Psychiatria dziecięca w Polsce jest w bardzo złym stanie. Brakuje specjalistycznych oddziałów, lekarzy, świadczenia z NFZ są niewystarczające. Każda placówka, a nawet oddział prowadzący leczenie psychiatryczne dzieci i młodzieży są więc na wagę złota. Dlatego samorząd Mazowsza, chcąc wspomóc Szpital Rehabilitacyjny Uzdrowisko Konstancin-Zdrój SA, utworzy przy placówce szkołę dla leczących się w nim psychiatrycznie młodych ludzi.

– Decyzja nie była łatwa, ale nie mogła być inna. Nie chodzi o koszty, choć te nie są małe, ale o to, że tego typu dziania nie są obowiązkiem samorządu województwa. Jednak sytuacja w dziecięcej psychiatrii jest zatrważająca. Nie ma systemowego wsparcia dla leczenia młodych osób z problemami psychiatrycznymi. Dlatego zdecydowaliśmy o utworzeniu szkoły dla pacjentów działającego w szpitalu w Konstancinie-Jeziornie oddziału psychiatrycznego – podkreśla marszałek Adam Struzik.

Prośba szpitala – reakcja samorządu

W połowie ubiegłego roku w Szpitalu Rehabilitacyjnym Uzdrowisko Konstancin-Zdrój SA utworzono Oddział Psychiatryczny dla Dzieci i Młodzieży. Oddział zdobył pięcioletni kontrakt na świadczenie medyczne z NFZ. Jego pacjentami są młodzi ludzie w wieku od 15 do 18 lat, czyli podlegający obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki.

Zgodnie z przepisami obowiązek zorganizowania kształcenia oraz specjalnych działań opiekuńczo-wychowawczych w szpitalach spoczywa na organach prowadzących placówki medyczne. Szpitale są zobowiązane jedynie do udostępniania miejsca do nauki. W placówkach medycznych tworzy się szkoły i przedszkola specjalne. Aby móc ten obowiązek realizować, szpital w Konstancinie-Jeziornie zwrócił się do urzędu marszałkowskiego o pomoc w zorganizowaniu w placówce szkoły dla pacjentów. Szpital w Konstancinie-Jeziornie nie jest placówką samorządu Mazowsza.

– Dramatycznie rośnie liczba dzieci i młodzieży, które potrzebują kompleksowej pilnej opieki psychiatrycznej zarówno w trybie dziennym, jak i w trybie stacjonarnym. A dzieci muszą się uczyć. Podjęliśmy tę bezprecedensową decyzję, bo nie możemy być obojętni wobec tak dużego problemu, jakim jest dziś sytuacja w psychiatrii dziecięcej – dodaje członek zarządu województwa mazowieckiego Elżbieta Lanc. 

Na początku tego roku po sprawdzeniu prawnych i organizacyjnych możliwości zaspokojenia potrzeb edukacyjnych pacjentów Oddziału Psychiatrycznego dla Dzieci i Młodzieży w Szpitalu Rehabilitacyjnym Uzdrowisko Konstancin-Zdrój SA, kierując się potrzebami i dobrem pacjentów oddziału, podjęto prace zmierzających do powołania Zespołu Szkół Specjalnych w Uzdrowisku Konstancin Zdrój SA. W jego skład mają wejść – Szkoła Podstawowa Specjalna i Liceum Ogólnokształcące Specjalne.

Zespół Szkół to optymalne rozwiązanie zarówno pod względem prawnym, pedagogicznym, jak i organizacyjnym. Ta forma umożliwi prawidłowe zarządzanie placówką oświatową oraz pozwoli zapewnić najlepsze z możliwych warunki kształcenia, wychowania i opieki pacjentom oddziału psychiatrycznego.

Jeszcze w tym roku nowo utworzony Zespół Szkół w Konstancinie-Jeziornie uzyska dotację z budżetu Mazowsza  w wysokości 300 tys. zł. W przyszłym roku szacuje się, że na funkcjonowanie szkoły trzeba będzie przeznaczyć blisko 900 tys. zł, z czego 300 tys. zł to będzie subwencja oświatowa. A jest to zobowiązanie bezterminowe.

Radni województwa mazowieckiego, na posiedzeniu sejmiku 20 maja, zdecydowali o utworzeniu Zespołu Szkół Specjalnych w Uzdrowisku Konstancin Zdrój SA.

Wstrząsające statystyki

Statystyki są więcej niż złe. Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia co piąty nastolatek ma problemy psychiczne lub behawioralne. W 2017 r. polska policja odnotowała 730 prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży. Coraz więcej młodych ludzi potrzebuje pomocy psychiatrycznej. Rośnie liczba dzieci przejawiających zaburzenia zachowania agresywne i dyssocjalne.

Niestety zgodnie z informacjami NFZ czas oczekiwania na przyjęcie planowe do oddziału stacjonarnego psychiatrii dziecięcej i oddziału dziennego psychiatrii dziecięcej wynosi do 9 miesięcy, a do poradni zdrowia psychicznego dla dzieci nawet do około 2 lat! Trudną sytuację potwierdza Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie psychiatrii dzieci  i młodzieży, w którym czytamy „stale rośnie zapotrzebowanie na konsultacje psychiatrów dzieci i młodzieży oraz inne świadczenia z zakresu psychiatrii dzieci i młodzieży, ponieważ wzrasta rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży oraz obniża się wiek zachorowania”.

Centrum Zdrowia Psychicznego

Na Mazowszu sytuacja niestety nie jest dobra. W Mazowieckim Centrum Neuropsychiatrii w Zagórzu brakuje miejsc dla pacjentów zarówno w opiece ambulatoryjnej, jak i stacjonarnej. Samorząd Mazowsza na początku roku rozpoczął budowę Ambulatoryjnego Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży, to jego odpowiedź na ciągle rosnące zapotrzebowanie na opiekę psychiatryczną dla dzieci i młodzieży. Centrum będzie się mieścić w Warszawie, przy ul. Koszykowej. Na jego powstanie samorząd Mazowsza przeznaczył blisko 18 mln zł, ale jego budowa jeszcze potrwa.