Dwudziestu prelegentów i dwustu pięćdziesięciu uczestników wzięło udział w dziesięciogodzinnych wykładach i panelach dyskusyjnych podczas konferencji „Dobre Praktyki dla Mazowsza w zakresie profilaktyki uzależnień”, która odbyła się w dniach 10–11 kwietnia. Organizatorem było Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej (MCPS), we współpracy z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA) i Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii (KBPN).

W konferencji uczestniczyli m.in.: członek zarządu województwa Elżbieta Lanc, p.o. dyrektora MCPS Aleksander Kornatowski, zastępca dyrektora KBPN dr Bogusława Bukowska, zastępca dyrektora PARPA Katarzyna Łukowska oraz zastępca dyrektora MCPS Mariusz Budziszewski.

– Kiedyś walczyliśmy z alkoholem i z narkotykami, a teraz musimy się skupić również na e-uzależnieniach, które są wielkim zagrożeniem dla relacji naszych i naszych dzieci – podkreśliła członek zarządu Elżbieta Lanc.

Pierwszy dzień obrad

Konferencję rozpoczął wykład dr Leszka Mellibrudy, który zaprezentował mechanizm działań uzależnieniowych i pokazał dlaczego reklamy szkodzą. Prelegent skupił się na ich negatywnych skutkach i uzmysłowił, że reklamy zachęcając dzieci do niepotrzebnych zakupów, przywiązując do markowych produktów, prowadzą do lekceważenia innych, zachęcają do niezdrowego jedzenia i mają negatywny wpływ na poczucie własnej wartości.

Zagadnienia związane z reklamą były również przedmiotem prezentacji Anny Puchacz-Kozioł, radcy prawnego z PARPA, która na przykładach konkretnych reklam i akcji promocyjnych pokazała, jak rozpoznać łamanie prawa przez koncerny produkujące napoje alkoholowe. Ze smutkiem trzeba przyznać, że w wielu przypadkach jest to „walka z wiatrakami”.

Zdaniem Katarzyny Łukowskiej, zastępcy dyrektora PARPA, jednym z najsilniej oddziałowujących sposobów na walkę z uzależnieniami i łamaniem prawa jest „ban – konsekwentny zakaz reklamowania napojów alkoholowych, nie profilaktyka”. Jej wykład dotyczący wydatków w ramach takich gminnych programów, kwestionowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli oraz PARPA, zaprezentował perspektywę prawną i merytoryczną problemu. Prelegentka przedstawiła przykłady wydawania środków finansowych z tak zwanego „korkowego”, które przesuwane są na działania, które nie powinny być finansowane z tych środków.

Dr hab. Barbara Bętkowska-Korpała, specjalistka psychologii klinicznej i psychoterapeuta przedstawiła wykład pt.: „Krótkoterminowa terapia par w procesie zdrowienia w uzależnieniu”, podczas którego wykazała, że ta forma terapii może być świetnym uzupełnieniem leczenia w chorobie alkoholowej, pomagając rodzinie ponownie nawiązać więzi i nauczyć się komunikować w zupełnie nowej sytuacji.

Drugi dzień konferencji

Profilaktyce i programom rekomendowanym w przeciwdziałaniu uzależnieniom poświęcony był drugi dzień obrad.  W pierwszym panelu – moderowanym przez Piotra Oniszka z Wydziału ds. Profilaktyki Uzależnień MCPS – dr Piotr Jabłoński, dyrektor KBPN zaprezentował problem narkotyków, nowych substancji psychoaktywnych i narkomanii w Polsce. Następnie dr Bogusława Bukowska opowiedziała o wspieraniu samorządu terytorialnego w tworzeniu i wdrażaniu programów przeciwdziałania narkomanii. Małgorzata Dalmata z Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii KBPN przedstawiła dane dotyczące realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Samorządu Terytorialnego w 2017 roku.

Podczas drugiego panelu dyskusyjnego zostały poruszone zagadnienia programów rekomendowanych, profilaktyki i działań samorządu terytorialnego w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom. Rozmawiali: Agnieszka Busz, dyrektor Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych z Urzędu Miasta Płocka; Jadwiga Gawkowska, dyrektor Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień; Anna Borucka z Działu Profilaktyki i Edukacji Publicznej KBPN; Wojciech Targos, kierownik Świetlic Środowiskowych w Wołominie; Jacek Ruszczewski, pełnomocnik Zarządu Województwa Opolskiego ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Uzależnień, ekspert Wojewódzki ds. Informacji o Narkotykach i Narkomanii oraz moderujący panel – Sławomir Pietrzak z Urzędu Miasta we Wrocławiu. Poza wymianą doświadczeń uczestnicy panelu stworzyli mapę marzeń dotyczącą zagadnienia: profilaktyka powinna być przedmiotem obowiązkowym już od najmłodszych lat, wzmocnienie kontroli w dostępności do używek, budowanie kompetencji wśród osób, które zajmują się profilaktyką oraz tworzenie rekomendowanych programów, a przede wszystkim, aby to człowiek był ważniejszy od pieniędzy. Jeśli te marzenia się spełnią, to walka z uzależnieniami będzie na pewno łatwiejsza.

Ostatni panel dotyczył uzależnień behawioralnych, w tym tych wirtualnych, które w dzisiejszych czasach są wszechobecne. Moderatorem był dr Adam Krzyżanowski – Główny Specjalista Wydziału ds. Profilaktyki Uzależnień MCPS. W panelu wzięli udział: Danuta Muszyńska, kierownik Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych KBPN; dr Magdalena Rowicka, psycholog z Instytutu Psychologii i Akademii Pedagogiki Specjalnej; Marcin Sochocki, socjolog z Fundacji Poza Schematami.

Na zakończenie konferencji dyrektor Aleksander Kornatowski zaprosił uczestników do współpracy i obiecał, że Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej będzie nadal podejmowało działania na rzecz promocji wiedzy i wymiany doświadczeń z zakresu profilaktyki uzależnień tak, aby ich wdrażanie pozytywnie wpływało na skuteczną walkę z uzależnieniami.