Towarzystwo Naukowe Płockie (TNP) jest najstarszym stowarzyszeniem naukowym w Polsce. W ogromnym stopniu przyczyniło się do rozwoju kulturalnego i naukowego swojego miasta i regionu. Działalnością inspiruje pozostałe towarzystwa naukowe w kraju. I tak już 200 lat, bo tyle minęło od założenia TNP. W uroczystościach jubileuszowych uczestniczył marszałek Adam Struzik, który odebrał tytuł Honorowego Członka.

 

– Dwa wieki funkcjonowania, niezwykle cenne zbiory bibliofilskie Biblioteki Zielińskich, tysiące prac i artykułów w 60-letnich Notatkach Płockich – to niezwykle cenny dorobek, którym może poszczycić się dziś Towarzystwo Naukowe Płockie. Bez jego działalności i wytrwałej pracy jego członków Mazowsze byłoby uboższe o wiedzę i gromadzone tu skarby dziedzictwa kulturalnego i narodowego. TNP było też założycielem w 1821 r. Muzeum Mazowieckiego, którego organizatorem jest teraz Samorząd Województwa Mazowieckiego – podkreślił marszałek Adam Struzik.

Niezwykłe zbiory i ważne wyróżnienia

Właśnie w muzeum otwarto imponującą wystawę , którą będzie można zobaczyć jeszcze do 16 grudnia br. Pokazuje 200 bibliofilskich obiektów od IX do końca XVIII w., będących w posiadaniu TNP – m.in. pierwsze wydanie dzieła Mikołaja Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium, libri VI” wydana w Norymberdze w 1543 r.

Jubileusz był dobrą okazją, aby docenić i wyróżnić wieloletnich członków towarzystwa za ich wkład w utrwalanie dziedzictwa kulturowego i historycznego Mazowsza, Polski i Europy. Medalami Pamiątkowymi „Pro Masovia” za wybitne zasługi dla rozwoju naszego województwa wyróżniono m.in. prof. Zbigniewa Kruszewskiego, prezesa TNP od 2002 r. oraz Jana Milnera, skarbnik organizacji.

Podczas jubileuszu uhonorowano też marszałka Adama Struzika.

– Jestem członkiem zwykłym TNP od 1992 r., ale dziś zostałem zaszczycony godnością̨ Członka Honorowego Towarzystwa Naukowego Płockiego. Jest to dla mnie jedno z najcenniejszych wyróżnień – zaznaczył marszałek.

Dwa wieki pracy na rzecz nauki i kultury Mazowsza

TNP utworzono 3 czerwca 1820 r. przy Szkole Wojewódzkiej Płockiej (obecnie Liceum im. Marszałka Stanisława Małachowskiego). Jego głównym założeniem był rozwój nauki i oświaty. Nagromadzony w wyniku badań regionalnych zasób stał się bazą dla powołanego w 1821 r. – z inicjatywy członków Towarzystwa – muzeum. Jego zbiory (ponad 10 tys. eksponatów) obecnie znajdują się w Muzeum Mazowieckim w Płocku, które jest najstarszym muzeum publicznym w kraju.

Na dorobek naukowy TNP składają się m.in. osiągnięcia poszczególnych sekcji: historycznej, pedagogicznej, dialogu oraz nauk: społecznych, humanistycznych, technicznych. Towarzystwo podejmuje liczne inicjatywy ze sfery kultury i sztuki, organizuje wystawy, odczyty, sesje, wykłady i konferencje. Od 1970 r. prowadzi Seminarium Doktoranckie, które przygotowało 34 seminarzystów do uzyskania stopnia doktora, przyczyniając się w ten sposób do powiększenia potencjału rozwojowego Płocka i regionu.

Towarzystwo zajmuje się także działalnością wydawniczą. Do najważniejszych osiągnięć w tej dziedzinie należy zaliczyć wydawanie od 1956 r. kwartalnika „Notatki Płockie”. Innymi pozycjami, jakie opublikowano staraniem TNP, są m.in. trzy edycje „Dziejów Płocka” (1973, 1979, 2000–2006), trzy edycje „Sztuki Płocka” Kazimierza Askanasa (1974, 1985, 1991), „Mazowsze Płockie w czasach wojny światowej i powstania Państwa Polskiego” Tadeusza Świeckiego i Franciszka Wybulta (1932), „Materiały do dziejów Ziemi Płockiej” Michała Grzybowskiego (1981–2000), „Towarzystwo Naukowe Płockie – podmiot życia publicznego”

Zbigniewa Kruszewskiego (2011), „Dwa wieki prasy płockiej” Wiesława Końskiego (2012). Ważnym przedsięwzięciem jest również wznowienie w 2014 r. wydawania własnego czasopisma naukowego pt. „Rocznik Towarzystwa Naukowego w Płocku” (pierwszy tom ukazał się w 1929 r.).

Bardzo ważną rolę w działalności Towarzystwa odgrywa prowadzenie Biblioteki im. Zielińskich, która jest jedną z najstarszych w kraju i największych książnic na Mazowszu. Towarzystwo Naukowe Płockie obok roli kulturotwórczej jest czynnikiem aktywizacji miejscowego środowiska.

(na podst. mat. TNP na www.tnp.org.pl )