Aktualności

Cenne eksponaty w szydłowieckim muzeum

2011.11.21 10:05 , aktualizacja: 2012.02.24 09:08

Autor: Katarzyna Wełpa, MLIM w Szydłowcu, Wprowadzenie: Agnieszka Stabińska

  • arch.MLIM w Szydłowcu
  • arch.MLIM w Szydłowcu
  • arch.MLIM w Szydłowcu
  • arch.MLIM w Szydłowcu
  • arch.MLIM w Szydłowcu
  • arch.MLIM w Szydłowcu

Kolekcja Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu powiększyła się o trzy cenne eksponaty. Placówka, dzięki dotacji z budżetu województwa mazowieckiego, zakupiła złóbcoki, dudy podhalańskie oraz róg pasterski – należące do znanego i cenionego budowniczego instrumentów podhalańskich – Bolesława Trzmiela. 18 listopada br. w  wernisażu, na którym zaprezentowano instrumenty, wziął udział marszałek Adam Struzik.

 

Złóbcoki (gęśliki) to rodzaj skrzypiec charakterystycznych dla Podhala. Są instrumentem strunowym „wydłubanym” w jednym kawałku drewna świerkowego, z naklejoną deką wierzchnią. Sposób jego uformowania zależy od upodobań twórcy. Znajdujące się w Szydłowcu złóbcoki pochodzą z 1927 r. Mają wrzecionowaty kształt oraz wypukły, pięcioboczny spód. Według przekazów, skrzypce będące pierwowzorem tych zakupionych do szydłowieckiej kolekcji, należały do Andrzeja Knapczyka-Ducha, znanego prymisty góralskiego, muzykanta, poety i nauczyciela z Cichego.

 

Gęśliki, które w tym roku wzbogaciły zbiory muzeum, zostały wykonane przez Andrzeja Bednarza (1877-1967), pierwszego zawodowego lutnika na Podhalu, który budowy skrzypiec uczył się m.in. w Stanach Zjednoczonych.

 

Zakupione dudy podhalańskie – zwane też kozą – są również autorstwa Andrzeja Bednarza. Sławny budowniczy pracował nad nimi w latach 1960-1965, jednak po nieudanych próbach dostrojenia przekazał je – w latach 60. XX w. – Bolesławowi Trzmielowi. Instrumenty mają pięknie rzeźbioną główkę ozdobioną autentycznymi rogami kozicy tatrzańskiej oraz – co jest rzadkością – są wyprawione włosem na zewnątrz – „dla szyku”.

 

Własnością muzeum stał się także sygnałowy róg pasterski, wykonany przez Bolesława Trzmiela w latach 90. XX w. Uzupełni on kolekcję instrumentów znajdujących się w zbiorach muzeum, a wykonanych przez tego budowniczego. Róg pasterski to jeden z najprostszych instrumentów ludowych - wykonany z drewna – musi być odpowiednio zakrzywiony i wyprofilowany. W przeszłości spełniał jednak bardzo ważną rolę – dzięki niemu juhasi, będąc na hali, mogli się ze sobą porozumiewać za pomocą sygnałów dźwiękowych, np. ostrzegać o niebezpieczeństwie czy odstraszać niedźwiedzie i wilki.

Liczba wyświetleń: 1437

powrót