Jest zgoda Komisji Europejskiej na podział statystyczny regionu. Od 2018 r. UE będzie traktować Mazowsze nie jako jeden szybko bogacący się region, ale dwie odrębne jednostki statystyczne. Decyzja ta pozwoli Mazowszu korzystać po 2020 r. z funduszy unijnych.

 

– To nasz wielki wspólny sukces. Udało się nam przekonać KE do podziału statystycznego Mazowsza. Starania o to prowadziliśmy od 2011 r. Dzięki tej decyzji nasz region po 2020 r. może liczyć na poważne wsparcie z UE. Nie ma więc już żadnego racjonalnego powodu, aby wracać do absurdalnych pomysłów podziału administracyjnego. Cóż, jak widać ciężka praca, determinacja i solidne argumenty wygrywają ze szkodliwym populizmem. Dziękuję wszystkim, którzy zaangażowali się w tę sprawę – posłom, radnym województwa, samorządowcom, ekspertom, ale i mediom, które w rzetelny sposób przedstawiały ten dość trudny temat. Dziękuję też mieszkańcom Mazowsza, od których wielokrotnie słyszałem słowa wsparcia w tej sprawie – podkreśla marszałek Adam Struzik.

Możliwości dla regionów

Od dłuższego czasu marszałek Adam Struzik, wielu samorządowców i ekspertów z Mazowsza mówili o groźnych dla regionu konsekwencjach pomysłu potencjalnego podziału administracyjnego województwa mazowieckiego. Przekonywali, że jedynym rozwiązaniem, dzięki któremu mniej zamożna część regionu będzie mogła otrzymać środki unijne po 2020 r., jest podział statystyczny. Taki zabieg nie generuje żadnych kosztów i nie niszczy tożsamości Mazowsza, a zwiększa szansę subregionów: siedleckiego, ostrołęckiego, radomskiego, płockiego i ciechanowskiego na skorzystanie ze środków unijnych w przyszłej perspektywie.
 

Decyzja

29 listopada w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowano Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/2066  z 21 listopada 2016 r. w sprawie ustalenia nowej wspólnej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS). Zmiany dotyczą wszystkich państw członkowskich UE.

Czym są NUTS-y?

To określenie dla przyjętych w UE jednostek statystycznych. Polska jest traktowana jako NUTS-0 i na potrzeby unijnych obliczeń podzielona jest na kilka makroregionów, czyli NUTS-1 (Mazowsze jest częścią Makoregionu Centralnego). Każde z województw to NUTS-2, a wewnątrz nich wyznaczone są subregiony NUTS-3. Środki unijne na regionalne programy wyliczane są dla NUTS-2. Dlatego ważne było, by województwo mazowieckie było statystycznie traktowane jako dwa NUTS-2. Pierwszy NUTS-2 – Warszawa i powiaty grodziski, legionowski, nowodworski, miński, otwocki, piaseczyński, pruszkowski, wołomiński i warszawskiego zachodni oraz drugi NUTS-2 – reszta Mazowsza.

Podjęte działania

Marszałek Adam Struzik podkreślał wielokrotnie, że nie podział administracyjny a statystyczny jest niezwykle istotny dla Mazowsza (Warszawa plus dziewięć powiatów i reszta województwa). Wspólnie z Sejmikiem Województwa Mazowieckiego zabiegał o ten podział korzystny dla regionu. Oprócz szerokiej kampanii informacyjnej, debat tematycznych, Samorząd Województwa Mazowieckiego wraz z Uniwersytetem Warszawskim zorganizowali szereg konferencji poświęconych konsekwencjom wydzielenia Warszawy z województwa mazowieckiego (materiały pokonferencyjne, numer specjalny Kroniki Mazowieckiej 2016).

O pomyśle podziału Mazowsza dyskutowano także na początku roku w Sejmie RP. Wszyscy uczestnicy spotkania przyjęli przez aklamację apel do najwyższych osób w państwie o zweryfikowanie pomysłu, a przede wszystkim o poparcie starań Mazowsza, by w statystykach unijnych było traktowane jako dwie jednostki (bez podziału administracyjnego), bo tylko to pozwoli korzystać z ewentualnych środków unijnych po 2020 r. Marszałek zaapelował też do gmin i powiatów województwa mazowieckiego o zajęcie stanowisk broniących integralności województwa.

Do starań Mazowsza o podział statystyczny przychylił się też Eurostat. Jak wynika z jego danych, Mazowsze było w latach 2008–2014 najszybciej rozwijającym się regionem Unii Europejskiej pod względem PKB na głowę mieszkańca. W 2008 roku PKB per capita w województwie mazowieckim (liczonym wraz z Warszawą) wynosiło niecałe 83 proc. średniej unijnej, 6 lat później - ponad 108 proc. (wzrost o 25,5 pkt proc.). Dało to województwu mazowieckiemu pozycję lidera w tempie rozwoju gospodarczego wśród 276 regionów UE.  Wyniki ekonomiczne regionów są podstawą przydziału środków w ramach unijnej polityki spójności. Objęte są nią wszystkie regiony Unii Europejskiej, jednak większość funduszy unijnych (a dokładniej strukturalnych) kierowana jest do regionów, w których PKB na mieszkańca nie przekracza 75 proc. średniej dla 28 państw UE.

– Jeśli nie zostałby zmodyfikowany polski podział na regiony statystyczne, tzw. NUTS 2, Mazowsze po 2020 r. byłoby statystycznie zbyt bogate, aby móc liczyć na poważne wsparcie z UE – zaznacza marszałek Adam Struzik.

Udało się – wielki wspólny sukces, jak podkreśla marszałek Adam Struzik! Efekt jest też taki, że po 2020 r. Polska będzie miała 17 regionalnych programów operacyjnych, a nie jak teraz 16.

Przywoływane wielokrotnie przez marszałka Adama Struzika słowa śp. prof. Michała Kuleszy, współtwórcy reformy samorządowej, dla którego Polska samorządowa miała opierać się na silnych, samowystarczalnych i niezależnych samorządach, stają się realną rzeczywistością.

Dzięki staraniom marszałka Adama Struzika w marcu 2017 r. planowane jest w Warszawie forum poświęcone polityce spójności po roku 2020, a także posiedzenie Komisji Polityki Spójności Terytorialnej I Budżetu UE Komitetu Regionów.

Wypowiedź marszałka Adama Struzika w Rzeczpospolitej z 29.11.2016 r.