Dobry pomysł to tylko część sukcesu. Najważniejsi są ludzie. Dzięki ich zaangażowaniu i umiejętności porwania za sobą innych można zmienić całe otoczenie.

Mazowieckie wioski to dziś zdecydowanie inne miejscowości niż jeszcze kilkanaście lat temu. Coraz częściej pojawiają się w nich plenerowe siłownie, korty tenisowe, place zabaw albo miejsca, gdzie można się integrować przy ognisku albo herbacie. Te punkty i obiekty to swoista nić, która łączy całe pokolenia mieszkańców. Sercem tych inwestycji są ludzie. Gdyby nie ich chęć zmiany otoczenia, nie moglibyśmy dziś zachwycać się kolejnymi oazami zieleni czy wiejskimi świetlicami z pełnym wyposażeniem.

Trzeba stawiać na ludzi

Leszek Przybytniak, radny województwa mazowieckiego i przewodniczący sejmikowej Komisji Rolnictwa i Terenów Wiejskich, mówi wprost:

– Podstawą wszystkich zmian są ludzie. I przekonuje: – Mieszkańcy małych miejscowości mają nie tylko świetne pomysły, ale też dużo energii i determinacji do ich realizacji. To klucz do sukcesu.

Radny dodaje, że czasami brakuje tylko pieniędzy, by zrealizować inicjatywy.

– Ale dzięki wsparciu ze strony samorządu województwa można je urzeczywistnić – cieszy się Leszek Przybytniak.

I jednym tchem wymienia, jak wiele programów czy konkursów oferuje samorząd Mazowsza.

Wśród nich m.in. Mazowiecki Instrument Aktywizacji Sołectw, Mazowiecki Instrument Wsparcia Infrastruktury Sportowej Mazowsze, ale też konkursy dla liderek wiejskich, orkiestr dętych czy najaktywniejszych sołectw.

– Dzięki nim warunki życia na wsi zdecydowanie przybliżyły się do zachodniej Europy – podkreśla radny.

Dodaje, że mieszkańcy chętnie korzystają z różnych możliwości wsparcia.

Niektóre miejscowości i gminy poszły w kierunku wytwarzania energii elektrycznej, montując za pozyskane środki panele fotowoltaiczne na budynkach użyteczności publicznej, świetlicach wiejskich czy remizach OSP.

– To wspaniały pomysł, który będzie pomagał w funkcjonowaniu tych jednostek, pomniejszając koszty utrzymania budynków, unowocześniając je i prowadząc w kierunku zielonej Polski – zaznacza radny.

Radosław Rybicki, dyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich w urzędzie marszałkowskim, zwraca uwagę, że z roku na rok rośnie gama propozycji Samorządu Województwa Mazowieckiego dla najmniejszych społeczności – sołectw, kół gospodyń wiejskich, liderek. Coraz większe jest też zaangażowanie samych mieszkańców, ich pomysłowość i kreatywność.

– To nas bardzo cieszy – mówi dyrektor Rybicki. – Codzienność zaczyna się nie na szczeblu powiatowym czy wojewódzkim, ale po sąsiedzku, w najmniejszych skupiskach, niemalże tuż za oknem. Tam widać największe potrzeby, największe wyzwania i najpotrzebniejsze inwestycje. Stąd konkursy, w których można zdobywać środki na kolejne pomysły i pokazywać najlepsze praktyki, by mazowiecka wieś piękniała, żyło nam się coraz lepiej i wygodniej, a najlepsi byli docenieni – zaznacza Radosław Rybicki.

Przekonuje, że do tego przykłada się Samorząd Województwa Mazowieckiego i Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich ze wsparciem Pomocy Technicznej PROW 2014–2020.

– Zapewniam, że w 2020 r. przybędzie kolejnych ciekawych instrumentów wsparcia i nagradzania – podaje już dziś szef departamentu ds. rolnictwa.

Grosz do grosza…

Jednym z popularniejszych programów jest Mazowiecki Instrument Aktywizacji Sołectw Mazowsze 2019. To już druga edycja. W tegorocznej dofinansowanie otrzymało 265 gmin wiejskich i miejsko-wiejskich. W sumie z budżetu województwa trafiło do nich prawie 11,5 mln zł. Na każdy projekt gminy mogły dostać maksymalnie 10 tys. zł wsparcia od samorządu Mazowsza, drugie tyle dokładały lokalne samorządy. Dzięki tym środkom i aktywności mieszkańców powstały place zabaw, chodniki, wiaty przystankowe, oświetlenie uliczne, siłownie plenerowe czy boiska. Udało się też zagospodarować tereny zieleni oraz zakupić sprzęt muzyczny, stroje ludowe. Najlepsze inicjatywy zrealizowane w ramach MIAS Mazowsze 2019 nagrodzono podczas II Mazowieckiego Kongresu Aktywizacji Sołectw[1].

– Zdaję sobie sprawę, że za 20 tys. zł trudno wykonać dużą inwestycję, a jedynie pewne jej elementy, które będą się składały na większą całość. Wówczas widać ogromną zmianę – tłumaczy Leszek Przybytniak. – To pokazuje, że jeśli w ciągu kilku lat włożymy nawet nieduże środki, to efekt końcowy będzie fantastyczny.

Wspólne działanie

W miejscowości Moszna (gm. Brwinów, pow. pruszkowski) ze środków MIAS wybudowano oświetlenie uliczne w rejonie przystanku autobusowego. W tej samej gminie nasadzono 60 kasztanowców przy nowych ścieżkach rowerowych biegnących przy drodze z Brwinowa do Grudowa, a w Załuskach (pow. płoński) postawiono na rozwój strefy rekreacyjno-sportowej.

– Zainstalowaliśmy cztery punkty świetlne i zamontowaliśmy dodatkowe urządzenia placu zabaw i siłowni plenerowej oraz piłkochwyt. Udało się także urządzić boiska do siatkówki plażowej – wylicza Kamil Koprowski, wójt gminy Załuski. – Bardzo się cieszę, że nasza oferta sportowo-rekreacyjna stale się poszerza. Dodatkowe oświetlenie obiektu z pewnością wpłynie na popularyzację sportu i kultury fizycznej na terenie gminy – mówi.

Gminna Orkiestra Dęta ze Starej Białej pod kierownictwem Grzegorza Dębskiego, która zwyciężyła w tegorocznym konkursie na najlepszą orkiestrę dętą, nagrodę finansową przeznaczy na zakup instrumentów perkusyjnych.

– To wielki sukces i ukoronowanie pracy młodych muzyków. Ciężko pracowali, aby wejść na tak wysoki poziom, który pozwolił wygrać konkurs na szczeblu wojewódzkim. Przebicie się przez konkurencję i dopracowanie wszystkich detali wymagało wielu wyrzeczeń. A dodać należy, że mamy do czynienia z młodzieżowym ruchem amatorskim. Ich praca, pasja, determinacja to klucz do sukcesu, który bardzo nas wszystkich cieszy – przekonuje Grzegorz Dębski, który nie kryje satysfakcji.

Wspólny sukces

Innym przykładem wzorowej aktywności jest Ludwinów (gm. Jakubów, pow. miński) na czele z sołtysem Martą Krusiewicz. Miejscowość wygrała w konkursie „Najaktywniejsze sołectwa KSOW” (dzięki nagrodom finansowym wyposaży świetlicę wiejską w stoły i krzesła oraz wyposaży kuchnię), a pani Marta zajęła trzecie miejsce w konkursie „Najaktywniejsza liderka wiejska KSOW 2019”. Doskonale potrafi ona łączyć ludzi wokół wspólnej inicjatywy. Należy do Stowarzyszenia Przyjaciół Gminy Jakubów, koła gospodyń wiejskich i jest członkinią ochotniczej straży pożarnej, a ponadto współpracuje ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Dzieci i Społeczności Wiejskich „Jędrek”. Choć dopiero od 3 lat mieszka w Ludwinowie, sporo jej się udało osiągnąć.

– Może dzięki temu, że jestem tu od niedawna, widzę, co jeszcze jest do zrobienia. Dlatego staram się mobilizować mieszkańców i pobudzać ich do działania – podkreśla Marta Krusiewicz.

I chwali, że jej miejscowość jest bardzo aktywna, a mieszkańcy, począwszy od najmłodszych, a skończywszy na najstarszych, są zaangażowani w różnego rodzaju inicjatywy.

Liderka z Ludwinowa jest przekonana, że kluczem do sukcesu są wyjątkowi ludzie, a na mazowieckiej wsi ich nie brakuje. Swoim zaangażowaniem i pomysłowością potrafią zarazić otoczenie i zachęcić do współpracy.

– Organizujemy warsztaty: m.in. kulinarne, wokalne, a także uroczystości patriotyczne, sportowe, rajdy rowerowe, biegowe. Jest kilkunastoosobowa grupa, na którą zawsze mogę liczyć, kiedy jest potrzebna pomoc przy imprezach. Staramy się włączyć w nie jak najwięcej osób, jak np. do akcji zbierania śmieci przy naszych drogach. Muszę przyznać, że tego rodzaju działalność jest absorbująca, niewiele czasu zostaje mi na życie rodzinne. Dzięki mężowi, który mnie wspiera i aktywnie uczestniczy w akcjach, udaje mi się wszystko pogodzić – mówi z zadowoleniem pani Marta.

Jak jedna wielka rodzina działają także koła gospodyń wiejskich, które widzą siłę w jedności. W tym roku najaktywniejszym okazało się KGW Rycharcice (gm. Gozdowo, powiat sierpecki), które zwyciężyło w konkursie „Koła Gospodyń Wiejskich – wyjątkowe miejsca, wyjątkowi ludzie”, organizowanym przez samorząd województwa. Od 10 lat przewodniczy mu Beata Zawadzka. Podkreśla, że powodzenie w realizacji zadań zapewnia jej kołu m.in. bardzo dobra współpraca z władzami gminy, parafiami, Stowarzyszeniem Kół Gospodyń Wiejskich, OSP, a także regionalnym rzeźbiarzem Piotrem Lewandowskim. Każda z osób, które KGW Rycharcice spotyka na swojej drodze, ma znaczenie. Członkowie grupy czerpią więc pełnymi garściami.

– Dzięki ośrodkom doradztwa rolniczego wyjeżdżamy na różne szkolenia. Każdy taki wyjazd jest niesamowity, bo oprócz tego, że spotkamy wspaniałych ludzi, można wymienić się doświadczeniami. To owocuje w naszej pracy. W naszej gminie działa 16 kół gospodyń. Już to czyni gminę wyjątkową. Są trzy parafie, a to też mobilizuje do aktywnego działania. Jesteśmy dużą rodziną, która się wspiera, delikatnie rywalizuje, ale nigdy się nie zdarzyło, aby były kłótnie – relacjonuje Beata Zawadzka.

Wsparcie samorządu województwa w 2019 r.

• Program MIAS – 11,5 mln zł
• Konkurs na najlepsze Koło Gospodyń Wiejskich – 15 tys. zł
• Konkurs na najaktywniejszą liderkę wiejską – 20 tys. zł
• Konkurs na najaktywniejsze sołectwo – 30 tys. zł
• Konkurs na najlepszą orkiestrę dętą – 20 tys. zł
• Konkurs „Najlepsza inicjatywa zrealizowana w ramach MIAS Mazowsze 2019” ­ –­ 55 tys. zł