Mijający rok nie należał do łatwych. To rok twardych negocjacji z UE o pieniądze na kolejne lata, walki o zmianę „janosikowego” i zakończenia kilkuset inwestycji unijnych. Władzom regionu udało się wywalczyć dla Mazowsza status regionu przejściowego dzięki czemu Mazowsze może liczyć w latach 2014-2020 na 3,7 mld euro. Dzięki zaangażowaniu władz województwa, Sejm w końcu zajął się także zmianą przepisów o „janosikowym”. Mimo kryzysu, to także rok inwestycji. Zakończyliśmy 40 przedsięwzięć finansowanych z budżetu województwa i 340 dotowanych z funduszy unijnych. Ze środków budżetowych najwięcej inwestycji sfinalizowaliśmy w szpitalach – aż 24. Udało się oddać do użytku nowy budynek w szpitalu dziecięcym przy Niekłańskiej w Warszawie czy szpital w Ostrołęce. Najwięcej środków natomiast przeznaczono na poprawę stanu dróg wojewódzkich – 140 mln zł.

– Rok 2013 nie był dla nas rokiem łatwym i spokojnym. Był to zdecydowanie czas niezwykle intensywny i wymagający. Obok trudnych i żmudnych negocjacji środków unijnych na kolejne 6 lat, jakie prowadziliśmy w Brukseli, tu w Warszawie toczyliśmy walkę o zmianę fatalnych i zgubnych przepisów o „janosikowym”. W tle tego wszystkiego realizowaliśmy setki dużych inwestycji, nie tylko finansowanych ze środków unijnych, ale i z budżetu województwa. Był to także rok bezpardonowych ataków opozycji, która dość cynicznie wykorzystała kryzys do stworzenia swoich pięciu minut w mediach. Cóż, taka rola opozycji, choć może trochę szkoda, że nie potrafiliśmy ponad podziałami politycznymi wspólnie walczyć o przyszłość Mazowsza i zmianę „janosikowego”. Mam nadzieję, że rok 2014 będzie dla nas przychylniejszy. Liczymy na finalizację zmian ustawy o „janosikowym” i wyrok Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie – podsumowuje Adam Struzik marszałek województwa mazowieckiego.

Wydatki z budżetu województwa mazowieckiego w 2013 roku wyniosły 2,7 mld zł.739 mln zł władze województwa przeznaczyły na inwestycje – m.in. na zadania z zakresu melioracji wodnych – 49,1 mln zł, w drogi wojewódzkie – 140 mln zł, w ochronę zdrowia – 85,5 mln zł, a w instytucjach kultury – 34,8 mln zł.

Mimo trudnej sytuacji finansowej udało się w tym roku zakończyć blisko 40 inwestycji, na których realizację samorząd województwa przeznaczył w sumie ponad 365 mln zł. Najwięcej bo aż 24 dotyczą rozbudowy i modernizacji mazowieckich szpitali. W 2013 r. do użytku został oddany nowy budynek w szpitalu dziecięcym przy ul. Niekłańskiej (wartość inwestycji ponad 71 mln zł), rozbudowano oddział psychiatryczny w szpitalu w Ciechanowie (wartość inwestycji ponad 2,4 mln zł), przeprowadzono termomodernizację szpitala Bródnowskiego (wartość inwestycji ponad 11,6 mln zł), a także zakończono budowę Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego im. dr. J. Psarskiego w Ostrołęce (wartość inwestycji ponad 173 mln zł).

W przypadku inwestycji kulturalnych zakończono 8 przedsięwzięć, wśród których znalazła się m.in. trasa turystyczna w Muzeum Wsi Radomskiej (wartość inwestycji ponad 20 mln zł ). Ku ukończeniu zmierza także kolejny duży projekt dotyczący rewaloryzacji Zespołu Pałacowo-Parkowego im. Fryderyka Chopina w Sannikach (wartość inwestycji ponad 20 mln zł).

W przypadku inwestycji drogowych w 2013 r. ukończono m.in. remont wiaduktu w Sochaczewie w ciągu drogi wojewódzkiej nr 705 (wartość inwestycji ponad 7,5 mln zł), przebudowę drogi wojewódzkiej nr 580 na odcinku Leszno – Kampinos (wartość inwestycji ponad 45 mln zł), budowę obwodnicy Żuromina – droga wojewódzka nr 541 (wartość inwestycji ponad 24 mln zł), przebudowę mostu w Biskupicach na rzece Skrwie w ciągu drogi wojewódzkiej 562 (wartość inwestycji ponad 5,8 mln zł), a także rozbudowę drogi wojewódzkiej nr 637 relacji Warszawa – Węgrów (wartość inwestycji ponad 132 mln zł).

Ponadto, rok 2013 był bardzo owocny jeśli chodzi o realizację przedsięwzięć w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013. Na terenie całego Mazowsza zakończono łącznie blisko 340 inwestycji, których wartość szacowana jest na ponad 1,6 mld zł, z czego ponad 913 mln zł stanowią środki unijne.

Zdrowie

Na inwestycje w służbie zdrowia przeznaczonych zostało ponad 85,5 mln zł, w tym prawie 70,5 mln zł na szpitale ogólne i blisko 12 mln zł na lecznictwo psychiatryczne.

Wśród 24 ukończonych w tym roku inwestycji były m.in. takie jak:

• Mazowiecki Szpital Specjalistyczny im. dr J. Psarskiego w Ostrołęce– wartość całej inwestycji to prawie 173,9 mln zł

Dzięki dofinansowaniu inwestycji ze środków własnych od 2005 r. przekazano do użytkowania i eksploatacji obiekty działalności medycznej – w tym: m.in.: bloki A, C H, z łącznikami E, F i G, obiekty pomocnicze – w tym: m.in.: zakład anatomii patologicznej; kuchnia, portiernia, rozprężania gazów medycznych ze zbiornikiem tlenu, stacja agregatów chłodniczych, stacja uzdatniania wody, budynki zaplecza technicznego szpitala: (budynek socjalno-biurowy, warsztaty naprawcze, sprężarkownia i garaże wózków akumulatorowych, magazyn centralny) oraz obiekty łączności: estakada dojazdowa do bloku C, lądowisko helikopterów, podziemny tunel komunikacyjny z wiatą, parkingi, drogi wewnętrzne.

• Budowa obiektu dla nowej lokalizacji Bloku Operacyjnego, Oddziału Pooperacyjnego i Oddziału Intensywnej Terapii oraz Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w szpitalu przy ul. Niekłańskiej w Warszawie– wartość całej inwestycji to prawie 71,6 mln zł

Projekt zrealizowany został na zasadach „pod klucz” i składa się z czterech kondygnacji nadziemnych i jednej podziemnej. Nowy budynek został zlokalizowany pomiędzy istniejącymi budynkami A, B, C, zaś od strony ul. Niekłańskiej łączy się z drogą wewnętrzną terenu szpitala. Niezależny podjazd dla karetek pogotowia do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego zamykany jest automatycznie i może pomieścić jednocześnie dwie karetki. Cały budynek jest klimatyzowany. Zaprojektowany obiekt jest nowoczesny, funkcjonalny i przyjazny, a zwarta i kompaktowa bryła budynku szpitala ułatwia komunikację zarówno pacjentom, jak i personelowi. Powierzchnia zabudowy budynku: 991,70 m2.

• Modernizacja budynku Mazowiecki Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy przy ul. Kolegialnej 19 w Płocku– wartość całej inwestycji to ponad 3,5 mln zł.

Dawny budynek przychodni został przystosowany dla potrzeb administracji publicznej. Wykonano nowe wejście główne, schody zewnętrzne, układ dojść pieszych i zieleni, przystosowano obiekt dla osób niepełnosprawnych – wejście po pochylni, wc na każdej kondygnacji.

• Rozbudowa i modernizacja Oddziału Psychiatrycznego w szpitalu w Ciechanowie – 2,4 mln zł

Budynek Oddziału Psychiatrycznego został rozbudowany i przebudowany. Łączna powierzchnia dobudowy wynosi ok. 600 m2. W tej części planowane jest zorganizowanie 60-łóżkowego oddziału psychiatrycznego. Zaprojektowano oddział koedukacyjny damsko-męski. Nowoczesne pomieszczenia Oddziału Psychiatrycznego nie tylko spełniają odpowiednie wymogi prawne i obowiązujące standardy, ale też sprawią, że pacjenci korzystający z usług szpitala będą mogli czuć się w nim bezpiecznie i komfortowo.

• Budowa instalacji fotowoltaicznej i wiatrowej wraz z systemem kogeneracyjnym w szpitalu w Radomiu – inwestycja wyniosła, ponad 6,7 mln zł, z czego 2,3 mln zł pochodziły z budżetu województwa

Infrastruktura szpitala została kompleksowo dostosowana do współczesnych wymogów w zakresie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Wszelkie prace sprawią, że szpital nie tylko będzie ekologiczny, ale będzie też mógł oszczędzać pieniądze wydawane na energię.

Transport kolejowy

W tym roku dotacja umożliwiająca organizowanie na Mazowszu przejazdów kolejowych wyniosła ponad 260 mln zł. Udało się też kupić nowoczesny dwuczłonowy autobus szynowy, który już jeździ na linii kolejowej Tłuszcz – Warszawa – Siedlce – Czeremcha. Mieści ok. 260 pasażerów – jest w nim 117 stałych miejsc siedzących oraz ok. 140 miejsc stojących, jest klimatyzowany, dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, posiada także zamontowane przewijaki dla niemowląt oraz miejsce do przewożenia rowerów. Jego koszt to 12,6 mln zł, z czego 5,3 mln zł pochodziło z budżetu województwa (w ramach funduszu kolejowego).

Drogi wojewódzkie

Mimo ograniczonych środków udało się w tym roku ukończyć ważne inwestycje drogowe:

• w Żurominie powstała obwodnica miasta, wybudowana jako nowa droga, odciążająca Żuromin – koszt całej inwestycji wyniósł ponad 24,8 mln zł. Inwestycja była w całości realizowana ze środków własnych samorządu województwa mazowieckiego.
• zakończyły się przebudowy dróg: na odcinku Leszno – Kampinos (droga nr 580) – wartość całej inwestycji to ponad 42,7 mln zł (środki własne samorządu województwa mazowieckiego) i drogi nr 719 (przejście przez Żyrardów – prawie 10,3 mln zł, z czego środki samorządu województwa stanowiły prawie 8,3 mln zł);
• rozbudowanazostała także droga nr 637 relacji Warszawa – Węgrów – wartość całej inwestycji to ponad 132,4 mln zł (z budżetu województwa przeznaczono na ten celponad 3,8 mln zł, natomiast ponad 110 mln zł stanowiły środki unijne);
• poza tym wyremontowany został wiadukt w Sochaczewie w ciągu drogi nr 705 – ponad 7,5 mln zł (środki własne samorządu województwa mazowieckiego), a w Grodzisku Mazowieckim wybudowany został wiadukt w ciągu drogi nr 579 – koszt 10,65 mln zł);
• w tym roku również przebudowany został most na Skrwie w Biskupicach (w ciągu drogi nr 562) – koszt to całej inwestycji to 5,8 mln zł, z czego z budżetu województwa – 3,2 mln zł.

Kultura

Na inwestycje w muzea, teatry i inne jednostki kulturalne samorządu województwa przeznaczono w budżecie 34,8 mln zł. Poza tym 127 mln zł z budżetu województwa przekazano na dotacje dla tych jednostek (w tym 36,6 mln zł na teatry, a przeszło 54 mln zł na muzea).

Wśród największych inwestycji są:

• Zdarzyło się kiedyś nad wodą...– trasa turystyczna w radomskim skansenie(Muzeum Wsi Radomskiej). Koszt całości inwestycji to prawie 20,5 mln zł, z czego 4,6 mln zł pochodziło z budżetu województwa

W ramach projektu wybudowno 8 obiektów zabytkowych, tj. dwa młyny wodne, trak, zagrodę wiejską (5 obiektów: chałupa, 2 stodoły, oboro-stajnia, wozownia) oraz 2 nowe obiekty, tj. amfiteatr z lokalem wystawienniczo-konferencyjnym i pracownię konserwatorską z zapleczem. Zakupiono pierwsze wyposażenie, rozbudowano infrastrukturę techniczną, wykonano nowy portal internetowy, wprowadzono nową markę Muzeum

• Rekonstrukcja dworku drobnoszlacheckiego (przeniesienie ze wsi Mężenino-Węgłowice na teren Oddziału Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Gołotczyźnie) – koszt całości 552,8 tys. zł, z czego z budżetu województwa – 174,5 tys. zł

Przeniesiono zabytkowy dworek ze wsi Mężenino-Węgłowice na teren Muzeum w Gołotczyźnie, co wymuszało roboty rozbiórkowe, ziemne.

• Zakup nieruchomości położonej we wsi Wiączemin Polski dla Muzeum Mazowieckiego w Płocku – koszt 105 tys. zł

Budynki na zakupionej nieruchomości (budynek kościoła ewangelicko-augsburskiego i szkoły) to przykład kultury olenderskiej. Wokół opuszczonego zboru planowane jest powstanie miniskansenu poświęconego kulturze olenderskiej.

Edukacja

Poza dotacjami bieżącymi dla naszych jednostek oświaty, pieniądze przekazywane były również na inwestycje i programy stypendialne:

• Modernizacja nieruchomości przy ul. Brzeskiej w Warszawie na potrzeby Medycznej Szkoły Policealnej Nr 3 – prawie 5,5 mln zł.

Medyczna Szkoła Policealna Nr 3 mieściła się przy ul. Hożej 88, gdzie korzystała z pomieszczeń w budynku Zespołu Szkół Samochodowych Nr 1 w Warszawie. Właścicielem nieruchomości było Miasto Stołeczne Warszawa. Przeniesienie jej na Brzeską sprawiło, że szkoła zyskała więcej przestrzeni dla siebie (zamiast 880 m2 ma teraz ponad 2 600 m2). Dodatkowo wzbogaciła się m.in. o salę siłowni i rekreacji ruchowej z zapleczem sanitarnym, dwie sale wykładowe, salę komputerową, bibliotekę, salę językową. Pracownie są znacznie większe i przestronniejsze. Powstał nowoczesny obiekt stwarzający szansę na rozwój i szerszy horyzont kształcenia absolwentów. Szkoła jest ośrodkiem egzaminacyjnym dla swoich uczniów.

Zmiana warunków lokalowych wymusiła konieczność doposażenia szkoły we wszystkie sprzęty do nowopowstałych pracowni i sal oraz konieczność uzupełnienia brakujących urządzeń w pracowniach zawodowych. Na potrzeby realizowania zajęć została wyposażona w podstawowy sprzęt siłownia i sala rekreacji ruchowej. Zakupiono wyposażenie sali komputerowej na 15 stanowisk). Uzupełniono wyposażenie gabinetu stomatologicznego oraz wyposażenie w pracowniach zawodowych (palniki gazowe, w jednej pracowni wyciągi stanowiskowe).

• kolejny raz uruchomione stypendia dla doktorantów (kwota całego projektu to 24 mln zł)

Ok. 300 najwyżej ocenionych doktorantów otrzyma 60 tys. zł rocznie (czyli średnio 5 tys. zł miesięcznie przez rok) na swoją pracę naukową, której efekty będą ważnym wsparciem mazowieckiej gospodarki. Poza tym będą mogli liczyć na udział w konferencjach naukowych oraz szkoleniach związanych z tematyką komercjalizacji wiedzy. Otrzymają możliwość nawiązania kontaktów z przedsiębiorcami i prezentacji praktycznych rezultatów swoich prac badawczych na specjalistycznych platformach internetowych, adresowanych głównie do przedsiębiorców. Projekt jest realizowany z funduszy unijnych.

• Regionalny program stypendialny dla uczniów szczególnie zdolnych – kwota: cały projekt 15 mln zł, stypendia w 2013 r. – to ponad 2,36 mln zł

To już szósta edycja programu. W tym roku szkolnym przyznano 422 stypendia. Stypendium przyznawane jest uczniowi na okres 12 miesięcy, od 1 września do 31 sierpnia roku następnego. Jego łączna kwota wynosi 4 560 zł dla stypendysty, czyli 380 zł miesięcznie.

Rolnictwo

W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich bardzo zmieniło się oblicze wsi. W samym 2013 r. zawarto 859 umów na kwotę ponad 182,6 mln zł i dokonano 876 płatności na kwotę ponad 128 mln zł. Oznacza to, że zakontraktowano już 80 proc. pieniędzy przeznaczonych na ten program. Dzięki realizacji PROW na Mazowszu coraz więcej gospodarstw domowych może liczyć na kanalizację. Poza tym odmianie ulega również otoczenie – tworzone są tereny zielone, parki, place zabaw i rekreacji, a także ścieżki rowerowe i szlaki turystyczne. Wśród największych projektów zrealizowanych w 2013 r. są m.in.:

• Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy Olszanka– 3,7 mln zł, realizowany przez gminę Olszanka (działanie 321 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej);
• Zagospodarowanie przestrzeni publicznej – park i plac Kilińskiego w Kałuszynie– 500 tys. zł, realizowane przez gminę Kałuszyn (działanie 313, 322, 323 Odnowa i rozwój wsi);
• Uporządkowanie przestrzeni publicznej poprzez budowę chodników w miejscowości Gulczewo, Olszanka i Leszczydół Nowiny na terenie gminy Wyszków– 500 tys. zł, realizowany przez gminę Wyszków (działanie Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju – Odnowa i rozwój wsi);
• Wzbogacanie i promocja sektora turystycznego na terenie miasta i gminy Gąbin poprzez opracowanie wirtualnej wycieczki po Ziemi Gąbińskiej– 25 tys. zł, realizowany przez miasto i gminę Gąbin (działanie Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju – Małe Projekty);

Można też PROW podsumować liczbowo: powstały i zostały wyremontowane wały przeciwpowodziowe (12 km), zbudowano lub wyremontowano 36 km rowów, wybudowano 570 km sieci wodociągowychi 566 km sieci kanalizacyjnych. Do tego wykonano 7 650 sztuk kanalizacji zagrodowych. Powstało również 19 oczyszczalni ścieków, wybudowano lub przebudowano, a także wyposażono ponad 200 świetlic i domów kultury na terenach wiejskich. Mocno rozwinęła się też infrastruktura służąca turystyce – nowe ścieżki rowerowe i szlaki turystyczne – 8,7 km, przebudowa lub wyposażenie obiektów małej architektury – 140 sztuk. Powstało ponad 100 obiektów sportowych, placów zabaw, urządzono 118 miejsc, które ogólnie można określić jako miejsca wypoczynku.

Rynek pracy

Spośród wszystkich województw to na Mazowszu najwięcej pracujących osób, bo aż 94,3 tys. wzięło udział w projektach szkoleniowych. Z czego różnego typu szkoleniami objęto 7,3 tys. przedsiębiorców. Chcemy, aby nadal z takimi efektami wydawane były środki unijne. To szkoleniowe wsparcie jest ułatwieniem zarówno dla pracowników, jak i przedsiębiorców adaptujących się do zmian w gospodarce. Dziś bardziej niż kiedykolwiek potrzebna jest ta zmiana myślenia o pracy.

Również na Mazowszu najwięcej osób – 18 191 – uzyskało środki na podjęcie działalności gospodarczej. To nie tylko nowe miejsca pracy dla tych, którzy założyli własną firmę, ale często praca dla innych osób. I nie chodzi nawet o podawanie liczb, ale o wskazanie zjawiska, które nie jest chwilowe, i które nadal jest szansą na zmniejszenie bezrobocia.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013

Największym wydarzeniem tego roku związanym ze środkami unijnymi w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 było wyłonienie przez Agencję Rozwoju Mazowsza S.A. wykonawcy światłowodowej sieci szerokopasmowej na terenie Mazowsza (projekt Internet dla Mazowsza). Dzięki temu już niedługo ruszą prace związane z realizacją tej inwestycji, dającej możliwość dostępu do Internetu wszystkim mieszkańcom naszego województwa. Wartość całego przedsięwzięcia wyniesie ok. 460 mln zł. Przyznana dotacja unijna wynosi ponad 340 mln zł.

Poza tym w 2013 r. zakończono 338 inwestycji szacowanych na ponad 1,6 mld zł z udziałem 913,6 mln zł dofinansowania unijnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 (na 1015 wszystkich dotychczas zakończonych). Tylko w tym roku wybudowano 10 km, a przebudowano 16,4 km dróg. Zawarto 220 umów z przedsiębiorcami na realizację projektów, których kwota przekracza 499 mln zł – z czego 176,6 mln zł to dofinansowanie RPO WM.

Ten rok to również 17 inwestycji, dzięki którym zostały zmodernizowane i rozbudowane różne instytucje kultury lub zabytkowe obiekty oraz powstały nowe inicjatywy turystyczne (przedsięwzięcia na kwotę 223,4 mln zł, z czego dofinansowanie unijne wyniosło 92,1 mln zł).

Kwoty projektów i dofinansowań zakończonych w 2013 r. z podziałem na działania: