W tym roku my – czyli podatnicy z Mazowsza, przekażemy innym województwom kolejnych 628 mln zł w ramach tzw. „janosikowego”. Stanowi to 40 proc. tegorocznych dochodów podatkowych województwa. Jednym słowem – niemal co druga złotówka z naszych podatków zasilająca budżet Mazowsza, trafia do innych regionów.

– Niedopuszczalne jest działanie, w efekcie którego najbogatszy region staje się najbiedniejszym. Mazowsze jest bardzo zróżnicowane. Mamy tu bogatą Warszawę i resztę regionu. Wystarczy spojrzeć na analizy finansowe. Średnie dochody gmin w Polsce za 2009 r. w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosiły 2550 zł. Na Mazowszu blisko 150 gmin ma dochody niższe niż średnia krajowa. To mówi samo za siebie – powiedział podczas konferencji marszałek Adam Struzik.

– Do tej pory Mazowsze przekazało na rzecz biedniejszych regionów blisko 5 mld zł. Dla naszego regionu oznacza to nie tylko mniej wybudowanych dróg czy też nowoczesnych szpitali. Absurdalny jest fakt, że na zapłatę janosikowe samorząd województwa był zmuszony zaciągać kredyty. Dlatego też system naliczania janosikowego musi się zmienić i musi uwzględniać zewnętrzne źródła wsparcia – dodał wicemarszałek Marcin Kierwiński.

Mazowsze jest jedynym spośród wszystkich 16 województw w kraju, które płaci „janosikowe”. Oznacza to, że podatki z Mazowsza zasilają budżety wszystkich pozostałych regionów. Tylko w zeszłym roku Mazowsze przekazało na rzecz innych województw aż 940 mln zł czyli 63 proc. swoich dochodów podatkowych. Oznacza to, że 940 mln zł wypracowanych przez mieszkańców i przedsiębiorców z Mazowsza zasiliło inne województwa. Środki te są tam przeznaczane na najróżniejsze cele, również na finansowanie administracji.

Tymczasem województwo mazowieckie jest największym, ale i najbardziej zróżnicowanym regionem w kraju. Znajduje się tu najwięcej gmin – 314, w tym aż 100 zaliczanych do najuboższych. To także największy region w kraju, co z kolei oznacza znacznie wyższe niż w innych regionach potrzeby finansowe. Samorządowi Województwa Mazowieckiego podlega 29 jednostek kultury (I miejsce w kraju), 39 jednostek oświatowych (I miejsce w kraju) i 30 jednostek ochrony zdrowia (III miejsce w kraju).

Podstawowym problemem jest jednak system naliczania „janosikowego”, który w określonych warunkach gospodarczych może stanowić realne zagrożenie dla stabilności finansowej regionu. Wysokość wpłaty jest ustalana na podstawie dochodów sprzed dwóch lat. Jeśli zatem po koniunkturze przychodzi kryzys i spadek dochodów, region zostaje dotknięty podwójnie. Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia w zeszłym roku. Mazowsze, któremu dochody na skutek kryzysu spadły o 30 proc. płaciło najwyższe w swojej historii „janosikowe”. W ten sposób oddało na rzecz innych województw aż 63 proc. zeszłorocznych dochodów podatkowych. Doprowadziło to do kuriozalnej sytuacji. Okazało się bowiem, że w zeszłym roku po zapłaceniu „janosikowego” pozostałe w budżecie województwa środki, po przeliczeniu na 1 mieszkańca, wyniosły zaledwie 153 zł! – co jest najmniejszą kwotą spośród wszystkich 16 województw. „Janosikowe” uczyniło z najbogatszego województwa – region najbiedniejszy.

Aby móc wywiązać się z obowiązku narzuconego ustawą o subwencji wyrównawczej, władze województwa musiały ograniczać lub nawet rezygnować z ważnych społecznie inwestycji. Były zmuszone zawiesić pomoc finansową dla najuboższych gmin oraz odkładać w czasie remonty w swoich szpitalach czy remonty dróg.

W lutym 2010 r. marszałek Adam Struzik skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP przepisów dotyczących „janosikowego”. Wcześniej decyzję w tej sprawie jednogłośnie podjęli Radni Województwa Mazowieckiego. W maju zeszłego roku marszałek złożył do TK prośbę o przyspieszenie rozpoznawania wcześniejszego wniosku z uwagi na trudną sytuację województwa.

JANOSIKOWE NA MAZOWSZU W LICZBACH:

• 4,9 mld zł – tyle od 2004 r. do sierpnia b.r. Mazowsze przekazało na rzecz innych województw
• 1,5 mld zł – tyle władze Mazowsze były zmuszone wziąć kredytu, aby móc kontynuować rozpoczęte inwestycje ( co stanowi zaledwie 1/3 kwoty, jaką przekazaliśmy na „janosikowe” )
• 153 zł – w zeszłym roku po zapłaceniu „janosikowego” pozostałe w budżecie województwa środki po przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosły zaledwie 153 zł! – co jest najmniejszą kwotą spośród wszystkich 16 województw!
• 628 mln zł – tyle Mazowsze w tym roku odda innym województwom w ramach „janosikowego”, czyli tyle ile potrzeba aby wybudować np. 8 nowoczesnych szpitali lub 700 orlików, lub 200km wałów przeciwpowodziowych, lub kupić 70 szynobusów, czy też wybudować 200 km dróg wojewódzkich.

Na terenie województwa mazowieckiego znajduje się najwięcej gmin - 314,
w tym 100 zaliczanych do najuboższych.

(zestawienie w załączniku)

Samorządowi Województwa Mazowieckiego podlega:
29 jednostek kultury (I miejsce w skali kraju)
39 jednostek oświatowych (I miejsce w skali kraju) 
30 jednostek ochrony zdrowia (III miejsce w skali kraju
(zestawienie w załączniku)