Dobiegła końca wielka rozbudowa ponad stuletniej Biblioteki przy Koszykowej. Nowe czytelnie, więcej przestrzeni i łatwiejszy dostęp do księgozbioru zapewnią duży komfort pracy w nowoczesnym otoczeniu. Wszystko to stało się możliwe dzięki 40 mln zł dotacji z budżetu województwa mazowieckiego i 20 mln zł unijnego dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013.

7 października jedna z największych i najstarszych polskich bibliotek, otworzyła nowe przestrzenie dla czytelników. Uroczystej inauguracji dokonał Dyrektor Biblioteki dr Michał Strąk wraz z Marszałek Sejmu Małgorzatą Kidawą-Błońską, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Małgorzatą Omilanowską, Członkami Zarządu Województwa Mazowieckiego Wiesławem Raboszukiem i Elżbietą Lanc, a także byłym Prezydentem Bronisławem Komorowskim i byłym Premierem Waldemarem Pawlakiem.

– To jedna z ważniejszych inwestycji, jakie realizowaliśmy w naszych instytucjach kultury. Biblioteka już wcześniej prowadziła działalność edukacyjną, kulturotwórczą. Teraz jednak zarówno czytelnicy, jak i uczestnicy różnych spotkań mają możliwość korzystania z minimalistycznej, niezwykle przyjaznej przestrzeni – mówił członek zarządu Wiesław Raboszuk. – To też bardzo udane połączenie przedwojennej zabudowy z nowoczesną formą architektoniczną, udaną estetycznie, ale i praktycznie.

Dzięki przebudowie Biblioteka na Koszykowej to miejsce o dużym komforcie pracy dla jej użytkowników – również osób niepełnosprawnych. Zupełnie nowa przestrzeń powstała m.in. dzięki zadaszeniu szkłem dziedzińców wewnętrznych. Zostały one połączone z czytelnią i z niemal stuletnim budynkiem. Tak rozbudowany, zmodernizowany i nowocześnie wyposażony gmach biblioteki daje teraz więcej możliwości (w sumie zbiory biblioteki liczą ok. 1,5 mln woluminów). Nowe czytelnie dały bibliotece 172 dodatkowe miejsca przy zachowaniu bezpośredniego dostępu do księgozbioru.

Najważniejszym obszarem w nowym gmachu jest teraz poziom parteru. Mieści się tu m.in. Czytelnia im. Faustyna Czerwijowskiego – nazwa nadana dla upamiętnienia pioniera bibliotekarstwa, pierwszego dyrektora Biblioteki, piastującego to stanowisko w latach 1907-1937. Tu również zlokalizowana jest wypożyczalnia oraz strefa funkcjonalna z recepcją, rejestracją i informacją. Dzięki swojej atmosferze ta część budynku stanie się z pewnością obszarem rekreacji i kameralnych spotkań. Wyciszający nastrój wprowadza m.in. porośnięta zielenią ściana. Nie brakuje również elementów artystycznych – jedną ze ścian zdobi praca wykonana metodą sgrafitto autorstwa Marcina Bogusławskiego przedstawiająca księgozbiory.

Nowa czytelnia ma rozbudowany księgozbiór, który będzie teraz bardziej dostępny dla czytelników. Dzięki stworzeniu nowej przestrzeni można było dołączyć pozycje, które dotychczas z braku miejsca musiały być przechowywane w magazynie. Z założenia ma być to miejsce dogodne dla pracy głównej grupy korzystającej z biblioteki – dla uczniów i studentów.

Na I piętrze znajdzie się czytelnia czasopism im. prof. Władysława Bartoszewskiego – nazwa nadana dla upamiętnienia nieodżałowanego przyjaciela Biblioteki i darczyńcy. Miejsce to będzie służyć czytelnikom dwóch działów: działu Czasopism, który dysponuje dużym zasobem bieżących tytułów (ok. 300) oraz Działu Varsavianów – w całości w wolnym dostępie – wraz ze zbiorami liczącymi ok. 12 tys. woluminów. Również na tym samym piętrze – w łączniku między nowym a starym gmachem – znajduje się przestrzeń ze stacjonarnymi komputerami do użytku czytelników.

Magazyny zbiorów powiększyły swoje możliwości o 14 000 mb półek w systemie magazynowania zwartego. Wykorzystano tu metalowe regały przesuwne, które pozwalają bezpiecznie przechowywać wielotysięczne partie zbiorów. Jest to też bardziej ekonomiczne rozwiązanie niż dotychczas stosowane tradycyjne regały stacjonarne – pojemność magazynów zwiększyła się prawie dwukrotnie.

Pomieszczenia magazynów bibliotecznych, podobnie jak cały gmach wyposażone są w instalację klimatyzacji zapewniającą odpowiedni i stabilny poziom temperatury i wilgotności wraz ze stałym monitoringiem tych parametrów, jak również w instalację sygnalizacji i gaszenia pożaru oraz kontroli dostępu.

Biblioteka to nie tylko księgozbiór i czytelnia. Instytucja prowadzi też interesujące wystawy, spotkania i promocje książek. Jako biblioteka o statusie naukowym prowadzi również działalność wydawniczą, organizuje sesje i konferencje, współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz rozwoju kultury i nauki, uczestniczy w programach i projektach krajowych i zagranicznych.

Jak mówi dyrektor dr Michał Strąk: dzięki przebudowie Biblioteka na Koszykowej stała się w pełni dostępna dla czytelników. Jest miejscem nowoczesnym, o dużym komforcie pracy. Nowy gmach stworzył lepsze warunki gromadzenia i udostępniania zbiorów. Nowe przestrzenie to także bogatsza oferta kulturowa Biblioteki, dzięki której ta jedna z najstarszych polskich książnic stanowić będzie ważne miejsce na mapie Warszawy, województwa mazowieckiego i całej Polski.

Całkowity koszt pierwszego etapu przebudowy biblioteki wyniósł ponad niemal 60 milionów złotych. Wkład własny ze strony samorządu województwa mazowieckiego wynosi prawie 40 mln zł, natomiast dofinansowanie unijne to 20 mln zł. Dzięki tym środkom powstał budynek nowej Biblioteki o łącznej powierzchni użytkowej przekraczającej 5 400 m², przy zwiększeniu powierzchni w stosunku do stanu poprzedniego o prawie 3 000 m2. Prace rozpoczęły się w kwietniu 2013 r. Przez cały ten czas trwania prac budowlanych placówka działała bez przerwy, starając się maksymalnie łagodzić wszelkie niedogodności powstające dla czytelników, rodzące się naturalnie w trakcie realizacji tak ogromnego projektu.

Biblioteka przy Koszykowej starania o przebudowę podjęła już w 2005 r. Decyzję o częściowym finansowaniu Sejmik Województwa Mazowieckiego podjął rok później. To była połowa sukcesu. Momentem przełomowym stało się powołanie Komitetu Honorowego Modernizacji i Rozbudowy Biblioteki, który skutecznie wspierał starania Biblioteki o pozyskanie środków unijnych. Dzięki temu wsparciu, decyzją ministrów kultury i dziedzictwa narodowego Pana Bogdana Zdrojewskiego oraz rozwoju regionalnego Pani Elżbiety Bieńkowskiej, Biblioteka otrzymała środki z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, co umożliwiło rozpoczęcie przygotowań do realizacji projektu.

Prace na placu budowy ruszyły wczesną wiosną 2013 r. Częściowe wyburzenie oficyn znajdujących się na tyłach zabytkowego gmachu im. Stanisławów Kierbedziów, pozwoliło na wmurowanie kamienia węgielnego 12 września 2013 r. Wiosną 2015 r., czyli dwa lata po rozpoczęciu prac, wybudowane przestrzenie zaczęły wypełniać się regałami, a następnie książkami. Już 8 października 2015 r. próg nowej Biblioteki przekroczą pierwsi czytelnicy.

Obecnie Dyrekcja Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego podejmuje starania pozyskania kolejnych środków na realizację drugiego etapu przebudowy. Przygotowywany projekt obejmuje rewitalizację i zmianę funkcji powstałego w 1973 r. budynku mieszczącego dotychczas część czytelni. Według zamierzeń w wyremontowanych przestrzeniach powstanie przestrzeń przeznaczona na kulturalną aktywność mieszkańców Warszawy i Mazowsza.

Biblioteka popularnie zwana „Biblioteką na Koszykowej” jest jedną z największych i najstarszych bibliotek publicznych w Polsce. Powstała w 1907 r. z inicjatywy społecznej, jako nowoczesna książnica naukowa przeznaczona dla wszystkich. W 1914 r. otrzymała własny gmach ufundowany przez Eugenię Kierbedziową i wkrótce stała się ośrodkiem życia kulturalnego w Warszawie. W 1928 r. przeszła pod Zarząd Miasta jako Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy. W latach 1928-1939 zorganizowała wzorową sieć biblioteczną, stworzyła nowoczesną służbę informacyjną oraz centralny ośrodek metodyki i instruktażu dla miejskiej sieci bibliotecznej. Prowadziła szkołę bibliotekarską i wydawała ukazujący się do dziś miesięcznik „Bibliotekarz”. Normalną działalność Biblioteki przerwała II wojna światowa. W jej wyniku instytucja straciła 80 proc. zbiorów.

Obecnie Biblioteka na Koszykowej pełni funkcję biblioteki wojewódzkiej i biblioteki powiatowej dla powiatu warszawskiego. Jest miejscem gdzie można się uczyć, poszerzać swoje zainteresowania, realizować pasje. Oferta placówki jest bogata: jedne z największych w kraju zbiory (ok. 1,5 mln woluminów), interesujące wystawy, spotkania i promocje książek. Biblioteka realizuje też zadania wynikające z funkcji biblioteki o statusie naukowym: prowadzi działalność wydawniczą, organizuje sesje i konferencje, współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz rozwoju kultury i nauki, uczestniczy w programach i projektach krajowych i zagranicznych.