Kobiety są coraz bardziej świadome swoich wyzwań społecznych. Śmiałe, ambitne i zaangażowane. 8 marca, w święto Kobiet, przyjrzyjmy się ich aktywności w samorządzie.

– Nie byłoby sukcesu Mazowsza, gdyby nie przedsiębiorcze, silne, ale też wrażliwe społecznie kobiety. Każdego dnia udowadniają, że samorealizacja na różnych polach jest możliwa i staje się źródłem olbrzymiej satysfakcji. Cieszę się, że coraz więcej pań odnosi sukcesy w samorządzie, biznesie czy działalności społecznej. A jeszcze bardziej, że są doceniane przez społeczeństwo i wyróżniane –podkreśla marszałek Adam Struzik.

14 kobiet wśród 50 radnych

Kobiety chcą nie tylko być żonami i matkami, ale też wpływać na rzeczywistość swojej Ojczyzny i lokalnych społeczności. Coraz częściej i z większą otwartością wchodzą w świat polityki. Wśród 50 radnych województwa mazowieckiego jest 14 pań, dwie z nich są w zarządzie województwa – Elżbieta Lanc (w zarządzie od 2014 r.) i Janina Ewa Orzełowska (w zarządzie od 2010 r.). Obie zapewniają, że współczesne kobiety chcą być aktywne, pracować zawodowo, a jednocześnie dbać o domowe ognisko. Jak mówią, są silniejsze psychicznie od mężczyzn i lepiej radzą sobie ze stresem.

Członek Zarządu Województwa Mazowieckiego Elżbieta Lanc, radna województwa nieprzerwanie od 2002 r., podkreśla rosnącą rolę kobiet.

– Kobiety coraz częściej i z większą otwartością wchodzą w świat polityki, co uważam za duży plus.

2/3 urzędu to kobiety

W urzędzie marszałkowskim spośród osób zatrudnionych 2/3 to kobiety. Blisko 1000 pań zajmuje różne stanowiska. Są szefowymi departamentów, liderkami licznych społecznych inicjatyw funkcjonujących w samorządzie. Wojewódzkimi samorządowymi jednostkami organizacyjnymi kieruje 39 pań.

Co drugi sołtys jest sołtyską

Statystyki pokazują też, że coraz więcej kobiet zostaje sołtysami. Według danych GUS w 2019 r. na Mazowszu było 7315 sołtysów, z czego aż 3218 to kobiety! Panie świetnie spełniają się w tej roli. Są zaangażowane, przedsiębiorcze, energiczne. A jeszcze 10 lat temu płeć piękna stanowiła niespełna 1/3 grona sołtysów (według danych GUS z 31 grudnia 2010 r. w Polsce było 40,3 tys. sołtysów, z których 30,7 proc. stanowiły kobiety). Zaangażowanie w instytucje samorządu wiejskiego stanowiło domenę mężczyzn. „Reprezentowanie interesów rodziny i gospodarstwa w lokalnym życiu publicznym było tradycyjną rolą mężczyzny. Pomimo uzyskania praw wyborczych w 1918 r., aktywność kobiet w samorządzie wiejskim bądź gminnym należała do rzadkości, zarówno w dwudziestoleciu międzywojennym jak i pierwszych dekadach po wojnie”[1].  

Obserwowany na przestrzeni kilku dekad wzrost kompetencji społecznych i kulturowych kobiet wiejskich (które często są obecnie lepiej wykształcone niż mężczyźni), ale też zmieniające się role społeczne kobiet i mężczyzn w polskim społeczeństwie sprawiły, że coraz więcej kobiet obejmowało funkcję sołtysa (np. ponad 60 lat temu w Polsce było zaledwie jeden procent sołtysek, a w 2011 r. już  34,7 proc.).

Pań w samorządach stopniowo przybywa

Coraz więcej kobiet piastuje stanowiska wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. „Po wyborach w 1990 r. ich odsetek w gminach wiejskich ledwie przekraczał 9 proc., po 2014 r. był już niemal trzykrotnie wyższy”[2].

– Muszę przyznać, że praca szefa miasta czy gminy tylko pozornie jest łatwa i prestiżowa. W istocie wiąże się z dużymi wyrzeczeniami, nierzadko potężnym stresem i całkowitym brakiem czasu wolnego, ale my, kobiety, dajemy radę! – przyznaje Elżbieta Radwan[3], która jest burmistrzem Wołomina kolejną kadencję (zasiadła w fotelu burmistrza po raz pierwszy w historii miasta, po wygranych wyborach samorządowych w 2014 r.)

Młodzieżowe radne

Także młodzież coraz chętniej angażuje się w sprawy publiczne. Młodzi ludzie wiedzą, że bierność nie popłaca. Przygodę z działalnością obywatelską młode Mazowszanki rozpoczęły w 2019 r. – jako radne Młodzieżowego Sejmiku Województwa Mazowieckiego (jest ich 23 z 51 radnych) czynnie angażują się w prace tego gremium. Przewodniczącą jest Wiktoria Kostrzewa (Warszawa), wśród jej 5 zastępców 3 są także kobietami – Elżbieta Gimzicka (Warszawa), Małgorzata Trzaskowska (pow. otwocki) i Wiktoria Nowocień z Szydłowca. Sekretarzem sejmiku jest Oliwia Wyrzykowska (Płock). Z kolei funkcję rzeczniczki prasowej radni powierzyli Julii Senator z gminy Błędów (pow. grójecki). Są ambitne, mają głowę pełną pomysłów i nie boją się wyzwań. Głośno mówią o sprawach ważnych dla nich, dla społeczności, w których na co dzień żyją. Zgłaszają swoje pomysły i problemy. Walczą o to, by głos, także młodych Mazowszanek był respektowany. Są słyszane i słuchane.

Kolej coraz bardziej kobieca

W zespole Drużyn Konduktorskich Kolei Mazowieckich pracuje 140 kobiet. To dwa razy więcej niż 10 lat temu. Wyraźnie widać, że na tym stanowisku nastąpiła duża zmiana. Z jakich powodów kobiety decydują się na wykonywanie tej pracy?

– Jako kierowniczka pociągu w Kolejach Mazowieckich pracuję od blisko 5 lat. Ta praca to wyzwanie – każdy dzień jest inny, a do każdej służby należy podchodzić z takim samym zaangażowaniem i zapałem. Cenię sobie kontakt z pasażerami i nie wyobrażam sobie siebie w pracy za biurkiem – mówi Magdalena Jabłońska, kierowniczka pociągu KM.

Choć w nieco mniejszym zakresie, ale zmiana dokonuje się także na innych stanowiskach. W 2011 roku w KM pracowało 5 dyspozytorek, a obecnie jest ich 14. Liczba zatrudnionych
w zespole napraw taboru kobiet również wzrosła – z 10 do 17. Zawodem, w którym kobiety wciąż są rzadkością, jest zawód maszynisty pojazdu trakcyjnego, ale i tutaj widać zmiany. W Kolejach Mazowieckich są aktualnie dwie Panie szkolące się na maszynistki. To Gabriela Karaś i Marta Kucharska. Obie są w trakcie kursu na świadectwo maszynisty.

Samorząd wspiera Panie

Na terenie Mazowsza działają liczne organizacje zrzeszające mieszkanki obszarów wiejskich. Są to zarówno koła gospodyń wiejskich, organizacje pozarządowe, jak i lokalne grupy. Ich działanie bardzo często oparte jest na pielęgnowaniu tradycji i kultury zarówno całego Mazowsza, jak i małej ojczyzny, z której się wywodzą. Coraz częściej to właśnie kobiety angażują się w życie społeczne swoich wspólnot, podejmują wyzwania, wspierają mieszkańców, promują swoją wieś czy gminę. Samorząd Mazowsza dostrzega to i od kilku lat nagradza liderki społeczności wiejskiej – działaczki lokalne, członkinie kół gospodyń wiejskich, organizacji pozarządowych, lokalnych grup działania itp. które są zaangażowane w pracę na rzecz innych, przyczyniając się do rozwoju „małych ojczyzn” (konkurs adresowany jest do aktywnych kobiet, które działają na terenach wiejskich województwa mazowieckiego).

– Na mazowieckiej wsi nie brakuje kobiet energicznych i przedsiębiorczych. To kobiety, które nie boją się wyzwań i często realizują inicjatywy, których nie podjąłby się niejeden mężczyzna. Są w stanie zrobić wiele na rzecz swoich lokalnych społeczności – podkreśla członek zarządu Janina Ewa Orzełowska.

Królewski koncert na Dzień Kobiet

Wszystkie Panie, 8 marca, o godz. 19.00, zapraszamy na specjalny koncert transmitowany online. Organizatorem wydarzenia jest  Mazowiecki Teatr Muzyczny im. Jana Kiepury. Zachęcamy do oglądania!