Odnaleziony w Londynie obraz Jacka Malczewskiego odzyskany! Pomogli mazowieccy muzealnicy. Dzieło trafiło do Muzeum Narodowego w Warszawie.

Zaginione dzieło wielkiego radomianina Jacka Malczewskiego wróciło do Polski. Mowa o obrazie „Przy fortepianie”. Udało się go odzyskać dzięki pasji Pauliny Szymalak-Bugajskiej – historyk sztuki z radomskiego muzeum, które nosi imię tego artysty.

Jesienią 2019 r. z ekspertką z tej placówki samorządu Mazowsza skontaktował się przedstawiciel londyńskiej galerii z prośbą o potwierdzenie autorstwa pracy Jacka Malczewskiego (miała być wystawiona u nich na aukcji), a także komentarz dotyczący przedstawionej na obrazie sceny.

Strata wojenna

– Dzieło znałam wyłącznie z reprodukcji czarno-białej, zamieszczonej m.in. w monografii artysty autorstwa Adama Heydla, więc po raz pierwszy dane mi było ujrzeć obraz sfotografowany „w kolorze” – wspomina Paulina Szymalak-Bugajska. – Zorientowałam się, że praca Malczewskiego może być polską stratą wojenną, dlatego skontaktowałam się z Muzeum Narodowym w Warszawie, do którego obraz należał przed II wojną światową. Później Ministerstwo zwróciło się do mnie z prośbą o pomoc w uzupełnieniu historii dzieła – opowiada historyk sztuki z radomskiego muzeum.

Powrót rodzeństwa

Obraz powstał w Radomiu, po powrocie artysty z Paryża, a przed kontynuacją nauki u Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Jest to podwójny portret ukochanych sióstr artysty: starszej Bronisławy i młodszej Heleny. Postaciom towarzyszy w sposób symboliczny wizerunek samego artysty na zdjęciu, zawieszonym na ścianie, pomiędzy siostrami.

– Obraz pochodzi z bardzo wczesnego okresu twórczości Jacka Malczewskiego i powstał zdecydowanie na długo wcześniej, zanim artysta zaczął malować kompozycje w duchu symbolicznym – dodaje muzealniczka.

Płótno zaginęło z Muzeum Narodowego po upadku Powstania Warszawskiego. Losy dzieła pozostawały nieznane do listopada 2019 r., kiedy to zostało wystawione na sprzedaż przez dom aukcyjny Roseberys. W wyniku negocjacji prowadzonych przez ministerstwo kultury z dotychczasowym posiadaczem, Kevinem McCormackiem, właściciel dzieła zdecydował się zwrócić obraz do Polski. Pod koniec czerwca br. dzieło Jacka Malczewskiego trafiło ostatecznie do Muzeum Narodowego w Warszawie.