Mazowsze serce Polski nr 1/20

Dom dwojga nazwisk

2020.01.28 00:55 , aktualizacja: 2020.01.29 12:43

Autor: Agnieszka Bogucka, Wprowadzenie: Monika Gontarczyk

budynek od frontu Pałac...

Pałac Przebendowskich/Radziwiłłów swoją nazwę zawdzięcza rodom – pierwszych i ostatnich właścicieli budynku. Te swoiste ramy czasowe obfitują w barwne wydarzenia.

 

Na miejscu dawnego drewnianego dworu Niemirów w 1728 r. zbudowano pałac dla Jana Jerzego Przebendowskiego, podskarbiego wielkiego koronnego. Był on jednym z najważniejszych ludzi w Rzeczypospolitej Obojga Narodów: karierę rozpoczął  jeszcze na dworze króla Jana Kazimierza, zyskał uznanie Jana III Sobieskiego, by w końcu osiągnąć szczyt politycznej władzy u boku Augusta II Mocnego. Był on m.in. autorem reform skarbowej i monetarnej w czasach saskich.

 

I hotel, i fabryka guzików

W 1768 r. budynek kupił Roch Kossowski, którego druga żona, Barbara z Bielińskich, była uznawana za jedną z najpiękniejszych kobiet epoki. Nowi właściciele dokonali częściowej przebudowy rezydencji według projektu samego Szymona Bogumiła Zuga. Kossowscy nieruchomość ostatecznie sprzedali, co zapoczątkowało powolny upadek wspaniałej budowli. Nowi właściciele zamienili ją w budynek czynszowy – pod którego dachem działały m.in. hotel, zajazd oraz fabryka guzików.

 

Muzeum w schronie

W II połowie XIX w. pałac kupił – i przywrócił mu dawną reprezentacyjną funkcję – Jan Kazimierz Zawisza, prekursor archeologii, społecznik i kolekcjoner sztuki (współzałożyciel Muzeum Przyrodniczo-Rolniczego oraz fundator konserwacji kolumny Zygmunta III Wazy). W rezydencji zamieszkała jego córka Maria Ewa wraz ze swoim mężem Michałem Piotrem Radziwiłłem. W czasie powstania warszawskiego podziemia pałacu były zamienione w schron, jednak sam budynek został niemal doszczętnie zniszczony. Pod koniec lat 40. XX w., podczas budowy Trasy W-Z, zrekonstruowano rezydencję. Od 1955 r. rozpoczęła się jego historia jako muzeum – najpierw Lenina, później Historii Polskich Ruchów Niepodległościowych, a od 1991 r. do dziś – Muzeum Niepodległości. Jego ostatni remont zakończył się w 2017 r., a środki finansowe pochodziły m.in. z budżetu województwa mazowieckiego, pod którego auspicjami funkcjonuje ta placówka.

Liczba wyświetleń: 51

powrót