Samorząd Mazowsza przygotowuje nowy program ochrony powietrza. Aby przybliżyć mieszkańcom jego cele i założenia, zorganizowane zostały konsultacje społeczne. Pierwsze spotkanie z przedstawicielami gmin i mieszkańcami odbyło się w Warszawie.

W ramach prac nad nowym programem ochrony powietrza dla stref w województwie mazowieckim, w których zostały przekroczone poziomy dopuszczalne i docelowe substancji w powietrzu, województwo mazowieckie zleciło przygotowanie analiz, na podstawie których możliwe byłoby zaostrzenie przepisów uchwały antysmogowej. Ich celem było sprawdzenie ewentualnych efektów wprowadzenia zakazu spalania paliw stałych w Warszawie dla poprawy jakości powietrza w stolicy. Ogrzewanie paliwami stałymi miałoby wówczas być zastąpione w 50 proc. ogrzewaniem z sieci centralnego ogrzewania, a w 50 proc. gazowym. Wynik jest jednoznaczny – spadek wielkości stężeń w powietrzu wszystkich analizowanych zanieczyszczeń. I co istotne liczba osób narażonych na skażenie pyłem PM2,5 i jego konsekwencje spadłaby z 1,6 mln do 13 tys. osób!

– Wypracowanie działań w zakresie nowego programu ochrony powietrza musi być dobrze przemyślane i racjonalnie realizowane. Teraz rozpoczynamy etap konsultacji społecznych. Chcemy znać zdanie mieszkańców naszego województwa na temat działań dotyczących poprawy jakości powietrza w regionie. Dlatego zachęcam wszystkich do wzięcia udziału w spotkaniach

– podkreśla członek zarządu województwa mazowieckiego Janina Ewa Orzełowska.

Konsultacje społeczne ruszyły 2 marca i trwać będą do 23 marca br. W Warszawie odbyło się pierwsze spotkanie informacyjne dotyczące projektu dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Samorząd Mazowsza musi dopracować i wprowadzić nowy program do 15 czerwca 2020r. Ten termin wynika m.in. z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z lutego 2018 r., w którym orzeczono, że Polska złamała prawo Unii Europejskiej, dopuszczając do nadmiernych wieloletnich przekroczeń stężeń pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu, stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. Tylko terminowe określenie nowych programów ochrony powietrza może stanowić podstawę do wstrzymania wyroku i zapobiec wielomilionowym karom. 

– Projekt naszego programu jest ambitny, i mimo że czas na realizację koniecznych działań jest krótki, to naszym zdaniem – realny. Najważniejszym zadaniem, z jakim będziemy się mierzyć w najbliższym czasie, jest szczegółowa inwentaryzacja źródeł niskiej emisji, a co za tym idzie zanieczyszczeń powietrza. Jest ona niezbędna, by móc prowadzić skuteczne działania zmierzające do poprawy jakości powietrza. Pomożemy samorządom środkami z UE, ale też z budżetu Mazowsza

– zapewnia Marcin Podgórski, dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych urzędu marszałkowskiego.

Tymczasem z analiz dokumentacji będącej podstawą do określenia nowego programu wynika, że główną przyczyną występowania ponadnormatywnych stężeń pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 i benzo(a)pirenu na Mazowszu jest emisja powierzchniowa związana z indywidualnym ogrzewaniem budynków. Duży wpływ ma również emisja napływowa. Z kolei przekroczenia dwutlenku azotu w aglomeracji warszawskiej są powodowane głównie przez emisję liniową związaną z ruchem pojazdów. Nowy program ochrony powietrza określa dwa główne działania naprawcze mające pomóc zmniejszać emisję powierzchniową – ograniczenie emisji substancji z procesu wytwarzania energii cieplnej dla potrzeb ogrzewania i przygotowania ciepłej wody w lokalach mieszkalnych, handlowych, usługowych oraz użyteczności publicznej (poprzez likwidację bezklasowych kotłów opalanych węglem kamiennym i węglem brunatnym, kotłów 3 i 4 klasy opalanych węglem kamiennym i drewnem oraz wymianę źródeł ogrzewania na elektryczne i OZE), a także zwiększenie powierzchni zieleni w gminach miejskich województwa mazowieckiego. Wspomóc te działania mają m.in. szczegółowa inwentaryzacja źródeł niskiej emisji oraz przygotowanie harmonogramu realizacji działań naprawczych. Nie bez znaczenia jest również szeroka edukacja ekologiczna oraz kontrole przestrzegania uchwały antysmogowej i zakazu spalania odpadów.

Dla aglomeracji warszawskiej, ze względu na przekroczenia dopuszczalnego poziomu dwutlenku azotu zaplanowano dodatkowe działania takie jak np. rozszerzenie strefy ograniczonego ruchu, nasadzenia zieleni wzdłuż największych ciągów komunikacyjnych w Warszawie, poprawę jakości taboru komunikacji miejskiej czy rozwój komunikacji szynowej.

GDZIE ZAPOZNAĆ SIĘ Z DOKUMENTAMI?

Projekt programu dostępny jest do pobrania w wersji elektronicznej na stronie internetowej: https://www.mazovia.pl/komunikaty--konsultacje-spoleczne/konsultacje-spoleczne/art,226,ruszaja-konsultacje-projektu-nowego-programu-ochrony-powietrza.html.

Wersja papierowa programu jest dostępna w siedzibie Departamentu Gospodarki Odpadami, Emisji
i Pozwoleń Zintegrowanych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie,
ul. ks. I. Kłopotowskiego 5, 03 - 718 Warszawa (III piętro, pokój 308 i 314) od poniedziałku do piątku
w godzinach 09:00-15:00.

JAK ZGŁOSIĆ UWAGI I WNIOSKI?

Uwagi do programu można zgłaszać do 23 marca br.:

1.         w formie pisemnej na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie, Departament Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych, ul. ks. I. Kłopotowskiego 5, 03-718 Warszawa;

2.         ustnie do protokołu;

3.         za pomocą środków komunikacji elektronicznej bez konieczności opatrywania ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym, na adres: powietrze@mazovia.pl

10 MLN Z BUDŻETU MAZOWSZA NA OCHRONĘ POWIETRZA

Samorząd Mazowsza po raz drugi uruchamia swój autorski program wsparcia ochrony powietrza. W tym roku radni województwa mazowieckiego na Mazowiecki Instrument Wsparcia Ochrony Powietrza przeznaczyli 10 mln zł. Nabór właśnie ruszył i potrwa do 31 marca br. W 2019 r. samorządy wnioskowały m.in. o wsparcie zakupu narzędzi i urządzeń do kontroli palenisk domowych, systemów informowania o jakości powietrza,  oczyszczaczy powietrza w budynkach użyteczności publicznej czy tworzenie terenów zielonych. W sumie dofinansowano 103 zadania. W tym roku program zakłada wsparcie, dotacjami do 100 proc. kosztów kwalifikowanych zadań związanychz inwentaryzacją źródeł ciepła (jednak nie więcej niż 200 tys. zł), co jest nowością w stosunku do ubiegłorocznego naboru. Gminy będą mogły również ubiegać się o refundację do 50 proc. kosztów kwalifikowanych w przypadku pozostałych zadań służących poprawie jakości powietrza (nie więcej niż 200 tys. zł).

17 MLN Z UE

28 lutego br. ruszył kolejny konkurs o fundusze europejskie na poprawę efektywności energetycznej budynków publicznych. W puli jest aż 17 mln zł, a wsparcie dla jednego projektu może wynieść maksymalnie nawet 4 mln zł. Stawką jest szansa na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, ale też niższe koszty energii. Beneficjenci zawalczą o wsparcie na m.in. roboty i materiały budowlane, dostawy, prace termomodernizacyjne, a także montażowe czy instalacyjne. Pomoc finansowa z UE obejmie również koszty usunięcia zbędnych barier architektonicznych. O unijne dofinansowanie ubiegać się mogą m.in.: samorządy, ich związki i stowarzyszenia, samorządowe jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną, podmioty medyczne posiadające kontrakt z NFZ, instytucje kultury, szkoły wyższe, spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, TBS-y, kościoły i związki wyznaniowe, a także organizacje pozarządowe. Konkurs potrwa do 6 maja 2020 r. Ze środków RPO WM 2014-2020 w ramach pięciu dotychczasowych konkursów z zakresu efektywności energetycznej dofinansowano 156 projektów kwotą ponad 320 mln zł.