Place zabaw, boiska, skwery – przybywa ich na wsiach i w małych miasteczkach. Przyzwyczailiśmy się już, a jeszcze kilkanaście lat temu nasze otoczenie było dużo uboższe.

Mazowieckie wsie i miasteczka przeżyły, a niektóre jeszcze przeżywają swoisty renesans. Niemały udział w pozytywnych zmianach mieliśmy my sami, nasi sąsiedzi i włodarze gmin, powiatów i województwa. Korzystamy nie tylko z infrastruktury technicznej – wodociągów, kanalizacji, dróg, ulic i chodników, ale także z coraz większej liczby miejsc rekreacji. Jednym z podstawowych źródeł finansowania tych przemian był i jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich współfinansowany ze środków Unii Europejskiej. To dzięki jego działaniom (odnowa wsi i podejście LEADER) powstały setki obiektów i instalacji, które służą mieszkańcom.

Wyczekiwane strefy sportowo-rekreacyjne

Panią Aldonę Ruzik z czteroletnim synkiem spotykamy w parku w Żelechowie. Jeszcze kilka lat temu miejsce to bardziej odstraszało niż zachęcało do odpoczynku. Zniszczone alejki, zdziczała roślinność. Aż wreszcie w 2009 r. rozpoczął się proces rewitalizacji. Powstały m.in. ogrodzony plac zabaw i stoliki do gier planszowych wraz z ławkami.

– Miejsc dla dzieciaków ciągle za mało, każde nowe cieszy podwójnie – mówi pani Aldona.

Podobne odczucia z całą pewnością mają dzisiejsi użytkownicy kolorowej strefy zabawy w Rybienku Nowym w gminie Wyszków. Do grudnia 2012 r. w ramach odnowy wsi PROW 2007– 2013 powstała fantastyczna strefa kultury, rekreacji i sportu.

– Mieszkańcy chętnie i często korzystają z tego miejsca rodzinnych spotkań, integrując się, odpoczywając i nawiązując kontakty – mówił po otwarciu obiektów burmistrz Wyszkowa Grzegorz Nowosielski.

Także w miejscowości Brody-Parcele w gminie Pomiechówek w ramach PROW powstał kompleks sportowo-rekreacyjny. W projekcie wartym około 700 tys. zł ponad połowę dołożyła Unia Europejska. Powstały dwa place zabaw (dla dzieci małych i starszych) oraz boisko ze sztuczną nawierzchnią. Postawiono również wiaty z ławkami i wyznaczono miejsce do grillowania. Całość została zaprojektowana tak, aby poszczególne elementy tworzyły spójną przestrzeń. Obiekt, oddany do użytku w okresie wakacyjnym, zyskał ogromną popularność wśród mieszkańców gminy.

Pierwsze kostki domina

Maluchy z Ostrówka w gminie Łochów z kolei od 2012 r. mogą się cieszyć sześcioma rodzajami huśtawek, dwiema karuzelami, bujakami sprężynowymi i zestawem drabinek łańcuchowych. Wszystko zbudowane w ramach LEADERA.  – Na co dzień nie myślimy o tym, kto i za co to wybudował – mówi Tomasz Połoczański z Lokalnej Grupy Działania „Forum Powiatu Garwolińskiego” [LGD wdrażają projekty z podejścia LEADER – przyp. red.]. – Czasem jedynie przypominamy sobie o tym, patrząc na tablice informacyjne. Ale przecież bez wsparcia UE ta nasza lokalna aktywność nie byłaby tak pięknie spuentowana.

– Ludzie pukali się w czoło. Mówili, że tego placu nie warto budować, bo zaraz zniszczą i zdewastują – mówił na otwarciu nowego placu zabaw w Kośminie (gmina Grójec) sołtys Mirosław Banach.

A do dziś nie zniknęła stamtąd nawet śrubka. Plac był swoistą pierwszą kostką domina, chwilę później powstało przy nim m.in. boisko do piłki nożnej ze sztuczną nawierzchnią.

Dotychczas przestrzeń wiejska i wiejsko-miejska na Mazowszu była uboga w infrastrukturę dla dzieci i młodzieży. W pierwszej kolejności samorządy musiały nadrabiać najpilniejsze braki w drogownictwie, wodociągach i kanalizacji. I na nie przeznaczały największe środki, podnosząc komfort życia swoich mieszkańców. Ostatnimi laty jednak obserwuje się stałe doinwestowywanie przestrzeni publicznej, także ze środków europejskich i Samorządu Województwa Mazowieckiego. Powstają nowe place, chodniki, boiska i place zabaw. Parki i mała infrastruktura w postaci ławek czy choćby koszy na śmieci. To czas inwestycji widocznychgołym okiem. Bardzo się cieszę, że w coraz większej liczbie wsi, miast i miasteczek widać efekty troski o najmłodszych. Z nowoczesnych, bezpiecznych i atrakcyjnych placów zabaw możemy być naprawdę dumni – zauważyła Janina Ewa Orzełowska, Wicemarszałek Województwa Mazowieckiego.

W ramach „Odnowy wsi” i „leader” przybyło/zmodernizowano:

• 390 obiektów małej architektury
• 730 świetlic i domów Kultury
• 250 parków, terenów zielonych, przestrze-ni publicznej
• 176 centrów wsi
• 345 placów zabawi obiektów sportowych
• 95 punktów turystycznych i stron internetowych
• 22 obiekty architektury sakralnej

Rolniczy kwadrans

Ksow na Mazowszu wspiera innowacje na obszarach wiejskich i aktywizuje mieszkańców wsi do podejmowania inicjatyw. Dlatego organizuje wiele szkoleń, warsztatów, wyjazdów studyjnych, targów czy konferencji.

Jak zostać partnerem KSOW?

Sieć ma charakter otwarty. W każdej chwili można się stać partnerem KSOW, wystarczy wypełnić arkusz aplikacyjny dostępny na www.ksow.pl. Funkcję jednostki centralnej KSOW pełni od bieżącego roku Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Warszawie. Jednostką regionalną w województwie mazowieckim jest Biuro Regionalne KSOW utworzone w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego.  – KSOW zmieniał się przez 11 lat – mówi Radosław Rybicki, dyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich. – Przez lata wspierał jednostkowe przedsięwzięcia i potrzeby zgłaszane na bieżąco. Teraz bazuje na jednorocznych naborach wniosków ogłaszanych przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Niestety, przybyło także dokumentacji i procedur, które dla partnerów nie zawsze są czytelne i w pełni zrozumiałe. Obserwujemy dużo uzupełnień i korekt na etapie zarówno zgłaszania wniosków, jak i ich końcowego rozliczania. Procedury nie zależą od samorządu, ale od Jednostki Centralnej i Instytucji Zarządzającej – Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. I choć zostało kilka niekorzystnych zmian – wyjaśnia dyrektor Rybicki – nadal chcemy być pomocni i wspierać cenne dla wsi i rolnictwa inicjatywy. Jedno przez lata było i jest niezmienne – KSOW opiera się zarówno na operacjach partnerskich (omawianych już m.in. w styczniowym numerze „Mazowsza serca Polski”), jak i własnych – wielu konkursach, wystawach czy publikacjach proponowanych przez Samorząd Województwa Mazowieckiego.Dla ego wierzymy, że ciągle będą Państwo zainteresowani Krajową Siecią Obszarów Wiejskich, a jej partnerów i beneficjentów będzie przybywać.

Współpraca z partnerami rozpoczęta

Do 6 lutego wpłynęło 50 wniosków do konkursu 2/2018 na wybór operacji do realizacji w bieżącym roku. Łącznie aplikują one na kwotę 1 324 086,01 zł przy limicie finansowym1 150 000 zł. Wnioski złożyło 29 partnerów. Współpracować z KSOW w tym roku chce 5 lokalnych grup działania i 17 samorządów lub jednostek samorządowych.