Warsztaty Terapii Zajęciowej pomagają osobom z niepełnosprawnościami mierzyć się z wyzwaniami codzienności. O funkcjonowaniu placówki rozmawiamy z kierowniczką Agnieszką Filipską.

Na czym polega rola Warsztatów Terapii Zajęciowej w rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami?

To przede wszystkim umożliwienie osobom niepełnosprawnym, niezdolnym do podjęcia pracy, rehabilitacji społecznej i zawodowej. Pomagamy naszym podopiecznym nabyć  lub przywrócić umiejętności potrzebne do podjęcia zatrudnienia. Wykorzystujemy do tego techniki terapii zajęciowej, które uczą zaradności oraz umiejętności radzenia sobie z podstawowymi, codziennymi czynnościami życiowymi.

Terapia jest ukierunkowana na integrację uczestników ze środowiskiem poprzez lepszą formę komunikacji oraz poprawne relacje w grupie, samodzielność, a także akceptację norm i zasad społecznie obowiązujących, m.in. w instytucjach użyteczności publicznej. Uczestnicy warsztatów biorą również udział w zajęciach z rehabilitacji ruchowej prowadzonych przez fizykoterapeutę. Znajdują się pod stałą opieką psychologa i pielęgniarki.

Czy ta metoda się sprawdza? Jakie są Pani doświadczenia na tym polu?

Przygotowanie uczestnika do pracy poprzez terapię stosowaną na zajęciach warsztatowych zdecydowanie sprawdza się w praktyce, a nabyte umiejętności są przydatne w jego przyszłym życiu zawodowym. Rzeczywistość nie jest jednak kolorowa. Obiektywnie rzecz biorąc, osobom z niepełnosprawnościami zdecydowanie trudniej znaleźć pracę. Dodatkowo sytuację pogarsza fakt, że na naszym terenie brakuje zakładów pracy chronionej. Nie funkcjonują również zakłady aktywności zawodowej, które mogłyby dać zatrudnienie niepełnosprawnym. Można odnieść wrażenie, że pracodawcy z powiatu żuromińskiego boją się zatrudniać takie osoby. Zapewnienie im odpowiednich warunków pracy oraz wdrożenie w zakładach specjalnego oprzyrządowania chyba trochę ich... przerasta. Łatwiej i wygodniej zatrudnić w pełni sprawną osobę. Szkoda, że tak się dzieje, bo niepełnosprawni potrafią pracować równie dobrze jak ludzie zdrowi.

Z jakimi ograniczeniami borykają się na co dzień uczestnicy WTZ i jak sobie z nimi radzą?

Są to głównie utrudnienia architektoniczne: brak podjazdów dla wózków na chodnikach, w sklepach czy miejscach użyteczności publicznej (chociaż w tym ostatnim przypadku widać poprawę). Kolejną barierą są ograniczenia wynikające z ich niepełnosprawności intelektualnej. Większość uczestników, ze względu na zaburzenia mowy czy dysfunkcje ruchowe, ma problemy z płynnym czytaniem lub pisaniem. Z powodu dysfunkcji intelektualnych trudno im również racjonalnie zarządzać własnym budżetem. Często więc zwracają się o pomoc do terapeutów przy załatwianiu spraw urzędowych czy robieniu zakupów. W ramach terapii uczymy  podopiecznych m.in. rozpoznawania nominałów pieniężnych, umiejętności operowania środkami finansowymi, określania swoich potrzeb, dokonywania racjonalnych i samodzielnych zakupów oraz samodzielnego dojazdu do placówki środkami komunikacji publicznej.

Czym zajmują się Państwo na co dzień? Jaka oferta trafia do uczestników warsztatów?

Zapewniamy szeroki zakres działań terapeutycznych  w sferze rehabilitacji społecznej. Nasi podopieczni biorą aktywny udział w życiu środowiska lokalnego, uczestniczą w wydarzeniach kulturalno-rozrywkowych, m.in. w wyjazdach do kina i teatru, w różnego rodzaju konkursach oraz corocznych przeglądach małych form teatralnych. Rehabilitacja społeczna rozwija w nich zaradność osobistą, pobudza aktywność społeczną, utrwala umiejętności samodzielnego pełnienia funkcji społecznych. Rehabilitacja zawodowa natomiast, dzięki wiedzy nabytej na zajęciach terapeutycznych w naszej placówce, pomaga w znalezieniu i utrzymaniu odpowiedniego zatrudnienia. Jest ona kluczową kwestią w procesie rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych. Praca bowiem daje im nie tylko szansę na niezależność ekonomiczną, ale stanowi też o sensie ich życia i przydatności społecznej. 

Czego uczestnicy warsztatów uczą się w pracowniach, do których uczęszczają?

W pracowni gastronomicznej przyswajają wiedzę teoretyczną oraz umiejętności praktyczne związane z przygotowywaniem posiłków i codziennymi czynnościami kuchenno-porządkowymi. Pod nadzorem instruktora gotują zupy, drugie dania, robią surówki, desery, ciasta, kanapki... Okazjonalnie przygotowują również posiłki związane z różnymi imprezami okolicznościowymi i spotkaniami integracyjnymi: śniadanie wielkanocne, spotkanie wigilijne, pikniki rodzinne itp.

W pracowni przyrodniczo-plastycznej poznają środki wyrazu artystycznego oraz rozwijają poczucie smaku i estetyki poprzez różnego rodzaju techniki plastyczne: rysowanie, malowanie, wycinanie, wyklejanie, kalkowanie, filcowanie itp. Techniki te uczestnicy warsztatów wykorzystują podczas wykonywania galanterii papierniczej (kopert), kartek okolicznościowych, zaproszeń, kwiatów (np. z bibuły
do palm i stroików), zdobienia przedmiotów z drewna metodą découpage.

W pracowni stolarskiej mają okazję poznania technik obróbki drewna poprzez wycinanie, szlifowanie, wiercenie, cięcie, wypalanie, szpachlowanie, malowanie i lakierowanie. Tam właśnie powstają piękne ramy do obrazów,  skrzyneczki na klucze, postacie z bajek ze sklejki oraz inne przedmioty, na które w danym momencie jest popyt na rynku. W pracowni krawiecko-artystycznej rozwijają umiejętności manualne, haftując, szyjąc ręcznie i na maszynie, tkając gobeliny, wyszywając czy malując na płótnie. Uczą się również właściwego obsługiwania sprzętu krawieckiego oraz prasowania.

Podstawowe umiejętności pracy ze sprzętem i oprogramowaniem komputerowym nabywają z kolei w pracowni multimedialnej. Uczą się korzystać z przeglądarek internetowych, poruszać po różnych systemach operacyjnych, tworzą i przetwarzają dane na dyskach twardych oraz przenoszą pliki i katalogi na inne komputery za pomocą nośników zewnętrznych oraz wewnętrznej sieci lokalnej. Dzięki poznanym programom komputerowym tworzą: prezentacje multimedialne, animacje, pocztówki, wizytówki, kartki świąteczne...

Samorząd Województwa Mazowieckiego nagrodził Warsztaty Terapii Zajęciowej w Żurominie prestiżowym wyróżnieniem – znakiem Mazowieckiej Marki Ekonomii Społecznej…

Cieszymy się z tego wyróżnienia, gdyż dzięki niemu staliśmy się bardziej widoczni w naszym środowisku lokalnym i rozpoznawalni jako podmiot ekonomii społecznej. Zyskaliśmy też możliwość znakowania produktów wytwarzanych przez naszych podopiecznych symbolem Mazowieckiej Marki Ekonomii Społecznej.

 

Warsztaty Terapii Zajęciowej (WTZ) są wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówką stwarzającą osobom z niepełnosprawnościami możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej. Uczestnicy WTZ muszą posiadać orzeczenie o niepełnosprawności. Dokument taki (wraz z kwalifikacją do uczestnictwa w warsztatach) wydają powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Zajęcia prowadzone są zgodnie z indywidualnym programem rehabilitacji i terapii. Warsztaty wykorzystują terapię zajęciową, ale też zajęcia ruchowe, ogólnousprawniające, komunikację społeczną i terapię psychologiczną.

WTZ są finansowane ze środków PFRON (w 90 proc.) i samorządowych (w 10 proc.). Możliwe jest też pozyskiwanie środków z innych źródeł, m.in. w postaci dotacji samorządowych, darowizn od organizacji pozarządowych i osób prywatnych oraz sponsorów. Warsztaty są działalnością o charakterze niezarobkowym.