Przyszłość metropolii warszawskiej, zadania i wyzwania, jakie przed nią stoją – to tematy poruszane podczas konferencji Metropolia, ale jaka? Dyskusji ciąg dalszy zorganizowanej przez samorząd województwa mazowieckiego na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego. W spotkaniu wzięli udział parlamentarzyści, samorządowcy, przedstawiciele środowiska akademickiego i organizacji pozarządowych.

– Jesteśmy w momencie, w którym kończą się już dyskusje o tym, jak ma wyglądać obszar metropolitalny. Po przyjęciu podziału statystycznego, Warszawa i dziewięć powiatów wokół niej stanowią nowy obszar statystyczny drugiego rzędu, który będzie obszarem metropolitalnym. Ma to ogromne znaczenie w kontekście aspiracji i absorbcji środków z UE w przyszłej perspektywie. Teraz przyszedł czas na dyskusję  o zadaniach, jakie powinny być przez strukturę metropolitalną realizowane, czyli m.in. o transporcie publicznym, układzie komunikacyjnym, czystości powietrza i walce ze smogiem. Musimy też pamiętać o zagospodarowaniu przestrzennym, czyli traktowaniu tego obszaru inaczej niż pozostałej części województwa oraz o gospodarce odpadami i wodą. Oczywiście kwestia metropolii powinna zostać uregulowana ustawowo. Zależy nam na tym, aby ustawa metropolitalna była oparta na systemie zachęt i dobrowolności – podkreśla marszałek Adam Struzik.

Po kilku latach analiz, prac i starań 1 stycznia 2018 r. województwo mazowieckie zostało statystycznie podzielone. To olbrzymi sukces Mazowsza. Od początku tego roku Unia Europejska traktuje województwo mazowieckie nie jako jeden spójny i szybko bogacący się region, ale zauważa jego zróżnicowanie, co przekłada się na wydzielenie dwóch odrębnych jednostek statystycznych NUTS 2: regionu warszawskiego stołecznego, obejmującego Warszawę wraz z dziewięcioma powiatami (legionowskim, mińskim, nowodworskim, otwockim, wołomińskim, grodziskim, piaseczyńskim, pruszkowskim i warszawskim zachodnim) oraz regionu mazowieckiego regionalnego obejmującego pozostałą część województwa mazowieckiego.

– Warszawa nie kończy się na granicach administracyjnych miasta. Warszawa tworzy jeden organizm funkcjonujący wspólnie z kilkudziesięcioma gminami wokół, w których często ludzie mieszkają, pracując w stolicy i odwrotnie. I ten organizm funkcjonuje. Natomiast na poziomie organizacyjno-politycznym sprawa jest bardziej skomplikowana. W 2015 r. przyjęto ustawę o związkach metropolitalnych, która miała dawać instrument do koordynowania zarządzaniem obszarem metropolitalnym. Ale ta ustawa została w 2016 r. uchylona. Samorządy podejmują natomiast oddolne próby koordynowania swoich działań. Bilet aglomeracyjny jest takim najbardziej znanym przykładem. Myślimy jednak, że tej współpracy potrzebny jest nowy impuls, nowe formy i podczas dzisiejszej konferencji chcemy o tym porozmawiać. Chodzi o to, aby współpracować ze sobą w sposób bardziej trwały i regularny niż na podstawie dość luźnych uregulowań. Pytanie, jaką mogłoby to przybrać formę prawną, jest pytaniem otwartym – podkreśla prof. dr hab. Paweł Swianiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego.

Nowy podział to dla metropolii warszawskiej wyzwanie, o którym trzeba rozmawiać. Tym bardziej, że w Unii Europejskiej trwają właśnie dyskusje o perspektywie finansowej po roku 2020, szczególnie w kontekście polityki spójności i programów regionalnych. Nowy podział NUTS 2 będzie podstawą wdrażania funduszy europejskich w tej perspektywie, a środki przyznane dla regionu warszawskiego stołecznego będą wspierać tzw. obszar metropolitalny Warszawy.

Przyszłość i rozwój obszaru metropolitalnego w świetle nowego podziału statystycznego to temat ważny dla mieszkańców całego Mazowsza. Istotne jest, aby wspólnie zastanowić się nad tym, jak zorganizować współpracę, jak rozwiązywać problemy, chociażby związane z czystością powietrza i zagospodarowaniem przestrzennym, a przede wszystkim, jak zorganizować transport zbiorowy w poszerzonej metropolii.