Mazowsze serce Polski nr 7–8/19

Zakazana komedia

2019.07.16 13:40 , aktualizacja: 2019.08.06 14:02

Autor: Agnieszka Bogucka, Wprowadzenie: Agnieszka Bogucka

Stefan Kiedrzyński Stefan Kiedrzyński Fot. NAC

Stefan Stanisław Kiedrzyński urodził się 24 lipca 1886 r. w Warszawie jako najmłodszy z czwórki dzieci Bolesława Kiedrzyńskiego (urzędnika Wiedeńskiej Drogi Żelaznej) i Julii Amalii z Dolnych. Skończył warszawską Szkołę Sztuk Pięknych. Jednak już jako nastolatek czynił pierwsze próby literackie, a jednocześnie za sprawą starszego o dekadę brata Wacława, aktora i kierownika prowincjonalnych trup teatralnych, chłonął bakcyla sceny.

Pierwsza dekada XX w. przyniosła sukcesy: kilka jednoaktówek można było oglądać na deskach warszawskich teatrów. Kiedrzyński zajmował się też teatrem z innej perspektywy – współpracował z popularnymi tygodnikami jako krytyk, czego efektem było ponad 50 recenzji. W 1910 r. komedia Kiedrzyńskiego „Dzisiejsi” zwyciężyła w konkursie rozpisanym przez Warszawskie Teatry Rządowe, co otworzyło mu drzwi do kariery. Wspólnie z Leonem Reynelem napisali kilka rewii, z których najbardziej znana była „Warszawka i Krakusik”, grana w Teatrze Małym ponad 200 razy.

Po zajęciu Warszawy przez Niemców w sierpniu 1915 r. wyjechał do Wilna, a następnie do majątku Bielica, należącego do Karola Świackiego, gdzie schronienie znalazło wielu uchodźców z Królestwa. Tam poznał swoją przyszłą żonę, Marię z Łukowiczów Górską. „W maju 1916 roku, jako członek Centralnego Komitetu Obywatelskiego, wyjechał do Petersburga, gdzie brał aktywny udział w życiu licznej wtedy polskiej społeczności. Publikował artykuły i felietony w dzienniku »Głos Polski« i zorganizował Teatr Artystyczno-Literacki, w którym nawet reżyserował przedstawienia. Z teatrem tym, jako scenograf, współpracował Stanisław Ignacy Witkiewicz”. W 1918 r. powrócił do Warszawy i podjął pracę w wydziale propagandy sztabu Armii Ochotniczej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych. W 1928 r. zamieszkał w Brwinowie pod Warszawą. Przez cały okres 20-lecia międzywojennego pisze co roku nową komedię teatralną, wydaje powieści, ma swoje stałe rubryki w prasie. Był świetnym obserwatorem zjawisk społecznych. Do swoich utworów wplatał wątki patriotyczne, dawał wyraz swoim przekonaniom politycznym, swojemu widzeniu Polski i świata.

„Karierę Stefana Kiedrzyńskiego przerwał wybuch wojny. Nie mógł publikować, skończyło się życie teatralne (i towarzyskie zapewne też), skończyły się dochody. Zaczął szwankować i nastrój, i zdrowie”. W roku 1942 przenosi się do majątku Nowa Wieś pod Warką, której właścicielem jest Tadeusz Daszewski, jego daleki krewny. Umiera rok później i zostaje pochowany na cmentarzu parafialnym w Warce (grób nie przetrwał do naszych czasów).

W Polsce Ludowej twórczość Kiedrzyńskiego została objęta cenzurą i skazana na zapomnienie.

 

 

 

1886

24 lipca przychodzi na świat w Warszawie

 

1903

publikuje pierwsze opowiadania

 

1930

zostaje członkiem polskiego oddziału PEN Clubu

 

1938

otrzymuje Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury

 

1943

19 lipca umiera w Nowej Wsi

 

Liczba wyświetleń: 80

powrót