Nie grozi nam już śmieciowy kryzys. Sejmik uchwalił „Plan gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024”. W przyjętym przez radnych budżecie na 2019 r. aż 1,1 mld zł zarezerwowano na inwestycje – rozbudowę infrastruktury drogowej, ochronę zdrowia i kulturę.

Dochody województwa ustalono na poziomie 3,2 mld zł, z czego 2,5 mld zł to prognozowane dochody z podatków CIT i PIT. Plan wydatków zwiększono (m.in. dzięki wolnym środkom z lat ubiegłych – 50 mln zł) do wysokości 3,3 mld zł. Na inwestycje Mazowsze przeznaczy aż 1,1 mld zł. Wpłata do budżetu państwa w 2019 r. wyniesie 509 mln zł.

– To będzie bardzo dobry rok dla Mazowsza. Ponad 30 proc. naszego budżetu przeznaczymy na inwestycje. Znajdą się również środki na różnego rodzaju programy wsparcia kierowane do samorządów lokalnych, współpracę z organizacjami pozarządowymi, renowację zabytków – podsumował marszałek Adam Struzik.

 

Drogi

• rozbudowa drogi wojewódzkiej 541 (odcinki w pow. żuromińskim i sierpeckim) – 70 mln zł
• rozbudowa drogi wojewódzkiej 579 (Grodzisk Maz.–Radziejowice i Kazuń–Błonie) – 57 mln zł
• droga wojewódzka 727 (Klwów–Szydłowiec) – 38,5 mln zł
• budowa obwodnicy Gąbina– 30 mln zł

Zdrowie

• modernizacja oddziału pediatrycznego w Szpitalu Dziecięcym im. dr. J. Bogdanowicza w Warszawie – 13,8 mln zł
• zakup aparatury i modernizacja infrastruktury Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Płocku dla AOS i POZ – 11,3 mln zł
• modernizacja oddziałów szpitalnych  w Samodzielnym Wojewódzkim Zespole Publicznych Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w Warszawie – 10,5 mln zł
• zwiększenie efektywności energetycznej budynku głównego Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego sp. z o.o. w Radomiu – 12 mln zł

Kultura

• odtworzenie i rewaloryzacja budynku zabytkowego od ul. Kolegialnej 6 oraz przebudowa przynależnych oficyn na potrzeby Muzeum Mazowieckiego w Płocku – 9,2 mln zł
• utworzenie bazy kulturalno-edukacyjnej dla prezentacji i promocji folkloru poprzez odrestaurowanie Pałacu Karolin w Otrębusach/Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze – 6,3 mln zł
• Podróż na Wschód – nowa oferta kulturalna Muzeum Azji i Pacyfiku – 6,1 mln zł

Dyskusja budżetowa

Ewa Białecka (PiS)

Rosnie rola zarzadu w dysponowaniu srodkami finansowymi. Rezerwy zostały zwiekszone o 38,9 mln zł. (…) Kolejna sprawa (…) zostały uruchomione wolne srodki. Liczyłam, że bedą one do dyspozycji w trakcie realizacji budzetu. Z WPF-u wyczytałam, że planuje

się, iż będzie to około 128 mln zł. Wolne środki znowu zostały uruchomione w wysokosci 50 mln zł i zostało około 68 mln zł do dyspozycji. Tak więc, pieniędzmi rządzi zarząd, a nie my, radni.

Krzysztof Strzałkowski (KO)

Ustawodawca tak ukształtował samorząd województwa, że jest on systemowo nieco odmienny od samorzadu gminy i powiatu. (...) Domniemanie kompetencji leży po stronie zarządu województwa. (...) Jak nauczyła nas historia, zjawiska kryzysowe zwiazane

z pogodą, infrastrukturą potrafią czasem spędzać sen z powiek (...) Zarząd musi mieć instrumenty, by móc te szczególną rolę, określoną w ustawie o samorządzie województwa, realizować.

Adam Struzik (PSL)

Obawy pani radnej, że znacząca ilość tzw. wolnych środków została na tym etapie „zaparkowana” w określonych miejscach w budżecie, oczywiście są słuszne. Natomiast po analizie ostatecznych dochodów ub.r. zamierzamy przedstawić Państwu jeszcze szereg programów wsparcia, myślę interesujących również dla naszych partnerów, czy to w organizacjach rządowych, czy tez partnerów samorządowych. Na szczegóły przyjdzie czas i być może część z Państwa poprawek, które dzisiaj zgłosiliście, znajdzie swoje miejsce.

Recykling śmieci stał się realny

Szacuje się, że w 2030 r. na Mazowszu powstanie w sumie ponad 2 mln ton odpadów (1,8 mln ton w 2016 r.). Zagospodarowanie takiego strumienia śmieci i ich recykling wymagają odpowiedniego planowania i inwestowania. Sprawy te regulują dwa dokumenty przyjęte przez sejmik: „Plan gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2024” oraz uchwała wykonawcza do planu, która jest aktem prawa miejscowego.

Jakie konsekwencje niesie PGO? Plan zakłada podział województwa na 3 regiony gospodarki odpadami komunalnymi i 2 międzywojewódzkie. Wymieniono w nim instalacje funkcjonujące oraz planowane do budowy, rozbudowy lub modernizacji. W porównaniu z poprzednim planem zwiększono w poszczególnych regionach liczbę dostępnych instalacji. Przewidziano też m.in. utworzenie instalacji do zagospodarowania odpadów zielonych i bioodpadów. Określono cele do osiągnięcia, m.in.:

• recykling odpadów komunalnych – 60 proc. w 2025 r., 65 proc. w 2030 r.,
• zmniejszenie udziału zmieszanych odpadów komunalnych w całym strumieniu zbieranych odpadów,
• redukcję składowania odpadów komunalnych do maksimum 10 proc. w 2030 r.,
• przekształcenie instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania w instalacje do doczyszczania odpadów selektywnie zebranych oraz przetwarzania odpadów zielonych i bioodpadów,
• do 2020 r. ograniczenie do 30 proc. masy odpadów komunalnych i odpadów pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych poddawanych termicznemu przekształceniu.

Dodatkowo do planu dołączono: plan inwestycyjny, program zapobiegania powstawaniu odpadów, program usuwania wyrobów zawierających azbest oraz prognozę oddziaływania na środowisko planu gospodarki odpadami.

– Wprowadziliśmy kilka rozwiązań minimalizujących ryzyko związane z ciągłością przetwarzania odpadów. Poszerzyliśmy gminom regiony, żeby zwiększyć dostępność do instalacji, ale też wskazaliśmy operatorom instalacji konieczność dostosowania się do nowych wymogów – stwierdził Marcin Podgórski, dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych UMWM.

Skąd większe koszty?

W całym kraju samorządy borykają się z rosnącymi cenami odbioru odpadów. Nie ma to jednak związku ani z PGO, ani z decyzjami samorządów, lecz jest konsekwencją zmian przepisów państwowych. Ustawy i rozporządzenia Ministerstwa Środowiska spowodowały wzrost kosztów. Ostatecznie zapłacą za nie mieszkańcy – płacąc wyższą 
cenę za wywóz śmieci. Na te kwestie samorządy województw nie mają wpływu. Co spowodowało wzrost kosztów:

• gminy muszą zapewnić dodatkową infrastrukturę, umożliwiającą mieszkańcom selektywną zbiórkę aż pięciu frakcji odpadów komunalnych. Muszą kupić nowe kosze i częściej odbierać poszczególne frakcje. Wiele gmin nie posiada wystarczającej infrastruktury do recyklingu tworzyw sztucznych i odpadów biodegradowalnych;
• instalacje przetwarzające odpady muszą spełnić dodatkowe wymagania dotyczące monitoringu, dokumentacji oraz ubezpieczyć się na wypadek szkody w środowisku. W niektórych przypadkach koszty te mogą sięgać nawet kilku mln zł;
• stabilizat i frakcja resztkowa powstające w instalacjach do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych kierowane są do unieszkodliwienia na składowiskach lub w spalarniach. Stawka za składowanie tony wzrosła z 74,26 zł do 140 zł w 2018 r. i będzie rosła nadal do 270 zł w 2020 r.;
• województwa nie mają możliwości rozszerzenia odpowiedniej infrastruktury w taki sposób, by zapewnić pełną konkurencję, wpływającą na obniżenie kosztów odbioru odpadów. Sprawia to, że do przetargów na zagospodarowanie odpadów może startować ograniczona w PGO liczba instalacji.

Informacje o pozostałych decyzjach sejmiku dotyczące  m.in.: uchwalenia korzystnej bonifikaty dla wieczystych użytkowników gruntów (98 proc.), ratownictwa medycznego (sprzeciw wobec zamiaru likwidacji trzech dyspozytorni pogotowia ratunkowego) i planu zagospodarowania przestrzennego (uwzględnia podział na dwie jednostki NUTS-2).