Był pierwszoplanową postacią geologii polskiej XVIII w. Zajmował się nie tylko poszukiwaniem surowców mineralnych, ale także prowadził studia teoretyczne nad przemianami skał.

Był pierwszoplanową postacią geologii polskiej XVIII w. Zajmował się nie tylko poszukiwaniem surowców mineralnych (soli, żelaza, węgla kamiennego), ale także prowadził studia teoretyczne nad przemianami skał. Należał do grona niezwykłych postaci doby polskiego oświecenia. Dzieciństwo i młodość spędził z matką w Dreźnie, na dworze króla Polski Augusta III, później rozpoczął studia geologiczne w Lipsku. Do Polski został zaproszony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, już po pierwszym rozbiorze. Po przybyciu do Polski Jan Filip Carossi osiadł w Warszawie i zamieszkał w domu Marcella Bacciarellego, najsłynniejszego malarza epoki stanisławowskiej.

Królewski geolog

W 1774 r. rozpoczął badania w okolicach Gielniowa (województwo świętokrzyskie). Studia terenowe miały posłużyć powołaniu Komisji Kruszcowej, której zadaniem było odszukanie i rozpoznanie krajowych możliwości wydobycia rud metali i soli kamiennej. Dochody z pozyskania tych surowców mineralnych miały rozwiązać problemy finansowe kraju. Z uwagi na ogromną wiedzę i doświadczenie z dziedziny mineralogii objął urząd nadzorcy królewskiego gabinetu historii naturalnej. Pod koniec lat 70. osiadł w podkrakowskiej Mogile. W tym czasie kierował w Krzesławicach szybem poszukiwawczym soli kamiennej oraz prowadził prace górnicze w Małopolsce i księstwie siewierskim.

Już jako polski szlachcic (indygenat otrzymał w 1787 r.) znalazł się w obozie zwolenników Konstytucji 3 Maja. Opowiadał się m.in. za powstaniem kanału, który miał połączyć Pilicę z Wartą. Budowa owego kanału miała przyczynić się do rozwoju gospodarki Rzeczypospolitej. Niejednokrotnie w swoich rozprawach politycznych, które wydał jeszcze przed rozpoczęciem obrad Sejmu Wielkiego, zamieszczał uwagi traktujące o potrzebie ochrony lasów, podnoszeniu poziomu gospodarczego wsi, poprawie doli chłopów[1].

Zięć majora

Nowy etap w życiu Carossiego rozpoczął się w 1792 r., gdy poślubił Ludwikę Aleksandrę, córkę majora wojsk koronnych Jana Bogusława Gruszczyńskiego i Aleksandry z Russockich. Koleje lat 90. XVIII w. rzuciły małżonków na Mazowsze – kupili wieś Sosnowe w ziemi liwskiej. Oprócz zabudowań dworskich dobra Carossiego posiadały browar i karczmę. Nowy właściciel przyjaźnił się z Załuskimi, właścicielami Wodyń, a w pobliskiej Rudzie Wolińskiej wybudował hutę żelaza.

Ostatnie tchnienie u architekta

Polsko-włoska para dochowała się czwórki dzieci: Marii Julii Aleksandry Angeli (1794), Ludomiły Elżbiety (1796), Bogusława Józefa Sekstusa (1797) i Jana Filipa (1799). Ostatni syn urodził się jednak już po śmierci ojca. Jan Filip Carossi zmarł 3 lutego w 1799 r. w Woli Wodyńskiej podczas odwiedzin w domu architekta królewskiego Jana Ferdynanda Naxa. Pochowano go na cmentarzu na terenie parafii Wodynie.