Trwa ocena formalna i merytoryczna wniosków, które dotyczą przedsięwzięć starających się o współfinansowanie i współorganizację przez Krajową Sieć Obszarów Wiejskich. Jednocześnie trwa dyskusja o plusach i minusach obecności Polski w Unii Europejskiej. Dlatego poprosiliśmy wicemarszałek Janinę Ewę Orzełowską o kilka słów podsumowania i oceny.

Trzy pytania do…

...Janiny Ewy Orzełowskiej – wicemarszałek nadzorującej działalność KSOW w województwie mazowieckim

Kiedy Unia ponad jednostkowy interes kraju członkowskiego postawiła europejską solidarność i dialog, a kraj członkowski nie przyjmuje
do wiadomości jej zastrzeżeń i wątpliwości, coraz częściej pojawia się pytanie – po co nam ta Unia?

Mnie wystarczają dane obiektywne – liczby i wskaźniki, bo pokazują, jak wielki wkład w rozwój Polski i Mazowsza mają środki europejskie. I jak wiele udało się z nimi zrobić. Zatem przypomnijmy. W skali kraju, według ARiMR, Wspólnota przekazała rolnikom łącznie ponad 65 mld zł w ramach 23 różnych działań starego PROW. Największym zainteresowaniem cieszyło się wsparcie udzielane z działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Skorzystało z niego ponad 52 tys. rolników – kupili nowy sprzęt, zmodernizowali budynki inwentarskie; w niebyt odchodzą eternit i słoma na dachach. To efekty widoczne gołym okiem. By ułatwić przejmowanie lub zakładanie gospodarstw rolnych przez osoby młode o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych, przyznano pomoc ponad 27 tys. młodych rolników. Dokonuje się zatem pożądana zmiana pokoleniowa, a seniorzy mają możliwość godnego odpoczynku. Pomoc finansową na realizację przedsięwzięć modernizujących zakłady przetwórcze i poprawiających jakość rynków hurtowych wypłacono ponad 1050 firmom z sektora rolno-spożywczego. Zyskały one nowoczesne linie technologiczne i zanotowały znaczący wzrost produkcji. Poprzedni PROW umożliwił także odbudowę zniszczonych gospodarstw rolnych. Ponad 6 tys. gospodarstw, które ucierpiały w wyniku klęsk żywiołowych, otrzymało pomoc na odtworzenie produkcji. Wsparciem objęto 1287 grup producentów rolnych. Przewodniczący Komisji Rolnictwa Sejmiku Województwa Mazowieckiego Leszek Przybytniak niemal w każdej rozmowie podkreśla zalety ich  powstawania. Środki z PROW 2007–2013 poprawiły również estetykę polskich wsi i jakość życia jej mieszkańców. W ciągu 7 lat realizacji programu w skali kraju powstało lub zostało zmodernizowanych i doposażonych w niezbędne sprzęty 3,8 tys. świetlic wiejskich, ośrodków rekreacyjnych i sportowych, zbudowano 17 tys. km sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenach wiejskich oraz 38 tys. kanalizacji w zagrodach rolników. Wystarczy też porównać nakłady na PROW z budżetami np. województw.

W takim razie – czym może pochwalić się Mazowsze?

Nie po raz pierwszy przypominamy, że dzięki PROW 2007–2013 na Mazowszu zrealizowano inwestycje za około 1,3 mld zł (przy budżecie województwa na poziomie około 600 mln euro). PO RYBY to projekty za około 17 mln zł. Trzeba o tym pamiętać, zwłaszcza wtedy, gdy ktoś bezmyślnie rzuca pytanie – po co nam ta Unia? Chociażby po 1213 km wybudowanych nowych sieci wodociągowych, 1374 km sieci kanalizacyjnych, 55 nowych oczyszczalni ścieków i ponad 14 tys. kanalizacji zagrodowych. Dzięki środkom europejskim mamy 24 zmodernizowane targowiska, 1130 wybudowanych, przebudowanych i wyposażonych świetlic wiejskich, 529 zagospodarowanych centrów wsi i przestrzeni publicznej czy 475 wybudowanych lub wyremontowanych obiektów sportowych bądź placów zabaw. Do tego 162 urządzone tereny zielone, 619 obiektów małej architektury i infrastruktury turystycznej, 87 zrewitalizowanych budynków zabytkowych i muzeów, ale też niezliczoną liczbę imprez kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych, szkoleń i przedsięwzięć edukacyjnych czy projektów dotyczących kultywowania miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów. A przecież to tylko wycinek funduszy UE – PROW 2007–2013. Należy także pamiętać o pozostałych regionalnych programach operacyjnych czy sektorowych. Kto tego nie dostrzega, albo o tym zapomina, musi mieć w sobie dużo złej woli.

A przyszłość?

Przedział 2014–2020 to środki bardzo zbliżone do poprzedniego okresu planowania. Pytanie, czy będą równie skutecznie wydawane i z pożytkiem dla obywateli. Wiele zależy od przygotowania merytorycznego samych wdrażających, od przyjętych na szczeblu krajowym rozwiązań, od woli współpracy, dialogu, wzajemnego szacunku.