Radni przyjęli tzw. uchwałę antysmogową, wprowadzili zmiany w uchwale dotyczącej zadania „OSP-2017” oraz dokonali przekształceń szkół, zgodnie z obowiązującym prawem.

„Uchwała antysmogowa”

Sejmik jednogłośnie przyjął uchwałę dotyczącą wprowadzenia na obszarze województwa mazowieckiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw – zwaną popularnie „uchwałą antysmogową”. Wskazuje ona piece i rodzaj opału, z których trzeba zrezygnować.

Przyjęcie dokumentu poprzedziły konsultacje eksperckie i społeczne. Mieszkańcy swoje uwagi zgłaszali zarówno pisemnie, jak i ustnie, a spotkania informacyjne odbyły się we wszystkich miastach subregionalnych – Warszawie, Płocku, Radomiu, Ciechanowie, Siedlcach i Ostrołęce. W toku prac brano pod uwagę przede wszystkim cel, jakim jest poprawa jakości powietrza na Mazowszu i związana z tym poprawa zdrowia mieszkańców. Kierowano się również zasadą proporcjonalności – osiągnięcia oczekiwanego efektu ekologicznego przy proporcjonalnie najniższych kosztach i w jak najszybszym terminie.

Podjęta „uchwała antysmogowa” ogranicza m.in. używanie pieców, kotłów i kominków, które nie spełniają wymagań ekoprojektu. Są to normy jednolite dla całej Unii Europejskiej. Zawierają one maksymalne wartości emisji zanieczyszczeń do powietrza dla kotłów oraz ogrzewaczy pomieszczeń (m.in. kominków). Wszystko po to, aby zmniejszyć zużycie paliwa i zmniejszyć poziom trucizn emitowanych przez przestarzałe urządzenia.

Przed zakupem pieca warto upewnić się (u sprzedawcy bądź producenta), czy posiada on certyfikat i jest zgodny z wymaganiami ekoprojektu. Co ważne, rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe, zakazuje wprowadzania do sprzedaży i użytkowania kotłów z rusztem awaryjnym. Ponadto uchwała zakazuje palenia słabej jakości opałem.

Jakie zmiany nas czekają?

Uchwała wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. Wprowadza ograniczenia i zakazy, co do używanych urządzeń i paliw:

• od dnia wejścia w życie uchwały wszystkie nowe instalacje (piece, kominki i kotły) muszą spełniać wymagania ekoprojektu,
• od 1 lipca 2018 r. nie wolno spalać mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem, węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z ich wykorzystaniem, węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0–3 mm oraz paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20 proc. (np. mokrego drewna),
• użytkownicy kotłów na węgiel lub drewno, czyli tzw. kopciuchów, które nie spełniają wymogów dla klas 3, 4 lub 5 wg normy PN-EN 303-5:2012, muszą wymienić je do końca 2022 r. na kocioł zgodny z wymogami ekoprojektu,
• użytkownicy kotłów na węgiel lub drewno klasy 3 lub 4 wg normy PN-EN 303-5:2012, muszą wymienić je do końca 2027 r., na kotły zgodne z wymogami ekoprojektu,
• użytkownicy kotłów klasy 5 wg normy PN-EN 303-5:2012 będą mogli z nich korzystać do końca ich żywotności,
• posiadacze kominków będą musieli wymienić je do końca 2022 r. na takie, które spełniają wymogi ekoprojektu lub wyposażyć je w urządzenie ograniczające emisję pyłu do wartości określonych w ekoprojekcie.

Będą kary?

Uchwała antysmogowa przewiduje możliwość skontrolowania stosowanych urządzeń grzewczych. Kontrolę mogą przeprowadzać straże miejskie i gminne, wójt, burmistrz i prezydent miasta oraz upoważnieni pracownicy urzędów miejskich i gminnych, a także policja oraz Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, a naruszający te przepisy muszą liczyć się z mandatem do 500 zł lub grzywną do 5000 zł. Na żądanie kontrolującego każdy użytkownik kotła, pieca lub kominka zobowiązany jest do przedstawienia dokumentów potwierdzających, że stosowane przez niego urządzenie grzewcze spełnia wymagania uchwały. Dokumentem takim może być np. instrukcja użytkowania lub dokumentacja techniczna. Wymóg ten dotyczy także stosowanego paliwa. Aby potwierdzić jego jakość, użytkownik instalacji powinien posiadać odpowiedni dokument, np. fakturę zakupu paliwa lub świadectwo jakości. Dostawca węgla powinien – na żądanie klienta – przekazać mu świadectwo jakości, a klient ma prawo do informacji o sprzedawanym towarze, tj. o jego cenie, pochodzeniu czy parametrach i składzie.

Pozostały sprawy – „OSP-2017”

Na poprzedniej sesji sejmik zgodził się na przyznanie gminie Zakroczym dotacji na zakup ciężkiego samochodu ratowniczo-gaśniczego dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Trębkach Nowych. Z powodu ograniczeń finansowych burmistrz gminy Zakroczym zwrócił się z prośbą o zmianę przeznaczenia dotacji na zakup średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego. Radni dokonali więc odpowiedniej modyfikacji w tabeli, stanowiącej załącznik do uchwały w sprawie udzielenia pomocy finansowej w ramach zadania „OSP-2017”.

Przekształcenia szkół

Zgodnie z przepisami wprowadzającymi ustawę Prawo oświatowe sejmik przekształcił:

• 21 szkół policealnych w szkoły policealne dla osób posiadających wykształcenie średnie lub średnie branżowe, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku,
• 8 sześcioletnich szkół podstawowych w ośmioletnie,
• 3 szkoły specjalne przysposabiające do pracy w trzyletnie szkoły specjalne przysposabiające do pracy,
• 2 zasadnicze szkoły zawodowe w branżowe szkoły I stopnia.

Uchwały stanowią akt założycielski tych placówek.

Inne decyzje

Radni przyjęli również zmiany w budżecie na 2017 r. i Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Mazowieckiego na lata 2017–2039. Nadali też nowe statuty Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego „Meditrans” SPZOZ w Warszawie oraz Szpitalowi Dziecięcemu im. prof. dr. n. med. Jana Bogdanowicza SPZOZ. Nowe dokumenty wprowadzają obowiązki sporządzania i przekazywania zarządowi województwa raportu o sytuacji ekonomiczno-finansowej szpitala oraz programu naprawczego w przypadku wystąpienia w sprawozdaniu straty netto. Nowe zapisy umożliwiają też uzyskiwanie przez szpital środków finansowych z odsetek od lokat. Dyrektorowi szpitala powierzono też dodatkowe zadania. Pozostałe zmiany mają charakter redakcyjno-legislacyjny. Radni powołali ponadto Komitet Audytu dla Województwa Mazowieckiego, w skład którego weszli: Jolanta Koczorowska (przewodnicząca), Marzena Małek i Grzegorz Gańko. Wysłuchali też informacji na temat oświadczeń majątkowych złożonych u marszałka województwa i przewodniczącego sejmiku.

Opinie

Boimy się kolejnego sezonu grzewczego

Marta Anczewska, Akcja Demokracja

Przyniosłam dzisiaj do Państwa ponad 13 tys. pod-
pisów mieszkanek i mieszkańców województwa, którzy chcą uchwały antysmogowej. (…) Przynosimy te podpisy, żeby pokazać, że to nie jest tylko garstka osób, które są na sali. Jest nas więcej. (…) Boimy się kolejnego sezonu grzewczego. Boimy się kolejnych epizodów smogowych i chcemy mieć poczucie, że ktoś zajmuje się tym problemem.

Ten komin ma prawo dymić

Monika Daniluk, Warszawa Bez Smogu

Do naszej organizacji zwraca się bardzo dużo rodziców z apelami: „Niech Państwo pomogą, niech Państwo coś zrobią, bo w okolicy placu zabaw naszego dziecka są dymiące kominy. Co my możemy zrobić?”. My do tej pory odpowiadaliśmy: „Nic nie mogą Państwo zrobić. Ten komin ma prawo dymić i zatruwać powietrze. Państwo mogą jedynie uciec z dziećmi z placu zabaw”. Dzisiaj tutaj Państwo w tej sali mogą zrobić zwrot w dobrą stronę. Mogą Państwo dać rodzicom, nam wszystkim, możliwość obrony przed smogiem.

To nie są żarty

Jakub Jędrak, Polski Alarm Smogowy

Powodem, dla którego głosujecie dzisiaj Państwo nad takimi sprawami, nie jest ekologia, ale zdrowie publiczne, dlatego że rozwiązania, które macie szansę zaraz wprowadzić, służą ochronie życia i zdrowia ludzkiego. (…) To nie są żarty. (…) Chciałbym Państwu zwrócić uwagę na to, że w styczniu tego roku zmarło o 11 tys. osób więcej, niż w styczniu roku poprzedniego. Część tych zgonów jest tłumaczona epidemią grypy, ale nadwyżka jest na razie niewytłumaczalna. Państwowy Zakład Higieny przeprowadza analizy. To jest porażające zagrożenie dla zdrowia publicznego i warto nadać mu odpowiednią rangę.

Prowadzenie skutecznych działań

Michał Olszewski, zastępca prezydenta m.st. Warszawy

My, gminy metropolii warszawskiej, zadeklarowaliśmy, że będziemy prowadzili działania znacznie szerzej zakrojone niż te, które są określone w przepisach, z racji tego, że tak, jak usłyszeliśmy od aktywistów, którzy działają w tym zakresie, metropolia warszawska, zwłaszcza gminy, które są w otoczeniu Warszawy, ma bardzo realny problem z jakością powietrza i tylko przyjęcie uchwały antysmogowej pozwoli nam na prowadzenie skutecznych działań, które wyeliminują ten problem w ciągu najbliższych kilku lat.

Zdaniem radnych województwa

Zmniejszyć akcyzę

Jolanta Koczorowska (PO)

Trzeba pomyśleć o tym, żeby zmniejszyć akcyzę choćby na olej opałowy, ten najlepszej jakości. I tu przedstawię swój własny przykład. Mieszkam na małym osiedlu, w którym wiele osób 10–11 lat temu wymieniło piece na olejowe. Wtedy olej kosztował 1,5 zł, dzisiaj kosztuje 4 zł. Co robią ludzie? Większość moich sąsiadów zamyka piece olejowe i wraca do starych, przestarzałych, absolutnie niesprawnych pieców węglowych (…). Myślę więc, że warto byłoby zaapelować i zachęcić ludzi do tego, żeby myśleli o bardziej zdrowym i ekologicznym paliwie, a do władz centralnych – o obniżeniu akcyzy na te paliwa, które są ekologiczne i dobre.

Myślmy o wszystkich wokół!

Dorota Stalińska (PSL)

(…) Walczmy też o to, żeby paliwa, te zdrowe, te najlepsze były np. zwalniane z akcyzy, żeby dopasować ich ceny do możliwości mieszkańców. (…) Po pierwsze, musimy zmienić myślenie ludzkie. Żadną uchwałą nie zmienimy rozumowania człowieka i jego świadomości, tak, żeby (nawet jeżeli jest biednie, mało pieniędzy) wiedział, że śmieci, którymi pali, w efekcie przełożą się na następne wydatki spowodowane utratą zdrowia np. rodziny. Warto abyśmy pozbyli się również swojego egoizmu. Myślmy o wszystkich wokół!

Wychować ekoobywatela

Katarzyna Piekarska (niezrzeszona)

Wszystkim nam zależy na tym, żeby ta uchwała została jak najszybciej przyjęta i aby przyniosła realne zmiany. Nie wystarczy ją tylko uchwalić. Potrzeba realnych działań edukacyjnych, szeroko rozumianych, od szkoły przez organizacje pozarządowe, ale także przez kościoły i związki wyznaniowe, abyśmy wspólnie mogli wychować takiego powiedziałabym ekoobywatela, który dba o swoje środowisko. Jeżeli nie pójdzie za tym społeczna świadomość, to – szczególnie w mniejszych ośrodkach – niewiele się zmieni.

Epizody smogowe na pewno będą

Karol Tchórzewski (PiS)

Idea uchwały antysmogowej jest jak najbardziej słuszna, ale w formie zaproponowanej przez zarząd województwa jest to zbyt wąskie. Epizody smogowe na pewno będą i przyjęcie tej uchwały niczego tu nie zmieni z tej przyczyny, że pierwsze jej efekty będą obowiązywały od 1 lipca 2018 r. (...) Także alarmy smogowe tej zimy na pewno będą, następnej też będą. Pierwsze efekty tej uchwały będą odczuwalne prawdopodobnie dopiero w roku 2022, 2023 lub 2024.