystając z analizy przestrzennej, wyznaczamy strefę, z której dzieci mogą dojść pieszo do szkoły. Następnie, dysponując informacjami dotyczącymi przebiegu tras np. autobusów gminnych, określamy obszary, z których dzieci powinny być dowożone komunikacją publiczną.

RIIP to nie tylko informacja przestrzenna, ale też usługi elektronicznej administracji.

Usługi elektroniczne to przyszłość administracji państwowej i samorządowej, a dla wszystkich obywateli – duże uproszczenie procedur i oszczędność czasu. Nasz region postawił na rozwój e-administracji oraz zapobieganie dwudzielności potencjału Mazowsza pod względem cyfrowym. Ważnym aspektem jest tu poprawa spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej regionu w warunkach zrównoważonego rozwoju. W ramach realizowanych przez województwo zadań w 257 jednostkach gminnych i powiatowych wdrożono m.in. system Elektronicznego Zarządzania Dokumentami (EZD), do którego podłączyliśmy również moduł Przestrzennej Lokalizacji Pism i Spraw (PLP).

Dzięki pozostałym komponentom systemu e-Urząd, w tym portalowi Wrota Mazowsza gminy i powiaty publikują e-usługi. Obecnie 314 jednostek umieszcza tam elektroniczne usługi, z czego 217 łącznie udostępnia 779 usług wraz z formularzami elektronicznymi. Jeśli chodzi o planowanie przestrzenne, od momentu uruchomienia portalu odwiedziło go już prawie 400 tys. interesantów, co potwierdza duże zainteresowanie załatwianiem spraw urzędowych przez internet. Stale pracujemy nad rozwojem e-administracji. Planujemy udostępnienie kolejnych 50 usług elektronicznych[2], w tym również dotyczących informacji przestrzennej oraz wdrożenie kolejnych systemów dziedzinowych.