Za nami 181. Posiedzenie Prezydium Komitetu Regionów oraz 128. Sesja Plenarna Komitetu Regionów. Najważniejsza problematyka obrad to m.in. powołanie grupy międzyregionalnej „Brexit”, Partnerstwo Wschodnie – władze lokalne i regionalne jako podmioty kształtujące europejską politykę sąsiedztwa oraz koszty i zagrożenia związane z brakiem spójności.

Nowe gremium

Władze lokalne i regionalne wyrażają zaniepokojenie wpływem brexitu na regiony i miasta. Stąd decyzja Prezydium Europejskiego Komitetu Regionów o utworzeniu nowej grupy międzyregionalnej „BREXIT”. Członkiem prezydium został – jako jedyny przedstawiciel z Polski – marszałek Adam Struzik. Grupa tworzy sekretariat, który zarządza jej pracami i zajmuje się sprawami organizacyjnymi. Działa w sposób niezależny. Ideą jest umożliwienie władzom lokalnym i regionalnym wymiany poglądów i informacji na temat konsekwencji brexitu, a także pomysłów na temat rozwiązań, jakie należy wprowadzić, aby wesprzeć najbardziej dotkniętych jego skutkami. Na pierwszym spotykaniu omówiono sprawy organizacyjne, określono obszar prac i główne cele.

Partnerstwo Wschodnie

Dyskutowano o zmienionej Europejskiej Polityce Sąsiedztwa (EPS). Podkreślano, że stosunki  między UE a krajami partnerskimi powinny charakteryzować: zróżnicowanie, wzajemna odpowiedzialność i zrównoważony charakter. Przy czym UE zobowiązuje się wyjść naprzeciw ambicjom każdego partnera na drodze reform. W przypadku Gruzji, Mołdawii i Ukrainy określono to w kompleksowych układach o stowarzyszeniu, a z Armenią – umową o partnerstwie. Przewidziano też nową umowę z Azerbejdżanem. Natomiast na Białorusi „krytyczne zaangażowanie” UE przyjmuje formę bardziej kompleksową przez starannie wyważone wzajemne działania. W tym kontekście kluczowe znaczenie w kształtowaniu przyszłej polityki UE wobec Białorusi zachowują środki ukierunkowane na poszanowanie uniwersalnych podstawowych wolności, praworządności i praw człowieka. Te działania zapewniają możliwość promowania przesłania o nowej dynamice Partnerstwa Wschodniego, a zwłaszcza zwiększeniu korzyści w perspektywie lokalnej i regionalnej.

Co niesie za sobą brak spójności?

Przyjęto opinię – Koszty i zagrożenia związane z brakiem spójności: strategiczna wartość polityki spójności dla realizacji celów Traktatu i sprostania nowym wyzwaniom stojącym przed europejskimi regionami.  Jest to uzupełnienie wszystkich dotychczasowych opinii i stanowisk, jakie zostały przyjęte w tym obszarze.

Parlament Europejski i Komisja Europejska, jak dotąd nie uwzględniały w swoich pracach analitycznych oraz procesach decyzyjnych kosztów związanych z brakiem spójności. Wzmocnienie gospodarczej, społecznej i terytorialnej spójności Unii Europejskiej jest jednym z głównych celów UE określonych w art. 174 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Polityka spójności jest główną strategią inwestycyjną UE zmierzającą do osiągnięcia celów traktatowych, a także będącą w stanie pobudzić innowacje, zapanować nad skutkami zmiany klimatu i złagodzić wstrząsy gospodarcze poprzez ochronę inwestycji publicznych w regionach. Powinna odgrywać kluczową rolę w dyskusji na temat tego, w jaki sposób potencjał wszystkich części UE może przyczynić się do osiągania wzrostu gospodarczego i w jaki sposób wszyscy obywatele UE mogą odczuć korzyści z integracji europejskiej bez wykluczania nikogo.

Brak spójności, ograniczenie środków finansowych na politykę spójności lub ich rozproszenie stworzyłoby istotne ryzyko polityczne i zakwestionowało zdolność UE do realizacji celów Traktatu w obszarze wzmocnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. Jednocześnie akcentuje zaniepokojenie, że brak spójności w Unii Europejskiej mógłby – w przypadku spełnienia się najgorszego scenariusza – doprowadzić do: zwiększenia dysproporcji gospodarczych i społecznych między regionami i nasilenia napięć między państwami członkowskimi, dezintegracji jednolitego rynku i mniej skutecznego zarządzania gospodarczego w UE, braku realizacji europejskiego filaru praw socjalnych, a także spadku zaufania do instytucji politycznych UE oraz do samej demokracji.

Debata o wykorzystaniu funduszy europejskich

W studiu multimedialnym Parlamentu Europejskiego, w trakcie sesji plenarnej zorganizowano debatę telewizyjną z udziałem marszałka województwa mazowieckiego Adama Struzika, marszałka województwa podkarpackiego Władysława Ortyla, prezydenta Białegostoku Tadeusza Truskolaskiego oraz eurodeputowanego Jana Olbrychta. Przedmiotem rozmów były aktualne problemy związane z realizacją regionalnych programów operacyjnych. Podkreślono, że województwa ogólnie radzą sobie z wykorzystywaniem funduszy europejskich. Jeżeli gdzieś występują opóźnienia w realizacji, to spowodowane są zbyt skomplikowanymi procedurami i często niedostosowaniem warunków do konkretnych potrzeb.

Marszałek Adam Struzik zaznaczył, że popiera polski rząd w obszarze, w jakim chce on utrzymania na tym samym poziomie przyszłej polityki spójności.

 

– Spójność powinna być dla wszystkich, biednych i bogatych, którzy też mają swoje problemy. Województwo mazowieckie jest bardzo zróżnicowane, regiony bardziej oddalone od Warszawy mają podobny rozwój do województw Polski Wschodniej. Stąd zabiegi, aby włączyć je do przyszłego programu Polski Wschodniej. Obowiązujący od stycznia br. podział statystyczny Mazowsza sprzyja udzieleniu pomocy biedniejszym. Należy iść dalej z pomocą, do powiatów, na poziomie NUTS 3. Powinniśmy zbudować wewnętrzną politykę spójności w województwie mazowieckim. Potrzebna jest teraz dobra diagnoza uwzględniająca potrzeby i wydatki pod przyszłą politykę spójności po 2020 r. – podsumował marszałek Adam Struzik.