Był wybitnym politykiem i mężem stanu. Jest też jednym z patronów roku 2018 na Mazowszu. W 134 rocznicę jego urodzin zorganizowano konferencję naukową upamiętniającą jego postać. Uczestniczył w niej marszałek Adam Struzik.

Maciej Rataj (1884–1940) był jednym z najwybitniejszych polityków okresu II Rzeczypospolitej. Pełnił najważniejsze stanowiska państwowe i polityczne. Był ministrem, marszałkiem Sejmu, dwa razy sprawował też – w zastępstwie – urząd prezydenta. W najcięższych latach okupacji niemieckiej, podzielił tragiczny los milionów Polaków i innych obywateli Rzeczypospolitej. Został zamordowany przez niemieckiego okupanta w Palmirach.          

– Konferencja ta odbywa się w pierwszych tygodniach obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 r. Samorząd województwa symbolem i fundamentem tych obchodów na Mazowszu, uczynił pięć wybitnych postaci historycznych – Romana Dmowskiego, Ignacego Paderewskiego, Józefa Piłsudskiego, Macieja Rataja i Wincentego Witosa – określając ich mianem Ojców Odnowicieli Rzeczypospolitej Polskiej. Dziś pochylamy się nad postacią Macieja Rataja. Jego walką o Polskę niepodległą i suwerenną, demokratyczną, praworządną i sprawiedliwą. Postawa Macieja Rataja w pełni na to zasługuje. Powinna być wzorcem i drogowskazem polityków i obywateli, zarówno w dzisiejszych czasach, jak i w przyszłości – podkreślił marszałek Adam Struzik.

Potencjał Rataja

Chłopskie pochodzenie nie przeszkodziło Ratajowi w osiągnięciu sukcesu w polityce. W komisji konstytucyjnej uchodził za jednego z lepszych specjalistów. Znany był także z umiejętności szukania kompromisu – skrajne opinie i koncepcje starał się zawsze doprowadzać do wspólnego mianownika. Miał olbrzymi talent mediatorski, dzięki któremu rozwiązywał najbardziej zacięte konflikty. Jego wizja państwa opierała się przede wszystkim na poszanowaniu prawa.

Konferencja naukowa „Maciej Rataj – marszałek Sejmu RP w II Rzeczypospolitej” zorganizowało Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego we współpracy z Klubem Parlamentarnym Polskiego Stronnictwa Ludowego. W toku obrad omówiono rolę, jaką odegrał ten wybitny polityk, będąc posłem do Sejmu Ustawodawczego (1919–1922) oraz Sejmów RP pierwszej (1922–1927), drugiej kadencji (1928–1930) i trzeciej kadencji (1930–1935) oraz pełniąc funkcje w różnych komisjach sejmowych, a szczególnie komisji konstytucyjnej. Zaakcentowano sprawowanie przez niego urzędu marszałka Sejmu RP I kadencji, a także pełnienie przez niego obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 1922 r., po zabójstwie Gabriela Narutowicza, a następnie po ustąpieniu Stanisława Wojciechowskiego. Przybliżono również funkcje pełnione przez Rataja w gremiach sprawujących władzę wykonawczą: Radzie Obrony Państwa i w rządzie Obrony Narodowej Wincentego Witosa.