Wystawy, koncerty, wykłady, wieczory poezji i pieśni patriotycznych – z okazji obchodzonego w tym roku jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości mazowieckie instytucje kultury przygotowały dla mieszkańców i turystów wiele ciekawych wydarzeń.

Rocznicowe obchody są okazją do przypomnienia najważniejszych wydarzeń oraz postaci, dzięki którym nasza Ojczyzna po 123 latach niewoli i ciemiężenia przez zaborców odzyskała w 1918 r. suwerenność i wróciła na mapy świata. To także dobra okazja do tego, by prześledzić dzieje Polski w ciągu minionego stulecia i przemiany, jakie się w niej dokonały.

Na terenie całego Mazowsza obchody jubileuszu odzyskania niepodległości służą nie tylko umacnianiu poczucia wspólnoty narodowej i okazywaniu radości z przynależenia do niej, ale także przyczyniają się do rozwijania wśród mieszkańców tożsamości regionalnej.

Do wspólnego świętowania 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości zapraszają:

Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach

• koncert patriotyczny z udziałem solistów Teatru Wielkiego Opery Narodowej w Warszawie. 11 listopada, godz. 14.00, wstęp wolny.

Muzeum Mazowieckie w Płocku

• wieczór poezji i pieśni patriotycznych „Posłuchaj wnuczku”, 8 listopada godz. 17.00, Wstęp wolny. Spotkanie poświęcone wydarzeniom pamiętnych dni listopadowych 1918 r. w Płocku zawartych we wspomnieniach Marii Macieszyny. Wystąpią także chór Vox Maiorum Stowarzyszenia Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz zespół Santiago z parafii św. Jakuba w Imielnicy. Najważniejszym punktem wieczoru będzie wspólne śpiewanie pieśni i piosenek niepodległościowych;
• wystawa czasowa „Kiedy stała się wolność... Polska – Mazowsze – Płock w latach 1918-1921" (współorganizator TNP), wystawa czynna od 9 listopada br. do 28 lutego 2019 r., wernisaż 9 listopada 2018 r., godz. 13.00. Ekspozycja przywołuje pierwsze lata niepodległości w Płocku poprzez pryzmat dokumentów, fotografii, plakatów. Pokazuje przemiany polityczne (wybory do Sejmu Ustawodawczego, wybory do Rady Miejskiej miasta Płocka), gospodarcze i kulturalne w kontekście wydarzeń lokalnych i ogólnopolskich. Głównymi bohaterami wystawy są płocczanie, angażujący się w budowę odrodzonej Rzeczypospolitej;
• wystawa czasowa „Wielka wojna 1914–1918 oczyma płocczanina Florentyna Piotrowskiego" czynna od 9 do 30 listopada br. Florentyn Piotrowski to płocki fotograf, który wyruszając na front z aparatem fotograficznym uwiecznił swą wojskową drogę. Album ze zdjęciami z okresu I wojny światowej po wielu latach trafił do zbiorów Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Po raz pierwszy będzie można obejrzeć wszystkie zdjęcia z żołnierskiej wędrówki płockiego fotografa.

Muzeum Żydów Mazowieckich Oddział Muzeum Mazowieckiego w Płocku

• wykład „Polacy w obliczu Zagłady. Z relacji historii mówionej” Joanny Król z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, 8 listopada, godz. 18.00. W latach 2014–2015 pracownicy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN przeprowadzili projekt historii mówionej, w którym dociekali, jak eksterminacja dokonana przez Niemców na Żydach wpłynęła na świadomość ich polskich sąsiadów oraz przyszłe pokolenia, urodzone już po wojnie. Przeprowadzonych zostało trzydzieści wywiadów z rozmówcami z regionów centralnej, wschodniej i południowej Polski. Byli to przedstawiciele trzech pokoleń – bezpośrednich świadków wojny, osób urodzonych po wojnie (lata 50. i 60.) oraz osób wychowanych w dobie transformacji ustrojowej w Polsce. Podczas wykładu przedstawione zostaną wybrane przykłady.

Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie

• do 9 grudnia można zwiedzać dwie wystawy z okazji stulecia odzyskania niepodległości – „Gwiazdy sportu w Niepodległej” i „Dyplomy sportowe II Rzeczpospolitej”. Wystawa „Gwiazdy sportu w Niepodległej” pozwala spojrzeć na dzieje polskiej kultury fizycznej sprzed blisko stu lat przez pryzmat kilkunastu najwybitniejszych postaci tamtego okresu. Z kolei ekspozycja „Dyplomy sportowe II Rzeczpospolitej” prezentuje sto niepowtarzalnych dyplomów sportowych z okresu 1918–1939, zarówno nagrodowych, honorowych, jak i uznaniowych.

Muzeum Regionalne w Siedlcach

• 10 listopada, w ratuszu pod „Jackiem” od 15.30 zaplanowano m.in. koncert zespołu „Seniorynki” – „Na skrzydłach Orła Białego. 100-lecie Niepodległej”, wykład dr. Rafała Roguskiego „Mazowsze i Podlasie u progu Niepodległości w latach 1918–1921” oraz promocję książki Sławomira Kordaczuka „Siedlecka księga chwały 1914–1944. Mieszkańcy regionu w walce o wolność i niepodległość”;
• 11 listopada od 10.30, wystawy oraz pokazy m.in. sprzętu wojskowego i grup rekonstrukcyjnych. Otwarta zostanie wystawa historyczna „To jest czas, w którym trzeba poświęcić wiele, żeby wszystko ocalić”. Będzie także można spróbować wojskowej grochówki.

Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce

• 9 listopada, wystawa „Orzeł Biały na awersie. Pieniądz w Odrodzonej Polsce”;
• 10 listopada, godz. 12.00–14.30, „Drogi do Niepodległości – gra miejska”;
• 10 listopada 10.00–14.00 – punkty patriotyczne tworzenia kokard narodowych „Barwy Niepodległej”;
• 9–11 listopada, „Niepodległa w zbiorach Ostrołęckiego Klubu Kolekcjonerów UNIKAT”,  wystawa pocztówek, odznak, numizmatów o treści patriotycznej;
• 11 listopada, godz. 10.00–14.00 – impreza rodzinna „Barwy Niepodległej”. W programie m.in. warsztaty plastyczne wykonywania kokard, flag, świeczników i biało-czerwonych dekoracji, finał projektu „Rodzinny sztambuch patriotyczny”, a także urodziny Ojczyzny;
• 11 listopada, godz. 16.30 koncert „Ostrołęka śpiewa dla Niepodległej”, plac gen. J. Bema;
• 9–11 listopada – patriotyczny weekend kulinarny pod hasłem „Apetycznie i patriotycznie!”. Ostrołęckie kawiarnie i restauracje zapraszają do wspólnego świętowania urodzin Ojczyzny. W menu pojawią się dania specjalnie przygotowane na te wyjątkowe dni, a lokale zaprezentują się w biało-czerwonej odsłonie.

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

• 10 listopada, edukacyjna sobota dla dzieci i młodzieży, Oranżeria, wstęp bezpłatny. W ramach spotkania zaprezentowane zostaną utwory niepodległościowe w niecodziennej, uroczystej aranżacji na kwartet fletowy. Po koncercie dzieci i młodzież zostaną zaproszone na edukacyjny spacer związany z muzealnymi instrumentami.

Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie

• 9 listopada, godz. 12.00,  przy ul. Warszawskiej 61, uroczystości pod hasłem „Bohaterowie Niepodległości”.
  W ramach spotkania zaplanowano m.in. promocję książki Prezydentowi Prof. Ignacemu Mościckiemu – w 150. rocznicę urodzin – dr Bogumiła Umińska oraz koncert patriotyczny „A imię Jej – Niepodległa – w wykonaniu uczniów I LO im. Z. Krasińskiego w Ciechanowie” pod kierunkiem historyków Wioletty i Andrzeja Kamińskich.

Muzeum Niepodległości

• 8 listopada, godz. 18.00, wernisaż wystawy „Ważne znaki” prezentującej prace Józefa Krzysztofa Oraczewskiego. Odbędzie się on w galerii Brama Bielańska.

Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu

• wystawa „Adwokaci Polscy Ojczyźnie”, do 25 listopada. Przybliża sylwetki wybitnych polskich adwokatów, którzy wyróżnili się w historii Polski. Oprócz zdjęć, ekspozycja zawiera noty biograficzne oraz krótkie rysy historyczne. Wspomniane są zarówno postaci adwokatów walczących zbrojnie o niepodległość Polski pod zaborami, a także angażujących się w ratowanie polskiej tożsamości i kultury.  Prezentuje biogramy adwokatów, którzy po I wojnie światowej obejmowali ważne urzędy w administracji państwowej i samorządowej. Przypomniane są także sylwetki adwokatów-poetów, pisarzy, krytyków i historyków literatury, a nawet adwokatów, którzy zrobili karierę filmową jako aktorzy;
• wystawa Anki Leśniak „patRIOTki", czynna do 31 listopada. Projekt podejmuje problem patriotyzmu, ukazanego poprzez postawy kobiet z czasów zaborów. Punktem wyjścia jest tu książka Wojciecha Lady „Polscy Terroryści”, w której autor opisuje zamachy na carskich urzędników dokonywane na ziemiach dawnego zaboru rosyjskiego;

Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu

• do 31 maja 2019 r. można oglądać wystawę „Radomianie na drodze do niepodległości”. W zbiorowej pamięci jako datę odzyskania niepodległości przyjmujemy 11 listopada, zaś Radom jako pierwsze miasto w dawnym zaborze rosyjskim ogłosił niepodległość 2 listopada 1918 r. Radomianie na początku listopada 1918 r. okazali się nadzwyczaj sprawnymi organizatorami. „Republika Radomska” miała swój własny rząd tzw. Komitet Pięciu (Aleksy Rżewski, Stanisław Kelles-Krauz, Wacław Dębowski, Jan Wigura, Roman Szczawiński), ponadto własne wojsko, milicję, odpowiednie agendy zajmujące się pomocą społeczną. Po dniach samodzielnych rządów Komitet Pięciu podporządkował się Tymczasowemu Rządowi Republiki Polskiej w Lublinie, a ten 11 listopada oddał władzę powracającemu z Magdeburga Józefowi Piłsudskiemu.

Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli

• 11 listopada, debata BÓG HONOR SYNCZYZNA, godz. 17.00. Tematem dyskusji będzie współczesny patriotyzm, a punktem wyjścia Gombrowiczowska opozycja Ojczyzny i Synczyzny. Indywidualistyczne postulaty Gombrowicza nie zostały nigdy zrealizowane, a w Polsce co jakiś czas obserwujemy nawroty patriotyzmu nacjonalistycznego, z założenia podporządkowującego jednostkę narodowi. Czy możliwy jest w Polsce inny patriotyzm? Inny, to znaczy jaki? W dyskusji padnie zapewne wiele innych pytań i odpowiedzi, okazję do włączenia się w nią będzie miał każdy, kto do Wsoli przyjedzie.