Inżynier Stanisław Wysocki jest prekursorem budowy pierwszej linii kolei żelaznej w Królestwie Polskim. W maju przypada 150. rocznica jego śmierci.

W 1823 r. 18-letni Stanisław opuszcza rodzinne strony, by w Warszawie uczyć się zawodu technicznego. Podejmuje praktyki w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Wstępuje na Uniwersytet Warszawski, gdzie rozpoczyna studia matematyczne. Zdobywa także wiedzę w Szkole Inżynieryi Cywilnej Dróg i Mostów, która funkcjonowała przy tej uczelni[1].

Studia techniczne kończy w 1829 r., uzyskując tytuł inżyniera. W tym samym roku żeni się z Teofilą Kulikowską. Rozpoczyna pracę w Banku Polskim, instytucji, która na polecenie rządu zajmowała się m.in. finansowaniem i budową dróg, eksploatacją lasów.

W 1832 r. dotyka go osobista tragedia – umiera jego młoda, bo zaledwie 24-letnia żona, nie pozostawiając żadnego potomstwa. Przyczyną jej nagłej śmierci była prawdopodobnie panująca wówczas epidemia cholery.

W 1835 r. inż. Stanisław Wysocki rozpoczyna pracę nad projektem technicznym i koncepcją trasy pierwszej nadwiślańskiej kolei – Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, nazwanej „Wiedenką”[2]. Skąd ta nazwa? Austriacka Kolej Północna Cesarza Ferdynanda miała przebiegać z Wiednia do Oświęcimia, a doprowadzona do niej linia z Warszawy stanowiła dobre połączenie komunikacyjne z Wiedniem. O randze przedsięwzięcia, którego podjął się inż. Wysocki, niech świadczy fakt, że była to nie tylko pierwsza linia kolejowa na ziemiach ówczesnego Królestwa Polskiego, ale także druga w imperium rosyjskim.

– Staraniami jego oraz przemysłowca Piotra Steinkellera kolej w Królestwie Polskim, wbrew pierwotnemu planowi Cara, powstała jako mechaniczna. Władca Rosji upierał się przy kolei konnej, argumentując swój pomysł kwestiami ekonomicznymi. Koń w utrzymaniu miał być mniej kosztowny niż parowóz – informuje Hubert Bojarski, historyk Działu Ekspozycji i Wystaw Czasowych Stacji Muzeum w Warszawie.

W 1837 r. Stanisław Wysocki ponownie się żeni. Jego drugą żoną zostaje młodsza siostra Teofili – Maryanna Józefa.Wysocki przy trasie projektowanej linii kolejowej wyznacza 17 stacji, 61 przystanków-mijanek, 197 domków dróżniczych oraz 200 przejazdów drogowych. 3 stycznia 1840 r. otrzymuje nominację na naczelnego inżyniera budowy, która rusza wiosną jeszcze tego samego roku. Niestety pojawiają się trudności.

– Gdy ¾ prac na trasie było już wykonanych, trzeba było je przerwać na 2 lata. Zabrakło pieniędzy. Budowę przejęli Rosjanie. W dowód dotychczasowych zasług inżynier Wysocki pozostał w kierownictwie kolei. Od 1844 r. był naczelnikiem wydziału technicznego w zarządzie budowy kolei i członkiem zarządu – opowiada dalej Bojarski.

W 1857 r. „Wiedenkę” przejmuje prywatna niemiecka spółka, a Wysocki zostaje głównym inspektorem dróg żelaznych w Królestwie Polskim. Zmarł w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim, u boku pierwszej żony.

Z życia Stanisława Wysockiego

14.04.1805 Urodził się w Busku

1830 Zostaje inżynierem Banku Polskiego

1835 Opracowuje projekt techniczny i przebieg trasy pierwszej kolei nad Wisłą Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej

1840 Rusza budowa „Wiedenki”, a Wysocki otrzymuje nominację na naczelnego inżyniera budowy

1845 Uroczyste otwarcie pierwszego odcinka „Wiedenki”

1865 Po 40 latach służby państwowej przechodzi na emeryturę

21.05.1868 Umiera w Warszawie w wieku 63 lat

1998 Zostaje patronem Zespołu Szkół przy ul. Szczęśliwickiej 56 w Warszawie