Na swoje 50-lecie Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu przybliży nam bohaterów – to oni ratowali polską kulturę: Jadwiga i Marian Sobiescy.

Wystawa będzie pierwszą w polskim muzealnictwie prezentacją biograficzną poświęconą wybitnym badaczom historii: Jadwidze i Marianowi Sobieskim, wzbogaconą o gromadzone przez nich instrumenty znajdujące się w zbiorach MLIM w Szydłowcu oraz cenne materiały z Archiwum Fonograficznego Instytutu Sztuki PAN.

Podczas otwarcia wystawy odbędzie się  koncert w formule Turnieju Dudziarzy – muzycy z terenów górskich zmierzą się w nim z artystami z Wielkopolski, prezentującymi tradycje muzyczne regionu, w którym bohaterowie projektu „Sobiescy – zapisane w dźwiękach” rozpoczęli swoją działalność etnograficzną.

Powstali przed wszystkimi

– Według etnomuzykologów International Folk Music Council nasze muzeum, założone w 1968 r., było pierwszą w świecie samodzielną placówką poświęconą ludowym instrumentom muzycznym. Dziś w Szydłowcu mamy największą kolekcję tradycyjnego instrumentarium muzycznego w Polsce – podkreśla dyrektor MLIM, dr Aneta Oborny.

Muzeum zawdzięcza swoje powstanie Jadwidze Pietruszyńskiej-Sobieskiej, która wraz dr. Janem Stęszewskim opracowała pierwszy scenariusz wystawy stałej. Jej wiedza i kontakty z twórcami ludowymi pomogły szydłowieckiemu muzeum pozyskać wyjątkowo cenne i ciekawe eksponaty.

– Projekt przypomina małżeństwo badaczy, którym zawdzięczamy utrwalenie jak najpełniejszego obrazu polskiej muzyki tradycyjnej, w okresie powojennym będącej już w fazie postępującego zaniku – podkreśla dyrektor Oborny.

Każdy wrażliwy na kulturę Polak słyszał o urodzonym w Przysusze Oskarze Kolbergu, który w XIX w. wytyczył etnografom drogę do utrwalenia kultury ludowej. Jadwiga i Marian Sobiescy to jego wielcy spadkobiercy, jedni z głównych inicjatorów i organizatorów ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (AZFM, 1950–1954), której celem było zachowanie jak najpełniejszego obrazu polskiej muzyki tradycyjnej. Gdyby nie ta para wybitnych muzykologów, wiele utworów zniknęłoby bezpowrotnie.

Wykłady, płyty i konkurs

Projekt realizowany jest dzięki dotacji z budżetu Samorządu Województwa Mazowieckiego. Wystawie będą towarzyszyły wykłady przedstawicieli Instytutu Sztuki PAN, połączone z promocją wydawnictwa multimedialnego MLIM z dwiema płytami (materiały ze zbiorów fonograficznych i archiwów fotograficznych muzeum, IS PAN i Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi), oraz konkurs na audiowizualne nagranie etnomuzykologiczne (tradycja jako lokalna historia oraz muzyka tradycyjna), skierowany do młodzieży i dorosłych.