Województwo mazowieckie to najdynamiczniej rozwijający się region w Unii Europejskiej. Według danych Eurostatu w latach 2008–2014 PKB per capita wzrosło w naszym regionie aż o 25,5 proc. Sprzyjają temu dogodne położenie, silne powiązania gospodarcze z innymi regionami unijnymi, dobrze rozwinięta sieć komunikacyjna, a także wysoki poziom edukacji. Mazowsze jest też liderem pod względem wykorzystania funduszy unijnych. Do tej pory dzięki wsparciu z UE udało się zrealizować tysiące inwestycji drogowych, kulturalnych, zdrowotnych czy naukowych.

Polityka spójności to jedna z najważniejszych polityk Unii Europejskiej. To olbrzymie fundusze, zarówno z regionalnych programów operacyjnych, jak i programów krajowych. W obecnej agendzie finansowej na lata 2014–2020 polityka spójności stanowi aż jedną trzecią unijnego budżetu i jest ważnym źródłem finansowania inwestycji dla krajów członkowskich, w tym samorządów.

Polityka spójności to ta polityka UE, która pozwoliła Polsce od 2004 r.  zniwelować wiele różnic rozwojowych. Pomogła naszym gminom, przedsiębiorstwom, ośrodkom naukowo-badawczym i uczelniom w pewnym postępie, w rozwoju cywilizacyjnym, w wyrównaniu tych różnic, które powstały przez kilkadziesiąt lat gospodarki socjalistycznej. To dzięki unijnym środkom, idącym nawet w setki miliardów złotych zmieniły się nasze miasta, wsie, a przede wszystkim zmieniła się nasza rzeczywistość. Dzięki nim staliśmy się gospodarką konkurencyjną i znacznie poprawiliśmy warunki naszego życia

podkreśla marszałek Adam Struzik.

Unijne wsparcie dla Mazowsza

W latach 2004–2006 ze środków unijnych w ramach ZPORR udało się zrealizować ponad 349 inwestycji za ponad 1 mld zł. W ramach perspektywy finansowej 2007–2013 do beneficjentów trafiło ponad 13 mld zł (RPO WM, PROW oraz PO KL). Dzięki nim zrealizowanych zostało około 12,5 tys. projektów.

Widać też już pierwsze efekty wydatkowania pieniędzy z nowej perspektywy 2014–2020. Dotychczas w ramach 88 naborów konkursowych i pozakonkursowych złożono 5 108 wniosków o wartości 6,47 mld zł unijnego dofinansowania, z czego 2 180 wniosków na kwotę 4,29 mld zł dotyczyło projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, natomiast 2 928 wniosków na kwotę 2,18 mld zł dotyczyło projektów miękkich, finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Do tej pory podpisano z beneficjentami 604 umowy na kwotę 1,46 mld zł unijnego dofinansowania.

Przyszłość polityki spójności po 2020 r.

Od tego, jak polityka spójności Unii Europejskiej będzie wyglądała po 2020 r. zależy dalszy rozwój zarówno naszego kraju, jak i innych państw członkowskich. W kontekście przemian zachodzących w ostatnim czasie w naszym kraju i Europie, jest to zagadnienie szczególnie ważne i mające duże znaczenie dla rozwoju poszczególnych regionów, miast i miasteczek. Wśród problemów, z którymi przyjdzie się zmierzyć regionom są między innymi konsekwencje jakie niesie za sobą wyjście Wielkiej Brytanii ze wspólnoty.

To ważny, ale i trudny czas dla europejskich regionów. Brexit, globalny rynek, zmiany polityczne – wszystko to sprawia, że właśnie dziś musimy jeszcze ściślej współpracować. Naszym celem jest utrzymanie mądrej i efektywnej polityki spójności po 2020 r. Warto zadać sobie pytanie jak będzie kształtował się wskaźnik PKB po Brexicie. Może okazać się, że sześć polskich województw znajdzie się w kategorii regionów przejściowych. Być może dobrym rozwiązaniem byłaby tutaj rezygnacja ze sztywnego podziału na kategorie regionów na podstawie PKB na rzecz bardziej liniowego. Niezbędne byłoby więc wypracowanie odpowiedniego algorytmu, który pozwalałby na zachowanie adekwatnego wsparcia z funduszy europejskich 

zaznacza marszałek Adam Struzik.

Kolejne wyzwania, z którymi musi poradzić sobie Unia Europejska to ciągle nawracające fale kryzysu gospodarczego, który spowodował zubożenie wielu regionów, zwłaszcza tych z południa Europy, a także walka z terroryzmem i kryzys migracyjny. U bram Europy pojawiła się ogromna fala imigrantów ekonomicznych i politycznych. Najbardziej dotknięte tymi wyzwaniami są Włochy i Grecja, które wprost żądają solidarności i przekierowania funduszy strukturalnych z polityki spójności na podniesienie bezpieczeństwa UE i przekazanie wsparcia na rozwiązanie problemu migracji. Swoje oczekiwania kierują do największych beneficjentów polityki spójności, czyli Polski i innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej.

Już we wrześniu 2016 r., podczas ostatnich obrad komisji COTER, pod apelem wzywającym do stworzenia silnej polityki spójności po 2020 r. podpisało się ponad 300 samorządowców i organizacji zrzeszających samorządy z 22 krajów Unii Europejskiej. Dziś w Warszawie została przyjęta opinia w sprawie przyszłości polityki spójności po 2020 r.

Czym jest Komitet Regionów?

Europejski Komitet Regionów (Committee of the Regions)  to zgromadzenie przedstawicieli samorządów regionalnych i lokalnych Unii Europejskiej ze wszystkich 28 państw członkowskich. Został utworzony w 1994 r. w następstwie podpisania traktatu z Maastricht.  Jego misją jest włączenie samorządów regionalnych i lokalnych w proces decyzyjny UE oraz informowanie ich o strategiach politycznych UE. Parlament Europejski, Rada i Komisja Europejska zasięgają opinii Komitetu w odniesieniu do dziedzin polityki mających wpływ na regiony i miasta. Aby zasiadać w Europejskim Komitecie Regionów, każdy z jego 350 członków i 350 zastępców członków musi posiadać mandat wyborczy lub być politycznie odpowiedzialny przed wybranym zgromadzeniem w swoim regionie lub mieście.