295 wystaw, 271 przedstawień i koncertów, 195 publikacji i 7 tys. lekcji muzealnych – to oferta marszałkowskich instytucji kultury na 2014 r. O nowych planach i wyzwaniach, a także trudnościach wynikających z działalności w cieniu „janosikowego” rozmawiali dziś marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik i dyrektorzy mazowieckich instytucji kultury. Spotkanie odbyło się w Muzeum Niepodległości w Warszawie.
 

Samorząd województwa mazowieckiego finansuje aż 28 jednostek kultury na terenie całego województwa, w tym 18 muzeów, 4 teatry, 3 centra kultury i sztuki, 1 bibliotekę i 2 inne ośrodki kultury. Mimo trudności finansowych związanych z „janosikowym”, instytucje nie zwalniają tempa. Ich tegoroczna oferta zapowiada się bardzo atrakcyjnie.

– To przede wszystkie zasługa dyrektorów i pracowników naszych instytucji, którzy w tych niełatwych dla kultury czasach, starają się robić wszystko, aby placówki się rozwijały i ciągle wzbogacały swoją ofertę. Mam wielką nadzieją, że uda nam się wygrać batalię z nielogicznym „janosikowym”, co bez wątpienia przełoży się także na wzrost dotacji dla naszych instytucji kultury – podkreśla marszałek Adam Struzik.

W tym roku województwo mazowieckie na działalność swoich 28 jednostek kultury przekaże ok. 123,6 mln zł. To mniej niż w ostatnich latach, bowiem średnie wsparcie z budżetu województwa mazowieckiego na jakie mogły liczyć jednostki kultury jeszcze w ciągu ostatnich pięciu lat wynosiło ponad 137 mln zł. Walka kultury z „janosikowym” trwa nie od dziś. W 2012 r. dyrektorzy marszałkowskich muzeów, teatrów i bibliotek podpisali wspólny apel do Ministra Finansów w sprawie destrukcyjnego wpływu janosikowego na mazowiecką kulturę. Niestety, do dziś przepisy nie zostały zmienione. 4 marca „janosikowym” zajmie się natomiast Trybunał Konstytucyjny.

Mimo problemów finansowych rok 2014 zapowiada się ciekawie. Zaplanowano ponad 295 wystaw i 271 przedstawień teatralnych i koncertów. Mazowieckie instytucje planują wydać około 195 różnych publikacji. Znaczne środki finansowe przeznaczone zostaną na prace konserwacyjne i zabezpieczanie zbiorów będących w posiadaniu jednostek kultury, a także na zakup nowych muzealiów, w tym m.in. instrumentów, numizmatów, woluminów, obrazów i grafik. W planach wydawniczych jednostek są publikacje, albumy, foldery i katalogi poświęcone statutowej aktywności jednostek oraz wydarzeń i projektów zaplanowanych na 2014 rok. Mazowieckie jednostki kultury stawiają w tym roku na szeroko pojętą działalność edukacyjną, o czym świadczą plany przeprowadzenia prawie 7 tys. lekcji muzealnych i warsztatów przygotowanych dla dzieci i młodzieży szkolnej. Dodatkowo udało się też wygospodarować pieniądze na szereg ważnych projektów takich jak np. Rok Oskara Kolberga. Jednak aktywna działalność jednostek nie byłaby możliwa bez aktywnej postawy samych instytucji, które starają się pozyskiwać środki zewnętrzne.

- Ambitne plany maja nie tylko instytucje warszawskie, ale i radomskie, płockie czy siedleckie. W Teatrze Polskim spodziewamy się m.in. premiery „Niżyńskiego” i „Króla Leara”. Płocki Teatr Dramatyczny proponuje swoim bywalcom aż trzy różne interpretacje szekspirowskiego „Hamleta”. Słowem – w 2014 r. na Mazowszu jest naprawdę wiele do zobaczenia.

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA KULTURALNE NA MAZOWSZU

Rok 2014 został wybrany Rokiem Oskara Kolberga – badacza, kronikarza i wybitnego etnografa. Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu, które koordynuje obchody, zaplanowało w związku z tym wiele przedsięwzięć artystycznych: wystaw, spotkań, konkursów i publikacji. Wśród nich aż pięć wystaw poświeconych Kolbergowi, z których najciekawiej zapowiada się wystawa multimedialna „Dzieło Oskara Kolberga. Podstawa źródłowa i inspiracja” oraz wydawnictwo albumowe poświęconych badaczowi. 

Atrakcyjne są również plany nowego płockiego muzeum – Muzeum Żydów Mazowieckich, które dla odwiedzających przygotowało kilka wystaw, w tym planowaną na jesień autorską wystawę „Żydowski Płock – architektoniczne wizje i realizacje”.

Miłośnicy muzeów mogą w tym roku zobaczyć m.in. wystawę poświęconą rocznicy wybuchu I wojny światowej „Rok 1914 – Świt niepodległości” (Muzeum Niepodległości w Warszawie), ekspozycje rocznicowe z okazji 220. wybuchu powstania kościuszkowskiego oraz 140. rocznicy urodziny Wincentego Witosa (Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie), a także wystawę o Leopoldzie Tyrmandzie (Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie).

Wielbicieli muzyki klasycznej po raz kolejny Warszawska Opera Kameralna zaprasza na Festiwal Mozartowski, który na trwałe wpisał się w kalendarz wydarzeń warszawskich melomanów.

Premierowe spektakle planowane są również w mazowieckich teatrach. Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie zaprasza m.in. na monodram Kamila Maćkowiaka „Niżyński” na podstawie „Dziennika” znakomitego tancerza oraz szekspirowskiego „Króla Leara” w głównej roli Andrzej Seweryn. Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku, w 2014 r. planuje również wiele interesujących spektakli, w tym aż trzy interpretacje szekspirowskiego„Hamleta”.

NAJWAŻNIEJSZE INWESTYCJE KULTURALNE NA MAZOWSZU PRZY UDZIALE ŚRODKÓW UNIJNYCH

Wielu mazowieckim instytucjom kultury udało się skorzystać z unijnego dofinansowania. Dzięki wsparciu ze strony Unii Europejskiej powstał m.in. Matecznik Mazowsza – centrum folklorystyczne przy Państwowym Zespole Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego, odnowiony został Zespół Pałacowo-Parkowy im. Fryderyka Chopina (Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach). Warszawskie Państwowe Muzeum Etnograficzne zostało kompleksowo zmodernizowane, zyskując zupełnie nowe oblicze. W Płockurozbudowano i zaadaptowano kamienicę na potrzeby Muzeum Mazowieckiego oraz otwarto Muzeum Żydów Mazowieckich.    

Wszystkie zrealizowane projekty opiewają na imponującą kwotę ponad 275 mln zł, z czego unijne dofinansowanie wyniosło 173 mln zł.

Obecnie przy dofinansowaniu ze środków UE realizowane są m.in. projekty:

Muzeum Niepodległości w Warszawie

„Kompleksowa poprawa oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury obiektów Muzeum Niepodległości w Warszawie poprzez rewitalizację i modernizację oddziału – Cytadeli Warszawskiej – w szczególności X Pawilonu, XI Pawilonu, Bramy Bielańskiej i dziedzińca”

(wartość projektu ponad 11 mln zł, w tym środki z budżetu województwa mazowieckiego 1,1 mln zł)

Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu

„Zmiana sposobu użytkowania budynku elektrociepłowni na Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej "Elektrownia" w Radomiu”

(wartość projektu 23 mln zł, w tym środki z budżetu województwa mazowieckiego 4 mln zł)

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

„Budowa centrum kulturalno-rekreacyjnego w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu”

(wartość projektu ok. 55 mln zł, w tym środki z budżetu województwa mazowieckiego 6,8 mln zł)

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

„Zwiększenie atrakcyjności turystycznej północnego Mazowsza– Budowa Oranżerii z funkcją konferencyjno-kulturalną na terenie Zabytkowego Zespołu Pałacowo-Parkowego Muzeum Romantyzmu w Opinogórze - II etap”

(wartość projektu11,6 mln zł, w tym środki z budżetu województwa mazowieckiego prawie 1,5 mln zł)