Nowe wyzwania dla regionów europejskich w tworzeniu infrastruktury informacji przestrzennej oraz budowy społeczeństwa informacyjnego, cyberbezpieczeństwo, a także efektywne wdrażanie e-usług w administracji – to tylko niektóre z tematów seminarium eksperckiego, które odbyło się 8 i 9 maja w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie.

Na otwarcie spotkania wystąpił marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik. Gospodarz dwudniowego wydarzenia wprowadził uczestników w zagadnienia związane z cyfryzacją oraz e-administracją na Mazowszu. Zwrócił uwagę na istotny aspekt transformacji cyfrowej, jakim jest możliwość optymalizacji działań i usprawnienie procesów decyzyjnych.

– Mazowsze od lat zaangażowane jest w budowanie infrastruktury informacji przestrzennej oraz w rozwój społeczeństwa informacyjnego. Doskonałym przykładem może być np. nasz portal Wrota Mazowsza. Wspieramy tworzenie, zastosowanie i rozwój powszechnych i przyjaznych technologii informacyjno-komunikacyjnych. Dbamy o transfer wiedzy oraz podnoszenie umiejętności informatycznych i informacyjnych mieszkańców, przedsiębiorców i urzędników. Faktyczne wykorzystywanie usług i rozwiązań cyfrowych sprzyja podniesieniu jakości życia mieszkańców. To wszystko wzmacnia rozwój gospodarczy i konkurencyjność naszego regionu – podkreślił marszałek Adam Struzik.

W Seminarium uczestniczyli także goście zagraniczni, m.in. Martin Roger – ambasador Republiki Estońskiej w RP, Hugo De Groof – przedstawiciel Komisji Europejskiej – DG Environment oraz Stefan Jensen – przedstawiciel Europejskiej Agencji Środowiska.

Seminarium eksperckie 8–9 maja

Dwudniowe seminarium, z udziałem polskich i zagranicznych przedstawicieli świata nauki, samorządowców i przedsiębiorców oraz specjalistów w tym zakresie, było również doskonałą okazją do dyskusji m.in. o kierunkach rozwoju Regionalnych Systemów Informacji Przestrzennej. Poruszone zostały także sprawy związane z próbą wypracowania zintegrowanej strategii rozwoju Infrastruktury Informacji Przestrzennej i cyfryzacji, w tym smart city i smart village.

Spotkanie odbyło się w ramach Zespołu Eksperckiego ds. Regionalnych Systemów Informacji Przestrzennej (RSIP) i Zespołu Eksperckiego ds. Społeczeństwa Informacyjnego (SI) przy Związku Województw RP i było połączone z naradą Geodetów Województw oraz wspólnym posiedzeniem obu Zespołów.

Pierwszy dzień

Pierwszy dzień Seminarium upłynął pod znakiem dyskusji na temat wyzwań dla regionów europejskich w tworzeniu Infrastruktury Informacji Przestrzennej oraz budowy Społeczeństwa Informacyjnego.

Ambasador Estonii w Polsce Martin Roger wystąpił z prezentacją na temat cyfrowych usług w Estonii "Enter e-Estonia. The coolest digital society". Transformacja cyfrowa jest nie tylko zmianą technologiczną, ale zmianą organizacyjną na styku technologii, administracji, biznesu i ludzi. Estonia jest pionierem we wdrażaniu elektronicznych usług dla mieszkańców. Przykład Estonii pokazuje jak duże jest zapotrzebowanie, ale też zaufanie mieszkańców i przedsiębiorców do usług cyfrowych. Oprócz podstawowych zagadnień związanych z rejestracją firmy, usług bankowych, złożenia deklaracji podatkowych czy wniosków o dokumenty, w Estonii, jako w jednym z niewielu krajów, można nawet zagłosować w wyborach i online śledzić ich wyniki. Jako cyfrowe społeczeństwo, mieszkańcy Estonii od szkolnych lat uczą się informatyki i programowania, co staje się podwaliną dla wykształconego cyfrowego społeczeństwa, konkurencyjnego na światowym rynku pracy. Mimo ogromnego zaufania do sieci Internet, Estonia nie zapomniała o środkach ostrożności i jako jeden z pierwszych krajów wdrożyła narodową strategię cyberbezpieczeństwa, dzięki której dane mieszkańców nie mogą być udostępniane każdej służbie na każde zapytanie, tylko z wyraźnie uzasadnionych powodów, a sami mieszkańcy mają dostęp do informacji kto i kiedy miał wgląd w ich dane.

Podczas panelu dyskusyjnego – z udziałem m. in. ekspertów ze struktur europejskich – Stefana Jensena oraz Hugo de Groofa, a także Ambasadora Estonii Martina Rogera i zastępcy Prezydenta m.st. Warszawy Michała Olszewskiego – dominowały kwestie związane z wyzwaniami, jakim muszą sprostać regiony w zakresie cyfryzacji i zarządzania tworzonymi bazami danych, we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego oraz z trendami i trudnościami w postępującej transformacji cyfrowej.

Przedmiotem uwagi były również sprawy wykorzystania obrazów satelitarnych, o coraz lepszych parametrach dokładności, do realizacji zadań administracji oraz ich rosnącej powszechności i zwiększaniu świadomości odbiorców końcowych.

Drugi dzień

Drugiego dnia uczestnicy Seminarium mieli okazję wysłuchać Marleny Happach - Dyrektor Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy, oraz Moniki Konrad – Dyrektor Miejskiej Pracowni Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju, które zapoznały zebranych z wykorzystaniem Big Data w prowadzeniu procesów planowania przestrzeni miejskiej w Warszawie.

Sprawy partycypacji społecznej z wykorzystaniem narzędzi GIS zaprezentowała Maria Andrzejewska - Dyrektor Centrum UNEP/GRID-Warszawa, na przykładzie zrealizowanego projektu społecznego „Ciepło dla Pragi”. Celem było zwiększenie świadomości energetycznej warszawiaków i nauka wykorzystania modelowania 3D (przy zastosowaniu możliwości gry komputerowej Minecraft) do planowania przyjaznej przestrzeni miejskiej.

Idea inteligentnych miast z myślą o poprawie życia mieszkańców była przedmiotem wystąpienia prof. Roberta Olszewskiego z Politechniki Warszawskiej. W dość szczególny sposób rozważył kwestię możliwości wykorzystania technologii z korzyścią, ale też z zagrożeniami dla społeczności miejskiej. Technologia może pomóc w realizacji celów i często pomaga, ale należy jej pilnować i nad nią panować, ponieważ miarą sukcesu jest zaangażowanie społeczne mieszkańców i urzędników w tworzenie przemian, a nie tylko wykorzystywanie nowinek technicznych i rozwijanie sztucznej inteligencji. Bez umiejętności wykorzystania technologii, żadne narzędzia samodzielnie nie spełnią założeń smart city.

Niezwykle ciekawym i przyszłościowym był temat zaprezentowany przez prof. Krzysztofa Piecha z Uczelni Łazarskiego. Blockchain, bo o nim mowa, został przedstawiony jako najbezpieczniejsze rozwiązanie transferu danych, którego nie można sfałszować, jak w przypadku każdego innego rodzaju plików. Jego zastosowanie, nie tylko w administracji publicznej, może przynieść wymierne korzyści – przede wszystkim automatyzację procesów, bezpieczeństwo transakcji, zaufanie oraz oszczędności. Przytoczone przykłady Dubaju czy Estonii zmusiły słuchaczy do refleksji, że blockchain nie musi być kojarzony ze spekulacją i kryptowalutami, tylko z czymś niezwykle pożytecznym.

O korzyściach z publikowania danych przestrzennych pochodzących z administracji publicznej jako linked open data (otwarte dane) zapoznał słuchaczy dr inż. Adam Iwaniak z Wrocławskiego Instytutu Zastosowań Informacji Przestrzennej i Sztucznej Inteligencji. Udostępnianie danych na otwartych licencjach i w otwartych standardach pozwala potencjalnym użytkownikom na kreowanie nowych usług i produktów, co prowadzi pośrednio do pobudzenia gospodarek regionalnych, a bezpośrednio do weryfikacji, bieżącej aktualizacji i zwiększania zasobu danych urzędowych, czyli niewątpliwie przynosi korzyści ekonomiczne. Z uwagi na niewystarczające rozpowszechnienie w Polsce, powoduje że jest to obszar o silnym potencjale rozwojowym.

Cyfryzacja w regionach jest nieuchronna i konieczna, a przykład Estonii powinien być inspiracją dla regionów w tworzeniu innowacji technologicznych w usługach cyfrowych. Kształtowanie umiejętności zarządzania zasobami danych może przynieść nie tylko korzyści ekonomiczne ale przede wszystkim społeczne. Wzrost wolumenu dobra wspólnego poprzez stwarzanie warunków aktywności cyfrowej w regionach przekłada się bezpośrednio na wzrost efektywności i kształtowanie umiejętności działań wśród kadry zarządzającej.