Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, instytucja o kilkudziesięcioletniej tradycji znalazła się w bardzo trudnej sytuacji. Jej dalsze losy, jak i losy siedziby, w której funkcjonuje od 1972 r. stanęły pod znakiem zapytania. Aby uratować Muzeum – jedyną tego typu instytucję w kraju, oraz rozwiązać problem jego siedziby,Marszałek Województwa Mazowieckiego i dyrekcja Muzeum Kolejnictwa zaprosili do debaty w formie okrągłego stołu przedstawicieli rządu, parlamentu, PKP S.A. i środowisk opiniotwórczych. Podczas spotkania przedstawiono koncepcję zagospodarowania terenu zajmowanego przez Muzeum, która pozwoliłaby na pogodzenie interesów zarówno placówki, jak i PKP S.A. – zarządcy terenu.

–Bardzo nam zależy na tym, aby PKP konstruktywnie podeszło do sprawy. Dzisiejsze spotkanie jest wyciągnięciem ręki w kierunku instytucji, której wyjątkowo powinno zależeć na dbaniu o dziedzictwo historyczne kolejnictwa. W moim odczuciu przedstawiona dziś propozycja powinna usatysfakcjonować wszystkie zainteresowane strony– powiedział marszałek Adam Struzik.

Koncepcja została wypracowana wspólnie przez przedstawicieli Politechniki Warszawskiej oraz Muzeum Kolejnictwa. Zakłada ona takie zagospodarowanie terenu i przestrzeni sąsiadującej z Muzeum, które łączyłoby funkcje komercyjne z kulturalnymi, np. centrum konferencyjne z biurami i nowoczesną siedzibę Muzeum Kolejnictwa, a także Centrum Techniki i Cywilizacji.

– Przyszłość Muzeum Kolejnictwa powinna leżeć na sercu wszystkim, którzy utożsamiają się z kolejami – dodał Ferdynand Ruszczyc dyrektor Muzeum Kolejnictwa. – Nasza instytucja cieszy się dużą popularnością nie tylko wśród miłośników pojazdów szynowych, ale ogólnie wśród dzieci, młodzieży i dorosłych mieszkańców całego województwa, a także kraju.

Jednym z najważniejszych elementów tej koncepcji jest stworzenie nowoczesnej przestrzeni wystawienniczej – interaktywne wystawy naukowe, dające dzieciom i dorosłym możliwość poznawania świata techniki poprzez zabawę i bezpośrednie obcowanie z obiektami muzealnymi. Wizualizacje, symulatory, eksperymenty, nauka poprzez własne doświadczenie to cel Muzeum.

Muzeum Kolejnictwa posiada kilkudziesięcioletnią tradycję. Od 1972 r. jego siedzibą jest dawny budynek dworca Warszawa Główna Osobowa, przy ulicy Towarowej 1. Do 1 stycznia 1995 r. Muzeum funkcjonowało w strukturach PKP, a od tego momentu zaczęło działać jako wspólna instytucja kultury prowadzona przez PKP i Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej (poprzednik prawny Ministra Infrastruktury).

Dopiero 1 stycznia 1999 r., w związku z reformą ustrojową państwa, Muzeum Kolejnictwa przekazano pod egidę Samorządu Województwa Mazowieckiego. Przekazano, ale nie zabezpieczono prawa do siedziby, w której od lat ta placówka funkcjonuje. Muzeum użytkowało nieruchomość na podstawie umowy użyczenia, zawartej w 1996 r. na czas nieokreślony.

Sytuacja zmieniła się w 2004 r. Wówczas PKP po raz pierwszy poinformowało o konieczności pilnego opuszczenia przez Muzeum siedziby przy ul. Towarowej, w związku z planowaną sprzedażą nieruchomości. Decyzją Ministra Infrastruktury z października 2004 r., w wypadku sprzedaży nieruchomości, PKP miało obowiązek zapewnić muzeum nową siedzibę. Niestety, decyzja ta była ważna tylko do 2005 r. Ostatecznie PKP S.A. wypowiedziało umowę użyczenia 30 lipca 2009 r. żądając zwrotu nieruchomości z dniem 31 sierpnia 2009 r., czynność ta jest kwestionowana zarówno przez Muzeum jak i przez Urząd Marszałkowski.

18 stycznia 2010 r. Marszałek Województwa Mazowieckiego złożył wniosek do Ministra Infrastruktury o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody Warszawskiego z 1995 r. stwierdzającej nabycie przez PKP z dniem 1990 r. prawa użytkowania wieczystego terenu przy ulicy Towarowej 1. Minister Infrastruktury odmówił jednak wszczęcia postępowania w tej sprawie. W 2011 r. PKP S.A. złożyło do Sądu Okręgowego w Warszawie pozew przeciwko Muzeum Kolejnictwa o wydanie nieruchomości przy ulicy Towarowej w Warszawie. Sprawa obecnie jest na etapie ustalania wartości przedmiotu sporu.

Niewątpliwym atutem Muzeum Kolejnictwa w Warszawie jest jego lokalizacja – usytuowanie w centrum stolicy sprawia, że jest ono zauważane przez mieszkańców Warszawy i chętnie odwiedzane przez turystów z całego świata. Tylko w ciągu dwóch ostatnich lat muzeum zostało zmodernizowane, otworzyło się na gości, a organizowane tu koncerty, imprezy i festiwale skutecznie zaszczepiają nawet najmłodszym zwiedzającym kolejowego bakcyla. Tylko w Noc Muzeów 2011 Muzeum Kolejnictwa odwiedziło 8 303 osoby, z nowej propozycji – muzealnych lekcji edukacyjnych skorzystało już prawie 2 500 uczestników, a podczas V Dni Techniki Kolejowej, które były prawdziwym świętem rodzinnym, Muzeum gościło blisko 1 500 dzieci z rodzicami. Opracowywane są też nowe koncepcje rozwoju i zagospodarowania przestrzeni – jedną z nich jest wkomponowanie placówki w infrastrukturę Centrum Techniki i Cywilizacji. Centrum, które miałoby powstać pomiędzy Alejami Jerozolimskimi, ul. Towarową i ul. Kolejową, z pewnością stałoby się nie tylko kulturalną wizytówką stolicy, ale także przyniosłoby miastu znaczne zyski.

Więcej informacji udzielają: